Dünyada ekonomi ve ticareti ilgilendiren birçok yeni düzenleme 1 Ocak itibarıyla yürürlüğe girerken, bu değişiklikler Avrupa Birliği'nin (AB) sınırda karbon vergisi uygulaması, finansal çevresel raporlama, oyuncak güvenliği, kripto paralar, ABD'nin seyahat kısıtlamaları ve tarifeleri, Çin'de katma değer vergisi ve siber güvenlik alanında yenilikleri içeriyor.
Avrupa Birliği (AB), 1 Ocak'tan itibaren karbon yoğun sektörlerdeki belirli ürünlerin ithalatında "sınırda karbon vergisi uygulamasını" başlatacak. Türkiye'yi de yakından ilgilendiren bu uygulama kapsamında AB'nin demir çelik, çimento, alüminyum, gübre ve hidrojen gibi sektörlerde ithal ettiği ürünler için bir karbon vergisi uygulanacak.
Avrupa Parlamentosu ve AB Konseyi tarafından kabul edilen AB'nin yeni oyuncak güvenliği yönetmeliği de 1 Ocak 2026'da yürürlükte olacak.
AB ülkelerinde satılan güvensiz oyuncak sayısını azaltmayı ve çocukları oyuncak kaynaklı risklerden korumayı amaçlayan yeni kurallar kapsamında, oyuncaklarda endokrin bozucular, solunum sistemine zarar veren maddeler, cilt ve diğer organlar için toksik kimyasallar zamanla yasaklanacak.
Oyuncaklarda, cilt sensitizasyonuna yol açabilen maddeler, "sonsuz kimyasallar" olarak bilinen PFAS ve tehlikeli bisfenol türleri de yasak kapsamına girecek ve 3 yaş altı çocukların ağzına alınabilecek şekilde tasarlanmış oyuncaklarda alerjenik kokular kullanılamayacak.
Üreticiler, bir oyuncağı piyasaya sürmeden önce kimyasal, fiziksel, mekanik ve elektriksel bütün olası tehlikeler için bir güvenlik değerlendirmesi yapmak zorunda olacak.
Bütün oyuncaklara, ürünün ilgili güvenlik kurallarına uyduğunu gösteren, açıkça görülebilen bir dijital ürün pasaportu getirilecek. Bu pasaport, oyuncakların izlenebilirliğini artıracak, piyasa gözetimi ile gümrük kontrollerini basitleştirecek. Şirketlere yeni kurallara uyum sağlamaları için 1 Ağustos 2030’a kadar süre tanınacak.
AB menşe kuralları uyumlulaşıyor
1 Ocak 2026'dan itibaren AB, revize edilmiş Pan-Avrupa-Akdeniz (PEM) menşe kurallarına geçecek. Böylece, 2025 yılı boyunca süren geçiş dönemi sona erecek ve eski kurallarla revize kuralların paralel uygulanması sonlanacak.
AB'nin ticaret ortakları arasında menşe kuralları uyumlu hale getirilmiş olacak. Bu kapsamda, Pan-Avrupa-Akdeniz bölgesindeki ülkelerle yapılan ticarette menşe ispatı ile uluslararası ticarette, gümrük vergilerinden muafiyet sağlamak için menşe kümülasyonu adı verilen sistemler aracılığıyla sunulan kümülasyon imkanları güncellenecek. Bölge ülkeleri arasında ham madde ve ürün tedariki yeni standartlara göre sürdürülecek.
Bulgaristan euroya geçiyor
AB'nin finansal ve çevresel raporlama çerçevesinde 1 Ocak 2026 tarihi, yeni yükümlülüklerin başlayacağı ve mevcut süreçlerin kalıcı hale geleceği bir aşama olacak. AB'de söz konusu tarihte sürdürülebilirlik raporlaması yükümlülükleri daha geniş bir şirket kitlesini kapsayacak şekilde artırılacak.
Çalışan sayısı 250'yi aşan ve belirli finansal kriterleri karşılayan büyük şirketler kurumsal sürdürülebilirlik raporlarını yayımlayacak. AB borsalarında işlem gören KOBİ'ler için de raporlama dönemi de başlarken, küçük şirketlere raporlama yükümlülüğünü erteleme seçeneği sunulacak.
2007 yılından bu yana AB üyesi olan Bulgaristan, 1 Ocak 2026’da euro para birimine geçecek. En son 2023'te Hırvatistan'ın dahil olduğu Euro Bölgesi'ne Bulgaristan'ın da girmesiyle üye sayısı 21'e ulaşacak.
Kripto kullanıcıların işlem ayrıntıları vergi otoriteleriyle paylaşılacak
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) tarafından geliştirilen Kripto Varlık Raporlama Çerçevesi (CARF), kripto hizmet sağlayıcıları kullanıcılara ait kimlik bilgilerini ve işlem ayrıntılarını ulusal vergi otoritelerine raporlama zorunluluğu kılıyor.
Aralarında İngiltere, ABD, Kanada, Avustralya, Almanya, Japonya, Singapur ve Güney Afrika'nın bulunduğu 48 ülke ve yetki bölgesinin 2023 sonunda uygulamayı kabul ettiği CARF'ı 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe koyacak ve raporlamaya başlayacak ülkeler arasında İngiltere ve Hollanda öne çıkıyor.
CARF kapsamında toplanan veriler, uluslararası vergi otoriteleri arasında karşılıklı olarak aktarılacak. CARF ile şeffaflığın artırılması, vergi kaçakçılığıyla mücadele, kripto kullanıcılarının vergi ödemelerinin güvence altına alınması ve raporlama yükümlülüklerinin geleneksel finans sektöründeki standartlarla uyumlu hale getirilmesi amaçlanıyor.
ABD'de uluslararası para transferi vergi radarına girecek
ABD'de bu yıl yasalaşan ve kapsamlı vergi düzenlemelerini içeren "Bir Büyük Güzel Yasa" (One Big Beautiful Bill) ile önceki yıllardan sarkan muafiyetlerin güncellenmesi nedeniyle 2026'da özellikle vergi mükellefleri için yeni bir sayfa açılacak.
Yeni yılda ülkede uzun süredir tartışma konusu olan Eyalet ve Yerel Vergi (SALT) indiriminde gelire bağlı yeni bir sisteme geçilecek. Uzun yıllardır 10 bin dolarla sınırlı kalan bu tutar, yıllık geliri 500 bin doların altında olan mükellefler için 40 bin dolara kadar yükselecek. Bu eşiğin üzerindeki gelirlerde indirim kademeli olarak azalacak. Değişiklik, özellikle New York ve Kaliforniya gibi vergi yükü yüksek eyaletlerde yaşayan ve gelir eşiğinin altında kalan mükellefler için önemli bir vergi avantajı yaratacak.
Yeni yılda yürürlüğe girecek düzenlemelerle birlikte ABD'de uluslararası para transferleri de vergi radarına girecek. Nakit, para emri veya çekle yapılan belirli yurt dışı transferlerinden yüzde 1 vergi tahsil edilecek. Ancak banka kartı veya kredi kartı, banka hesabı, dijital cüzdanlar ve ön ödemeli kartlarla yapılan transferler bu vergiye tabi olmayacak. Vergi yalnızca göndericiye uygulanacak, alıcının aldığı miktar değişmeyecek.
Federal hükümet, ABD'de faaliyet gösteren büyük şirketlerin yurt dışına yaptıkları ödemelerle vergi yüklerini azaltmalarını engellemeyi amaçlayan Matrah Aşındırma ve Verginin Kötüye Kullanımını Önleme Vergisi (BEAT) oranını kalıcı olarak yüzde 10,5 olarak uygulayacak.
Ayrıca, tarife oranı döşemeli ahşap mobilyalar için yüzde 25'ten yüzde 30'a, mutfak dolapları ve banyo dolapları için yüzde 25'ten yüzde 50'ye çıkarılacak.
Seyahat kısıtlamaları genişletilecek, enerji verimliliği teşvikleri kaldırılacak
ABD'nin haziranda getirdiği 12 ülkeye "tam" ve 7 ülkeye "kısmi" seyahat yasağı, 1 Ocak itibarıyla yeni ülkeleri kapsayacak şekilde genişletilecek.
Bu ay imzalanan kararname kapsamında halihazırda ABD'ye tam seyahat yasağı bulunan Afganistan, Myanmar, Çad, Kongo Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Eritre, Haiti, İran, Libya, Somali, Sudan ve Yemen'in dahil olduğu ülkeler arasına Burkina Faso, Mali, Nijer, Güney Sudan ve Suriye eklenecek. Daha önce sınırlı kısıtlamaya tabi tutulan Laos ve Sierra Leone de tam yasak kapsamına alınırken, Filistin Yönetimi tarafından verilen seyahat belgelerine sahip kişilere de yasak getirilecek.
Burundi, Küba, Togo ve Venezuela'ya ek olarak Angola, Antigua ve Barbuda, Benin, Fildişi Sahili, Dominika, Gabon, Gambiya, Malavi, Moritanya, Nijerya, Senegal, Tanzanya, Tonga, Zambiya ve Zimbabve için de kısmi seyahat kısıtlamaları ve giriş sınırlamaları uygulanacak.
Enerji alanında ise ABD'de bu yıl eylül sonunda kaldırılan elektrikli araç vergi teşviklerine ek olarak, gelecek yıl itibarıyla konutlarda enerji verimliliği için sağlanan vergi teşvikleri de sona erecek.
Böylece, evlerde enerji verimliliğini iyileştirmeye yönelik ısı pompaları, pencereler ve kapılar, yalıtım ve merkezi klima sistemleri gibi ekipman maliyetleri için yıllık 3 bin 200 dolara kadar olan vergi indirimi son bulacak. Enerji verimliliği yüksek yeni konutlar inşa eden müteahhitlerin konut başına aldığı 5 bin dolara kadar vergi indirimi de kaldırılacak.
- Çin'de KDV ve siber güvenlikle ilgili değişiklikler yürürlüğe giriyor
Çin'de 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek yeni Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu ve Siber Güvenlik Kanunu’nda yapılan değişiklikler, yeni yılda uluslararası ticareti ve yatırımları etkileyebilecek düzenlemeler olarak öne çıkıyor.
Katma Değer Vergisi Kanunu, 25 Aralık 2024’te kabul edilmesinin ardından bu yıl başından itibaren yürürlüğe giriyor. Sınır aşırı ticaretin vergilendirilmesinde "tüketim yeri" esasını getiren yeni yasa, Çin'in KDV düzenlemelerini uluslararası kurallarla daha uyumlu hale getirecek.
Çin'de daha önce KDV hesaplamasında malın ya da hizmetin "üretildiği yer" esas alınıyordu. Tüketim yerini esas alan yeni kanunun ülkenin vergi gelirlerinde en büyük kalemi oluşturan KDV'nin tahsilini daha verimli hale getireceği, öte yandan bazı sektörlerdeki kapasite fazlası üretimi dengeleyebileceği öngörülüyor.
Siber Güvenlik Kanunu'nda 28 Ekim'de kabul edilen değişiklikler de 1 Ocak 2026’tan itibaren yürürlükte olacak. Bu değişikliklerle, siber güvenlikte yapay zeka sistemlerinin gelişimine yönelik devlet desteği genişletilirken, ağ operatörleri ve kritik enformasyon altyapısı işletenlerin güvenlik uyum yükümlülükleri sıkılaştırıyor.
Değişikliklerle ayrıca siber güvenlik uygulamalarında Medeni Kanun ve Kişisel Verilerin Korunması Kanunu gibi bağlantılı düzenlemelere de uyum şartı getiriliyor.
Çin Siber Uzay İdaresi ile Devlet Piyasa Düzenleme İdaresinin 17 Ekim'de açıkladığı kişisel verilerin sınır aşırı aktarımına yönelik tedbirler de yılbaşında yürürlüğe giriyor. Buna göre, hassas kişisel verileri yurt dışına aktaran tüm operatörler ile 100 bin kişiden fazla kişinin hassas olmayan verilerini yurt dışına aktaran operatörlere siber güvenlik sertifikası alma zorunluluğu getirilecek.