Fiyat baskıları ve para politikasına ilişkin beklentiler yıl boyunca çılgınca dalgalandı. Bloomberg yazarı Jonathan Levin’e göre en azından ABD için veriler iyimser bir hikaye anlatıyor. Levin 2024'teki iyimserlik ve 2025 beklentilerine dair bir analiz kaleme aldı

---

12 Aralık 2024, 09:20 Güncelleme: 12 Aralık 2024, 09:25

Enflasyona dair iyimser olanlar 2024'ün başında yüksekten uçuyordu. Fiyat baskıları hızla azalıyor gibi görünüyordu ve piyasa fiyatlaması Fed’in bu yıl politika faizlerini 1,75 puan düşürebileceğini gösteriyordu. Hızlı bir şekilde 11 ay ileriye gidersek, yüzde 1 puanlık bir değer elde edersek şanslı olacağız. Geri çekilme, rahatlık için çok yüksek kalabilecek enflasyon ve sorunu daha da kötüleştirebilecek politika için alarm durumunda olmaya devam ettiğimizi gösteriyor. Buna rağmen, 2025'e doğru ölçülü bir iyimserlik için yer var.

Pandemi öncesi seviyelerine döndü

ABD’de çarşamba günü açıklanan son rapor, tüketici fiyat endeksinin kasım ayında bir önceki yıla göre yüzde 2,7 arttığını ve Bloomberg'ün ekonomistlerle yaptığı anketteki medyan tahmine uyduğunu gösterdi. Son aylarda yüzde 2'ye doğru ilerleme yavaşlamış ve hatta durmuş olsa da bunun büyük bir kısmı barınma fiyatlarının inatçı gücünden kaynaklanıyor. Barınma hariç tutulduğunda, tüketici fiyat endeksi esasen pandemi öncesi normal seviyesine geri dönmüş durumda ve yaklaşık 18 aydır da öyle. 2021 ve 2022'deki fiyat dalgalanmalarından geriye kalan, geniş tabanlı bir olgudan ziyade, büyük ve önemli bir kategorideki dar bir enflasyon.

ABD’de barınma sorununu ateşleyen kiralar ilk olarak yaklaşık üç yıl önce yükseldi  ancak bu etkinin resmi devlet endekslerine yansıması uzun zaman aldı. Yeni kiralamalardaki enflasyon 2023 yılında normale döndü ancak mevcut kiracılar kira sürelerindeki fiyatların daha kademeli olarak arttığını gördü. Dahası, İşgücü İstatistikleri Bürosu, ev sahiplerinin yaşadığı enflasyonu temsil etmek için kira verilerini kullkullanıyor, bu nedenle gecikmeli kiraların etkisi artıyor. 

Faizin düşürülmesine kesin gözüyle bakılıyor

Neyse ki nihayet rahatlama geldi. Birincil konut kirası ve ev sahiplerinin eşdeğer kirası kategorileri kasım ayında bir önceki yıla göre sırasıyla yüzde 4,4 ve 4,9 artarak 2022 başından bu yana en düşük seviyeye ulaştı. Barınmadan gelen olumlu sinyalle birlikte vadeli işlem piyasaları, Fed'in faiz belirleme komitesinin gelecek çarşamba günü alacağı kararda Fed fon oranını 25 baz puan düşürme olasılığını neredeyse yüzde 100 olarak fiyatlamaya başladı.

Ancak bundan sonra para politikasında ne olacağı hala oldukça belirsiz. Seçilmiş Başkan Donald Trump, enflasyon üzerinde önemli etkileri olabilecek bir dizi kulağa hoş gelen politikayı ortaya attı. Sabit gelirli piyasalar, hangilerinin gerçekten uygulanacağını ve birbirleriyle nasıl etkileşime girebileceklerini ve hatta birbirlerini nasıl dengeleyebileceklerini tahmin etmek için bir salon oyununa dönüştü. Amerika'nın ticaret ortaklarına yönelik göz kamaştırıcı gümrük vergileri (tüketici fiyat seviyelerini mekanik olarak yükseltebilir ya da belki de sadece şirketlerin kar marjlarına zarar verebilir); kaçak göçmenlerin sınır dışı edilmesi (maaşları artırabilir ve hizmetleri daha pahalı hale getirebilir ancak aynı zamanda tüketici havuzunu da daraltabilir) ve vergi indirimleri ile hükümetin verimlilik önlemlerinin kafa karıştırıcı bir karışımı. Tüm bunların nasıl sonuçlanacağını kimse tahmin edemez ve ekonomistler enflasyon ve büyüme tahminlerine yönelik iki taraflı risklere karşı tetikte bekliyor.