Faizler tavan, enerji ve işgücü maliyetleri rekor kırarken üretim artık sadece ekonomik bir faaliyet değil, bir kahramanlık ve strateji meselesi. Devletin rolü kritik: riskleri paylaşmak, öngörülebilirlik sağlamak ve üretimi sürdürülebilir bir stratejiye dönüştürmek gerekiyor. Türkiye’nin 2030 vizyonunda teknoloji, Ar-Ge ve yeşil sanayi, sadece zenginlik değil, ulusal güvenlik ve bağımsızlığın da temeli olacak.

Türkiye’nin en zeki, en cesur, en üretken insanları bugün bir seçimle karşı karşıya:
Ya rantın, gayrimenkulün, faizin kısa vadeli cazibesine kapılacaklar ya da engebeli, riskli, yorucu ama onurlu bir yola girecekler — üretim ve teknoloji yoluna.

Kolay değil.
Faizler tavan yapmış, enerji ve işgücü maliyetleri rekor kırıyor, döviz oynak, risk primi yüksek.
Bir yatırımcı bugün fabrika kurmaya kalksa, maliyet hesabını bitirdiğinde aklına ilk gelen soru şu oluyor: “Ben bu çılgınlığı neden yapıyorum?”

Ve haklı.
Çünkü bu ülkede üretmek artık sıradan bir ekonomik faaliyet değil, bir tür kahramanlık.

Kahraman girişimciler çağı

Bir fabrika kurmak, işçi çalıştırmak, üretmek, ihracat yapmak — bunlar artık sadece ekonomik kararlar değil; bir inanç, bir ideal, bir direnç biçimi.

Yüksek faiz ortamında üretime yönelmek, neredeyse akıntıya karşı kürek çekmek gibi.
Kredi maliyeti korkunç, enerji faturası nefes kesici, hammadde fiyatları dalgalı ve kira ile lojistik giderleri üreticinin belini büküyor.

Üstelik yalnız içerde değil, dışarıda da zorluk var: Küresel medyada Türkiye riskli ülke olarak kodlanıyor; yabancı yatırımcı üreticiye değil, gayrimenkule ve tahvile yöneliyor.

Böyle bir tabloda hâlâ üretim yapan, teknoloji geliştiren, istihdam yaratan herkes aslında bu ülkenin “sessiz kahramanı.”

Ama kahramanlık sürdürülebilir bir strateji değildir. Bir ülke, ekonomisini sadece cesur bireylerin omzuna yükleyemez.
Çünkü kahramanlar bir süre sonra yorulur; sistemin aklı, düzeni, altyapısı, kredibilitesi onların yerini almak zorundadır.

Kahramanlık yetmez: Strateji gerek

Türkiye’nin 2030 vizyonunda üretim, artık bir tercih değil; bir zorunluluktur.
Üretim olmadan kalkınma, teknoloji olmadan rekabet, inovasyon olmadan ihracat olmaz.

Ama bugünkü ekonomik mimari, üretim ekonomisinin önünü tıkıyor.
Finansın kolay para alanı hâlâ rant, gayrimenkul ve kısa vadeli arbitraj.
Yatırımcı, bu kadar riskli ve düşük getirili bir üretim macerasına neden girsin?

İşte tam bu noktada devlet aklı devreye girmeli.
Piyasayı bozmadan, yönlendirici ve risk paylaşıcı bir rol oynamalı.
Kısacası üretimi kahramanlıktan çıkarıp stratejiye dönüştürmek gerekiyor.

Üretimin yeni cephesi: Teknoloji

Bugün üretim sadece fabrika bacasından çıkmıyor. Bir algoritma, bir robot kolu, bir yapay zeka modeli, bir yeşil enerji sistemi — bunlar da üretimdir.