Trump, Amerikan imalat sektörünü canlandırmak ve küresel ticaret dengesini ABD lehine çevirmek amacıyla tarifeleri hem ekonomik koruma hem de diplomatik pazarlık aracı olarak kullandı. 2025 yılı, bu nedenle “tarifelerin yılı” olarak anıldı.

TARİHTEKİ EN YÜKSEK ETKİN TARİFE ORANLARI

Yale Üniversitesi Bütçe Laboratuvarı verilerine göre, Trump’ın uyguladığı tarifeler sonucunda ABD’de ortalama etkin tarife oranı 1935’ten bu yana en yüksek seviyeye, yüzde 16,8’e yükseldi.

1 Şubat’ta Kanada ve Meksika’dan ithal edilen ürünlere yüzde 25, Çin’den gelen mallara ise yüzde 10 ek gümrük vergisi getirildi. Mart ayında Kanada ve Meksika tarifeleri yürürlüğe girdi, Çin’e uygulanan tarife ise yüzde 20’ye çıkarıldı.

ABD-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA) kapsamında bazı mallar ise kısa süreli tarifelerden muaf tutuldu.

“KURTULUŞ GÜNÜ” VE KARŞILIKLILIK TEMELLİ TARİFELER

Trump, 2 Nisan’da ticaret partnerlerine karşılıklılık esasına dayalı yeni tarifeleri açıkladı. Temel tarife oranı yüzde 10 olarak belirlenirken, ülkelere özel ek tarifeler bazı ülkeler için geçici olarak askıya alındı.

ABD ve Çin, Mayıs ayında İsviçre’de anlaşarak tarifeleri geçici olarak yüzde 30’a indirdi. Haziran, Temmuz ve Eylül’de yapılan görüşmelerin ardından Ekim’de Kuala Lumpur’da ön çerçeve anlaşmaya varıldı.

TARİFELER YÜZDE 10 İLE 50 ARASINDA DEĞİŞTİ

ABD, yaklaşık 70 ticaret partnerine yüzde 10 ile yüzde 41 arasında değişen ek gümrük vergileri uyguladı. Brezilya ve Hindistan’a uygulanan bazı tarifeler yüzde 50’ye çıkarıldı.

Sektörel tarifeler de devreye alındı: çelik ve alüminyuma yüzde 50, ithal otomobil ve hafif ticari araçlara yüzde 25, bakır ithalatına yüzde 50 ve bazı ilaçlara yüzde 100 tarife getirildi.

Tarımsal ürünlerde ise bazı mallar ek tarife kapsamı dışında bırakıldı.

TARİFE GELİRLERİ VE ABD EKONOMİSİ

ABD Hazine Bakanlığı verilerine göre, şubat-ekim döneminde gümrük vergilerinden elde edilen gelirler sürekli artış gösterdi ve kasımda 30,8 milyar dolara ulaştı. Ocak-Kasım döneminde toplam net gelir 236,2 milyar dolar olarak kaydedildi.

Tarifelere rağmen ABD ekonomisi dirençli kaldı; ikinci çeyrekte yüzde 3,8, üçüncü çeyrekte ise yüzde 4,3 büyüme sağlandı. Dış ticaret açığı eylül ayında yüzde 10,9 azalarak 52,8 milyar dolara geriledi. Enflasyon kasımda yıllık yüzde 2,7 seviyesinde gerçekleşti.

KÜRESEL TİCARET GÖRÜNÜMÜ VE BELİRSİZLİK