Kyiv ile Washington, Ukrayna’nın maden kaynakları için anlaşmaya vardı. ABD ile ekonomik iş birliğini derinleştiren bu anlaşma, güvenlik garantisi içermese de Kyiv yönetimi tarafından önemli bir adım olarak görülüyor. Anlaşma öncesinde Putin, Moskova'nın sürece dahil olmadığını söyledi.

Ukraynalı yetkililer, ABD’nin anlaşmadan potansiyel olarak elde edilecek 500 milyar dolarlık gelire hak talep etme yönündeki taleplerinden vazgeçmesinin ardından, petrol ve gaz da dahil olmak üzere Ukrayna'nın maden kaynaklarını ortaklaşa geliştirme anlaşmasını imzalamaya hazır olduklarını belirtti.

Anlaşma metni açık güvenlik garantileri içermese de yetkililer, çok daha avantajlı koşullar müzakere ettiklerini ve bu anlaşmayı, Ukrayna’nın üç yıldır süren savaş sonrası geleceğini güvence altına almak için ABD ile ilişkileri genişletmenin bir yolu olarak gördüklerini ifade etti.

Müzakerelere liderlik eden Ukrayna Başbakan Yardımcısı ve Adalet Bakanı Olha Stefanishyna, yaptığı açıklamada, "Maden anlaşması sadece büyük resmin bir parçası. ABD yönetiminden bunun daha büyük bir planın parçası olduğuna dair birçok kez duyum aldık" dedi.

Zelenskiy Washington’a gidiyor

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir Ukraynalı yetkilinin aktardığına göre, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin, anlaşmayı resmileştirmek üzere Cuma günü Washington’a giderek Donald Trump ile görüşmeyi planladığı belirtildi.

Salı günü ABD Başkanı, Ukraynalı mevkidaşının ziyaretini doğrulamış gibi göründü ve "Duyduğuma göre [Zelenskiy] Cuma günü geliyor. Gelmek isterse benim açımdan sorun yok" dedi.

İlk taslak kriz yaratmıştı

Anlaşmanın ilk taslağındaki son derece ağır koşullar Kyiv ve diğer Avrupa başkentlerinde öfkeye yol açmıştı. Trump, 2022’de Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı işgalinden bu yana ABD’nin sağladığı askeri ve mali yardımların geri ödenmesi şartını sunmuştu.

Zelenskiy’nin geçen hafta bu ilk taslağı reddetmesinin ardından Trump, onu "diktatör" olarak nitelendirdi ve Ukrayna’yı savaşı başlatmakla suçlar gibi göründü.

Nihai anlaşmanın detayları

Financial Times tarafından görülen ve 24 Şubat tarihli olan nihai anlaşma taslağına göre, Ukrayna, devlet mülkiyetindeki maden kaynaklarının—petrol ve gaz dahil—ve bunlarla ilişkili lojistiğin "gelecekteki ticarileştirilmesinden" elde edilecek gelirin %50’sini bir fona aktaracak. Bu fon, Ukrayna’daki projelere yatırım yapacak.

Anlaşma, hâlihazırda Ukrayna hükümetinin kasasına katkıda bulunan maden kaynaklarını kapsam dışında bırakıyor; yani, Ukrayna’nın en büyük petrol ve gaz üreticileri olan Naftogaz veya Ukrnafta’nın mevcut faaliyetlerini içermiyor.

Ancak anlaşma, Kyiv’in başlangıçta talep ettiği ABD güvenlik garantilerine herhangi bir atıfta bulunmuyor. Ayrıca, ABD’nin fondaki payının büyüklüğü ve "ortak mülkiyet" anlaşmalarının koşulları gibi önemli konular, takip eden anlaşmalarda ele alınmak üzere belirsiz bırakılmış durumda.