Küçük paketler halinde yapılan e-ticaret, Çin fabrikalarını Amerikalı müşterilerle buluşturdu. 2016 yılında ABD'nin gümrüksüz harcama sınırını artırması Çin'den ülkeye online alışveriş çılgınlığı başlattı. Şimdi gümrük vergileri bu bağlantıyı koparıyor.

ABD’de Kongre yaklaşık on yıl önce ithal malların ülkeye vergisiz giriş eşiğini 200 dolardan 800 dolara çıkardığında, Amerikan tüketici pazarının kapısını aralamış oldu. Çinli şirketler acele etti. Önce eBay ve Amazon gibi platformlarda, ardından da Shein ve Temu gibi uygulamalarda ihracatçılar, Çin'in geniş üretim tedarik zincirinin ürünlerini doğrudan ABD'ye yönlendirdi. 2016'daki bu değişiklik iki ülke arasındaki ekonomik ilişkinin dönüşmesine yardımcı oldu.

Amerika Birleşik Devletleri onlarca yıldır Çin'den fabrika ürünleri alırken ve Çin'in üretim verimliliği Amerikan işletmelerinin tedarik zincirlerine yüklenirken, gümrüksüz harcama sınırının artırılması Amerikalı müşterileri egzersiz kıyafetlerini ve ev aletlerini internetten çok düşük fiyatlarla satın almaya yöneltti. Çin'de milyonlarca kişi e-ticaret pazarlarında mal satan fabrikalarda iş buldu. Bu ticaret alanı balon gibi büyüdü. Geçen yıl günde yaklaşık dört milyon paket, hiçbir gümrük denetimi yapılmadan ve hiçbir gümrük vergisi ödenmeden Amerika Birleşik Devletleri'ne giriş yaptı.

ABD dışında alıcı bulmaya çalışıyorlar

Bu durum, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ticareti sarsan son önlemin yürürlüğe girmesiyle değişti. Çin anakarası ve Hong Kong'dan gelen çoğu paket, değeri 800 doların altında olsa bile artık gümrük vergisine tabi. Her iki ülkedeki insanlar da değişimi şimdiden hissediyor. Amerikalı alışverişçiler telefonlarından ödeme yaptıklarında daha yüksek fiyatlarla karşılaşıyorlar ve Çinli ihracatçılar ABD dışında alıcı bulmak için çabalıyor.

Bu üretimin büyük bir kısmının yapıldığı güney Çin'deki bazı fabrikaların nisan ayının başından beri faaliyetlerini askıya alması, işçilerin işsiz kalacağı endişelerini arttırdı. Çin'in hazır giyim endüstrisinin merkezi olan Guangzhou'daki bir fabrikada Shein ve Amazon'da satılan kıyafetleri diken Zhang Yikui, fabrikasının eskiden ayda 100.000 parça ürettiğini söyledi. Zhang, şimdi siparişlerin 60.000 civarına düştüğünü de ekledi. Ancak Zhang alıcı bulacaklarına inandığını belirterek, “Diğer ülkelerdeki insanların da hala giyinmeye ihtiyacı var. Amerika Birleşik Devletleri’nde de bu tür şeyleri hiç üretmiyorlar” dedi. 

“İşler çok hızlı değişti”

Daha önce Walmart'ın Çin e-ticaret operasyonunun yürütülmesine yardımcı olan Hong Konglu e-ticaret danışmanı Eddie Chan, Çin'deki az bilinen üreticilerin bile Amerikalılara satış yapan başarılı işletmeler kurabildiğini söyledi. “Son birkaç ayda işler çok hızlı değişti” diye ekledi.

Ticari gerilimler, Çin'in büyük ölçüde ihracattan güç alan ekonomik büyümesi için büyük bir zorluk teşkil ediyor. Bu hafta açıklanan resmi verilere göre nisan ayında ABD Başkanı Donald Trump Çin'in ABD'ye yaptığı ihracatın yarısından fazlası için gümrük vergilerini yüzde 145'e çıkarırken, yeni ihracat siparişleri 2022 sonundan bu yana en düşük seviyesine geriledi.