ABD'li şirketler Çin'in kritik maden ihracatı yasağını nasıl aşıyor?
Çin'in ihracat yasağının ardından ABD'nin Tayland ve Meksika'dan antimon oksit ithalatı arttı. Uzmanlar, ticaret akışındaki değişimin minerallerin aktarıldığına işaret ettiğini söylüyor. İncelenen nakliye kayıtlarına göre Çin'in sahip olduğu Taylandlı Unipet'in de ABD'ye antimon sevkiyatı arttı.
Çin'in ihracat yasağının ardından ABD'nin Tayland ve Meksika'dan antimon oksit ithalatı arttı. Uzmanlar, ticaret akışındaki değişimin minerallerin aktarıldığına işaret ettiğini söylüyor. İncelenen nakliye kayıtlarına göre Çin'in sahip olduğu Taylandlı Unipet'in de ABD'ye antimon sevkiyatı arttı.
10 Temmuz 2025, 08:00 Güncelleme: 10 Temmuz 2025, 09:35
Gümrük ve nakliye kayıtlarına göre Çin’in geçen yıl ABD’ye sevkiyatı yasaklamasından bu yana çiplerde ve pillerde kullanılan bir metal olan antimuan, Tayland ve Meksika’dan ABD’ye olağan dışı büyük miktarlarda akmaya başladı. Kayıtlar, bu ticarette en az bir Çinli şirkete ait bir firmanın da yer aldığını gösteriyor. Çin telekomünikasyon, yarı iletkenler ve askeri teknolojide kullanılan antimuan, galyum ve germanyum tedarikinde baskın konumda. Pekin, Washington’ın Çin’in çip sektörüne yönelik baskısına cevaben 3 Aralık’ta bu minerallerin ABD’ye ihracatını yasakladı.
Ticaret akışlarındaki bu kayma, kritik mineraller için verilen mücadeleyi ve Çin’in ABD ile ekonomik, askeri ve teknolojik üstünlük yarışında getirdiği kısıtlamaları uygulamakta yaşadığı zorlukları gözler önüne seriyor. Özellikle ticaret verileri, ABD sevkiyatlarının üçüncü ülkeler aracılığıyla yönlendirildiğini gösteriyor. Bu durum Çinli yetkililer tarafından da kabul edildi.
Tayland ve Meksika ilk üçe girdi
Reuters’a konuşan iki ABD’li şirket yöneticisinin de aralarında bulunduğu üç sektör uzmanı, son aylarda Çin’den yasaklı mineralleri temin ettiklerini belirterek bu değerlendirmeyi doğruladı. ABD, aralık ve nisan ayları arasında Tayland ve Meksika’dan toplam 3.834 metrik ton antimuan oksit ithal etti. Bu miktar, önceki üç yılın toplamından fazlaydı. Bu arada Çin gümrük verilerine göre Tayland ve Meksika bu yıl Çin antimuanının en çok ihraç edildiği ilk üç pazar arasına girdi. Her iki ülke de 2023’te, yani Pekin’in ihracat kısıtlamasından önceki son tam yılda ilk 10’da yer almıyordu.
Danışmanlık firması RFC Ambrian’a göre Tayland ve Meksika’da yalnızca birer antimuan eritme tesisi bulunuyor ve Meksika’daki tesis yalnızca nisan ayında yeniden açıldı. Her iki ülke de anlamlı miktarda antimuan üretmiyor. ABD’nin bu yılki antimuan, galyum ve germanyum ithalatı, yasaktan önceki seviyelere eşitlenme ya da onları geçme yolunda ilerliyor ancak daha yüksek fiyatlarla.
Dijital sevkiyat denetim platformu Publican’ın kurucu ortağı ve CEO’su Ram Ben Tzion, yeniden yönlendirme olduğuna dair net kanıtlar bulunduğunu ancak ticaret verilerinin işin içinde olan şirketleri belirlemeye yetmediğini söyledi. Tzion, “Bu gördüğümüz ve tutarlı şekilde devam eden bir model" dedi ve Çinli şirketlerin “yönetmelikleri aşmada son derece yaratıcı” olduklarını da ekledi.
