ABD’li psikolog Mark Travers, yüksek öz değerin dış başarılarla değil, kişinin kendine nasıl davrandığıyla şekillendiğini söylüyor. Travers’a göre küçük adımlar, tutarlılık ve zorlayıcı anlarda kendine sadık kalmak öz değerin en güçlü kanıtı.

---

23 Kasım 2025, 10:00 Güncelleme: 23 Kasım 2025, 12:28

İnsanların hayatlarının temeli öz değere dayanır. Dahil olduğunuz ilişki türlerini, değerlendirdiğiniz fırsatlar ve sorunlarınızı nasıl çözdüğünüzü bu etkiler. Ancak çoğu insan öz değeri başarıyla karıştırır; değerlerini sürekli olarak dışarıdan gelen onayla ya da kendilerince tanımladıkları bir başarıya ulaşarak kanıtlamaya çalışırlar. ABD’li psikolog Mark Travers’e göre gerçek çok daha basittir: Sadece var olarak, koşulsuz bir şekilde değerli bir insansınız. Travers Forbes’a yazdığı yazıda ne yaptığınızın, ne başardığınızın ya da insanların sizi nasıl gördüğünü doğuştan gelen değerinizi belirlemediğini ifade etti. Ancak bazı alışkanlıklar bu temel gerçeği fark etmenize ve pekiştirmenize yardımcı olabilir. İşte, yüksek öz değeri yüksek bireylerin çoğunlukla sahip olduğu üç alışkanlık:

1. Verdikleri sözleri hep tutarlar

Yüksek öz değer sahibi insanlar bilir ki güven evde başlar. Kendinize verdiğiniz her söz, öz değerinizi ya güçlendirir ya da zayıflatır. Geniş çaplı araştırmalar, hedefler gerçekçi olduğunda, kişinin kendisi algısıyla uyumlu olduğunda ve mükemmeliyetçilikten ziyade içsel dayanıklılıkla desteklendiğinde verilen sözlere daha çok bağlı kalındığını gösteriyor.

Frontiers in Psychology’de yayımlanan 2021 tarihli bir çalışmaya göre gerçekçi olmayan beklentiler motivasyonu baltalar ve davranışları tutarlı biçimde uygulamak için gerekli olan psikolojik gücü zayıflatır. Bunun aksine, makul ve ulaşılabilir standartlar daha tutarlı bir bağlılık ve daha sağlıklı bir öz-algı oluşturur. Bu kendinizle olan ilişkiniz için de geçerlidir. Kendinize verdiğiniz bir sözü tutmadığınızda, kendinize çok güçlü bir mesaj gönderirsiniz: “İyiliğim çabaya değmez.”

Yüksek öz değer sahibi bireyler:

• Gerçekçi günlük beklentilere sahiptir. Bu beklentiler devasa ama imkansız hedefler yerine gerçek bir başarı hissi yaratır.
• Sadece büyük başarıları değil, küçük başarıları da kutlarlar. Çünkü ilerlemenin adım adım gerçekleştiğini bilirler.
• Dışarıdan onay aramadan önce kendi güçlü yönlerini tanırlar.  Çünkü öz-tanınma başkalarının tanıması kadar önemlidir.
• Anahtar, mükemmeliyetten ziyade tutarlılıktır. Her sözü kusursuzca tutmanıza gerek yok fakat bunu düzenli hale getirmek son derece değerli.