Washington’un yeni nükleer reaktörlere ayırdığı 80 milyar dolarlık fon, nükleer enerjide yeniden doğuşu hedefliyor ancak sonuçların görülmesi en az on yılı bulacak. Yapay zekanın hızla artan enerji talebi, ABD’de nükleere ilgiyi yeniden canlandırdı.

ABD’de nükleer enerji sektörü, uzun yıllar süren durgunluğun ardından yeniden yükselişe geçti. Yapay zekanın artan enerji ihtiyacı bu dönüşümde en belirleyici unsur olurken, Trump yönetimi geçtiğimiz ay yeni reaktörlerin finansmanını desteklemek amacıyla 80 milyar doları aşan bir yatırım paketi açıkladı. Ancak uzmanlara göre bu adımın kısa vadede karbon-sız enerji üretimine katkısı olmayacak.

Nükleer enerji analisti Chris Gadomski, “Bir yandan çok şey oluyor ama aslında hiçbir şey olmuyor” sözleriyle durumu özetledi.

10 yıldan önce devreye girecek proje yok

Teorik olarak 80 milyar dolarlık bu yatırım, Virginia’daki veri merkezlerinin tamamını besleyecek kadar reaktör kurulumu anlamına geliyor. Fakat gerçekte geleneksel nükleer reaktörlerin inşası 10 yıl veya daha uzun sürüyor. Büyük umut bağlanan küçük modüler reaktörler dalgası ise henüz ticari ölçekte enerji üretimine başlayamadı.

Bu da kısa vadede devreye alınabilecek tek tesislerin, yeniden faaliyete geçirilecek birkaç eski santral olduğunu gösteriyor. Son on yılda maliyetler nedeniyle kapatılan 12’den fazla reaktörden yalnızca üçü yeniden devreye alınma sürecinde bulunuyor.

Trump yönetimi süreci hızlandırmak istiyor

ABD Başkanı Donald Trump, nükleer enerjiye yeniden ivme kazandırmak için izin süreçlerini sadeleştirmeyi ve yatırım maliyetlerinin büyük kısmını kamu kaynaklarıyla desteklemeyi hedefliyor. Trump’ın 2030’a kadar 10 büyük reaktör inşaatına başlanması hedefi bulunuyor.

Ancak bu hedefin oldukça zor olduğunu belirten Brookfield Asset Management’ın Kuzey Amerika varlık yönetimi başkanı Wyatt Hartley, “Manevra alanı çok dar” değerlendirmesini yaptı. Şirket, Westinghouse Electric Co.’nun çoğunluk hissedarı olması nedeniyle 80 milyar dolarlık bu programdan en fazla yararlanacak kurumlar arasında gösteriliyor.

Nükleer Düzenleme Komisyonu’nun eski üyesi Jeffrey Merrifield ise, “Nükleer alanda hiçbir şey bir gecede olmaz” ifadelerini kullandı.

Reaktör inşası 10 yıla yayılacak

Yeni projeler için yalnızca izin almak değil, üretilecek elektriği satın alacak müşteriler bulmak ve binlerce nitelikli işçiyi istihdam etmek de gerekiyor. Reaktör kazanları ve buhar jeneratörleri gibi en kritik bileşenlerin üretimi dört yıla kadar sürebiliyor.

Hartley, “Siparişlerin çok yakında verileceğini” ancak iki reaktörün devreye alınmasının gerçekçi biçimde 10 yılı bulacağını söyledi.

Bu süreçte bazı reaktör geliştiricileri geçici olarak doğalgaza yöneliyor. Eski Enerji Bakanı Rick Perry’nin kurucu ortağı olduğu Fermi Inc., Teksas’ta dev bir veri merkezi projesinde reaktör bileşenleri siparişi verdi, ancak üretimin 2030’ların başına kadar başlaması beklenmiyor. Blue Energy Global Inc. ve First American Nuclear Co. da benzer biçimde reaktörlerini gelecek on yılda tamamlamayı planlıyor.