Çin'in askeri ve ekonomik gücünün yarattığı çifte meydan okumaya uyum sağlamak yıllardır ABD yönetimlerinin odaklandığı bir konu. ABD her iki alanda da zemin kaybediyor.

---

31 Mayıs 2025, 08:00

Arşiv

Modern savaş, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin de gösterdiği gibi, bir endüstriyel güç mücadelesi. Her iki taraf da top mermileri, roketler ve askeri araçlardan oluşan cephaneliklerini tüketiyor. Otomatik fabrikalar artık gece gündüz insansız hava araçları üretiyor. Eski moda bir obüs bile hassas üretim gerektiriyor. ABD İkinci Dünya Savaşı'nı kısmen, mermiden yiyeceğe kadar her şeyi düşmanlarından daha fazla üreterek kazandı. Kaliforniya'daki bir tersane 1942 yılında bir ikmal gemisini beş günden kısa bir sürede monte etti. Amerika artık bu tür bir üretim becerisine sahip değil.

Son 25 yılda iki kat daha fazla deniz aracı üretti

Bugün neredeyse her şeyi en iyi yapabilen ülke Çin. Ürünleri temel kimyasallardan gelişmiş makinelere kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. ABD ve Çin arasındaki gerilim artarken, iki ülkenin endüstriyel kapasitesi herhangi bir çatışmada kilit bir savaş alanı olarak ön plana çıkıyor. Washington'daki bir düşünce kuruluşu olan Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'ne göre Çin'in ekonomik büyümesi ABD'ye rakip bir ordu inşa etmesine olanak sağladı. Geçen yıl tek bir Çinli gemi üreticisi, tonaj olarak ABD gemi inşa endüstrisinin İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana ürettiğinden daha fazla ticari gemi üretti.

Çin'in ticari gemi inşasının ölçeği, donanma gemisi üretimini sübvanse ediyor ve bir savaşta kapasite yük gemilerinden savaş gemilerine kaydırılabilir. Savunma istihbarat şirketi Janes'e göre Çin 2000 yılından bu yana ABD'nin iki katından fazla deniz aracı inşa etti. Çin'in hava kuvvetleri ve donanması ABD ile aradaki farkı kapatıyor ancak birçok Amerikan platformu Çinli muadillerinden daha gelişmiş kabul ediliyor. Deniz kuvvetlerindeki ateş gücü buna en iyi örnek. Çin'in denizde seyir füzeleri ve diğer roketleri fırlatma kabiliyeti ABD ile arasındaki büyük bir savaş açığını kapatıyor.

Daha hızlı modernize etme yeteneği

Çin'deki üreticilerin birçoğu askeri sektörde yer almıyor ancak silah yapımına ya da bir savaşa destek vermeye kolaylıkla yönlendirilebilirler. Çin sadece daha fazla fabrikaya sahip olmakla kalmıyor, aynı zamanda otomasyon için 5G özel ağlar gibi teknolojilerle daha hızlı modernize ediyor. Bu, üretim ekipmanlarını tasarımcılara ve kullanıcılara daha hızlı ve verimli bir şekilde bağlayabileceği ve ürünleri geleneksel üretimin ulaşamayacağı hızlarda güncelleyebileceği anlamına geliyor. Ukrayna'da, cephedeki birliklerden drone üreticilerine sürekli geri bildirim sağlanması, ülkenin robotik hava araçlarında hızlı ilerlemeler kaydetmesini sağladı.

Bu aynı zamanda Çin'in üretimi daha kolay hızlandırabileceği anlamına geliyor. Ülkenin muazzam işgücü avantajını tamamlayan çok daha fazla endüstriyel robotu da var. Savaşlar sadece askeri teçhizattan ibaret değil. Her uçağın, geminin ve tankın yakıta, yedek parçaya ve mühimmata ihtiyacı var. Mürettebatlarının yiyecek, su ve tıbbi bakıma ihtiyacı var. Bu destek işlevleri, çoğu gemilere dayanan geniş lojistik ağları gerektirir ve Çin, birlikleri ayakta tutmak için gereken gemilerden daha fazlasına sahip.

ABD ticari kargo gemilerinden oluşan filosunu genişletebilse bile, bu gemilerde çalışacak denizcilerden yoksun. Bazı tahminlere göre ABD'nin şu anda 10 binden az ticari denizcisi var ancak hükümet yıllar önce bunları takip etmeyi bıraktığı için sayı belirsiz. Çin'in neredeyse bunun 200 katı kadar ticari denizcisi var.

Çin ayrıca modern savaş için gerekli hammaddelerden daha fazlasına sahip. Ülkenin füze, uçak ve denizaltı yapımı için gerekli olan dünyanın nadir toprak madenlerini ve işleme tesislerini kontrol etmesi, uzun süreli bir çatışmada kayıplarını daha kolay telafi etmesini sağlayacaktır. Çinli şirketler, ABD'nin dünyanın kritik mineralleri üzerindeki hakimiyetini gevşetme girişimlerini büyük ölçüde savuşturdu. ABD büyük bir çatışmayla karşı karşıya kalırsa, 20. yüzyıldaki iki dünya savaşında yaptığı gibi, endüstrileri ve işçileri yeniden yönlendirmesi gerekecek. Çin'in işgücü, diğer ulusları gölgede bırakan imalat işçileri ordusuyla zaten bu konuma sahip.

---