Kaliforniya'daki Mountain Pass madeninin işletmecisi MP Materials, Çin ihracatı sıkılaştırırken otomobil, elektronik ve askeri donanımlarda kullanılan kritik bileşenlerin ve mıknatısların tedarikini artırıyor. Şu an birçok şirket için ABD’de tek seçenek durumunda olan MP Materials talebi karşılayabilirse krizi fırsata çevirebilir.

Çin'in, ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük vergilerine misilleme olarak nadir toprak mineralleri ihracatını kısıtlamasından bu yana arabalar, elektronik cihazlar, robotlar ve rüzgar türbinlerinde kullanılan mıknatısların yapımı için MP Materials'ın kurucusu ve CEO'su Jim Litinsky'nin telefonu yeni tedarikçilere çaresiz kalan şirketler tarafından sürekli aranıyor. Litinsky Forbes'a verdiği röportajda, “Panik havası var. Daha önce hiç böyle bir şey görmemiştim. Bu oldukça vahşi ve heyecan verici ve ürkütücü” dedi.

Çin pazara hakim

Litinsky, Kaliforniya'nın Mojave Çölü'ndeki Mountain Pass adlı ABD'nin tek nadir toprak madenini işletiyor ve savunma, otomotiv ve elektronik gibi endüstrilerin verimli elektrik motorları üretmek için güvendiği neodim ve praseodim gibi elementleri tedarik ediyor. Litinsky'nin 800'den fazla mühendis, teknisyen ve madenciden oluşan ekibi mineralleri topraktan çıkardıktan sonra MP bunları rafine ederek General Motors gibi şirketlerin elektrikli araç motorları için ihtiyaç duyduğu metallere dönüştürüyor. Bu yıldan itibaren MP, Teksas'taki yeni fabrikasında bu metallerden yüksek güçlü mıknatıslar da üretecek ki şu anda Çin'in hakim olduğu bir pazar bu.

Nadir element cazibesinin perde arkası

Tüm nadir toprak metallerinin yüzde doksanı Çin'de işleniyor. Tüm nadir toprak mıknatıslarının yaklaşık yüzde 95'inin üretildiği bu ülke, dayanıklılıkları ve manyetik özelliklerini uzun süre korumalarıyla tanınıyor ve ABD'nin her yıl ithal ettiği 7.000 ton nadir toprak mıknatısının neredeyse tamamı Çin'den geliyor; bu da ürünleri için Çin'e güvenen Amerikan şirketlerinin tedarik zincirlerinde açık bir kırılganlık yaratıyor. Trump'ın gümrük vergisi savaşı tırmanırken, Çin 4 Nisan'da ağır nadir toprak elementlerinin ABD'ye ihracatını kısıtladığını ve bu elementlerle yapılan mıknatısların ithalatını durdurduğunu açıkladı.

“Oyun bitti”

Adının açıklanmasını istemeyen ABD merkezli bir otomobil üreticisinin yönetim kurulu üyesi, “Mıknatıs gerektiren bir motor kullanan hemen her sektör için sorun, Çin'in nadir toprak mineralleri üzerinde büyük bir stratejik esnekliğe sahip olması. Çin'in ihracat kontrolleri koyduğu şeyler çok büyük bir mesele. Artık motor ya da içinde dönen bir mıknatıs olan herhangi bir şey yapamayacağız. Oyun bitti” diye konuştu. 

Çin’e sevkiyatı durdurdu

Barid'in hisse senedi analisti Ben Kallo bu ayki bir araştırma notunda, tarifelerden ve ticari kısıtlamalardan etkilenmeyen nadir toprak tedarikçisine ihtiyaç duyan şirketler için MP'nin tek seçenek olduğunu söyledi. İç talepteki ani artış ve tarifeyle ilgili sıkıntılar nedeniyle Las Vegas merkezli MP bir kumar oynuyor: Dünyanın en büyük alıcısı ve MP'nin en büyük müşterisi olan ve gelirinin yüzde 90'ından sorumlu Çin'e, çıkarılan cevherden ayrılan nadir toprak konsantrelerinin sevkiyatını durdurdu. Şirket geçen yıl 203,9 milyon dolarlık toplam gelirinin 144,4 milyon dolarını bu satışlardan elde etti, dolayısıyla bu riskli bir hamle. Litinsky bunun yerine ABD, Japonya ve Güney Kore'deki yeni müşterilere rafine malzeme satışlarını artırıyor. Şirket, “Değerli kritik malzemelerimizi yüzde 125 gümrük vergisi altında satmak ne ticari açıdan mantıklıdır ne de Amerika'nın ulusal çıkarlarıyla uyumludur. İlk günden beri bu an için hazırlanıyoruz” açıklamasını yaptı.