Dünya liderleri, küresel enerji krizinin de görüşüldüğü COP27 (Conference of the Parties yani Taraflar Konferansı) toplantısını 2022’de yaptılar. Bu toplantının önemli konularından biri de tüm dünyayı ilgilendiren iklim değişikliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımıydı. Son yılların yenilikçi tarım sistemlerinden olan agrivoltaik tarım sisteminin de bu iki konuya çözüm olabileceği düşünülmektedir.

Agrovoltaik Tarım Nedir?

Dünyadaki büyük sorunlardan birisi hızla artan insan nüfusudur. Dünya nüfusu 20.yüzyılın başında 1.6 milyon iken hızla 7.6 milyara çıkmış, kişi başı düşen tarım tüketimini de artmıştır. En önemli besin kaynaklarından olan tarımsal kaynağımızı korumak için tarım teknolojisinin gelişmesi gereklidir. Bu soruna bir çözüm olarak 1982 yılında agrivoltaik tarım yöntemi geliştirilmiştir. İlk zamanlar her yeni teknoloji de olduğu gibi bu yöntem çok ilgi görmese de sonralarda kabul görmeye başlamıştır. Agrovoltanik tarım sistemi, aynı araziyi kullanarak elektrik üretirken tarım yapabilme imkanı sağlamaktadır.

Hızlı nüfus artışının yanı sıra diğer bir sorun ise iklim değişikliğidir. İklim değişikliğiyle beraber tarımla ilgilenen insanların aklına gelen ilk soru en verimli şekilde mahsulü nasıl yetiştirebiliriz olmuştur. Küresel ısınmanın artmasıyla beraber bulunan çözümlerden biri de mahsulün yetiştirme şeklinin değişimidir. Agrovoltaik tarım teknolojisi ile kısacası güneş panellerini verimli bir şekilde kullanarak tarıma yön vermek amaçlanır. Bilimsel çalışmalar bazı mahsullerin bu şekilde oldukça verimli yetiştiğini göstermiştir.

Agrovoltaik Tarım Nasıl Çalışır?

Agrivoltaik terimi, tarım ve fotovoltaik sistemin ingilizce karşılıklarının birleşimidir. Fotovoltaik sistem, güneş enerjisinin kullanılabilir enerjiye dönüştüğü sistemdir. Agrivoltaik sistemler, mahsüller ile güneş enerjisi panellerinin ilişkilendirildiği sistemlerdir. Bu sistem aynı arazi üzerinde hem güneş enerjisi üretimi hem de tarımsal üretim yapmayı mümkün kılmaktadır. Bu sistemde tek yüzlü panel, ikiyüzlü panel ya da şeffaf panel kullanılabilir. Paneller, tarım alanına belirli yükseklikte ve aralıkta yerleştirilir. Panellerin altına da tarım ürünü ekilir. Paneller güneş ışığının bir kısmını alırken, tarımsal üretim için gerekli olan ışığı ve gölgeyi sağlar. Böylece tarım ve enerji sürdürülebilir hale gelir.

Agrivoltaik tarım sisteminin uygulanabilmesi için doğru bir şekilde kurulması gereklidir. Bunun için de bazı maddelere dikkat edilmelidir. Bunlardan en önemlisi arazi ve panel seçimidir. Güneş ışığı alma potansiyeli yüksek ve tarımsal üretime uygun araziler seçilir. Tarımsal üretim için gerekli ışık miktarını ve gölgeleme etkisini göz önünde bulundurarak uygun paneller seçilir. İkinci durum ise panel yerleşimidir. Paneller, tarımsal faaliyetlere engel olmayacak ve en uygun güneş ışığı alımı sağlayacak şekilde yerleştirilir. Yerden 2-3 metre yükseklikte olmalı ve 30 derecelik açıyla gölgelendirme yapmalıdır. Güneş panellerinin gölgeleme etkisine dayanıklı bitkiler seçilmeli, sistemin düzenli olarak bakımı ve onarımı yapılmalıdır.