Akdeniz’in ortasında, Sicilya’nın hemen kuzeyinde öyle bir ada var ki, binlerce yıldır bir an bile sessizliğe gömülmedi. Dünya’daki pek çok volkan yüzyıllarca süren derin uykulara dalarken, Stromboli Yanardağı neredeyse iki bin yıldır aralıksız bir şekilde ateş püskürmeye devam ediyor.

Kayıtlara geçen ilk hareketliliği milattan önce 350 yılına kadar uzanan bu doğa harikası, o günden beri lavlarını gökyüzüne savurmaktan vazgeçmedi. Geceleri etrafa yaydığı büyüleyici turuncu parıltı sayesinde denizciler ona “Akdeniz’in Deniz Feneri” adını verdi. Adeta bitmek bilmeyen bir havai fişek gösterisini andıran bu patlamalar, bugün bilim dünyasında “Stromboliyen” tipi patlama olarak adlandırılan özel bir terime bile ilham kaynağı oldu.

Genellikle kısa süreli ve ritmik patlamalarla lavları birkaç yüz metre havaya fırlatması, Stromboli’yi diğer volkanlardan ayıran temel özelliği. Ancak bu ritmik dans, her zaman bu kadar “masum” olmuyor. Tarih boyunca yanardağın öfkesi zaman zaman kontrolden çıktı ve ada sakinlerine zor anlar yaşattı. Özellikle 1910 yılında başlayan ve 1931 yılına kadar süren aşırı hareketli dönem, volkanın ne kadar yıkıcı olabileceğini acı bir şekilde gösterdi. 1919 yılının Mayıs ayında yaşanan bir patlamada, gökten düşen devasa bir kaya parçası köye isabet ederken, eş zamanlı olarak tsunami ve yangınlar da adayı bir felaket bölgesine çevirdi.

20. yüzyılın en sert patlaması ve kesilmeyen lav akışı

Yanardağın en şiddetli yüzü ise 11 Eylül 1930 sabahında ortaya çıktı. O gün gerçekleşen iki devasa patlama, gökyüzüne 2,5 kilometrelik bir kül bulutu savurdu. Asıl tehlike ise yamaçlardan aşağı hızla süzülen “akkor bulutlar” yani aşırı sıcak gaz ve kül yığınlarıydı. Denize kadar ulaşan bu yakıcı dalga ve etrafa fırlayan 30 tonluk dev kaya blokları, arkasında büyük bir yıkım bıraktı. Bu olay, Stromboli'nin modern tarihteki en ölümcül ve güçlü patlaması olarak kayıtlara geçti.

Bu felaketin ardından dağ, 2 Şubat 1934 tarihinde yeniden sert bir şekilde faaliyete geçti. O gün başlayan püskürme süreci, aradan geçen onca on yıla rağmen hala son bulmadı. Bugün Stromboli, dünyanın en aktif yanardağlarından biri olarak hem turistleri hem de bilim insanlarını kendine çekmeye devam ediyor. Sürekli lav akıtan kraterleri ve bitmek bilmeyen enerjisiyle bu ada, doğanın hem en estetik hem de en tehlikeli yüzlerinden biri haline gelmiş durumda.