Alçak yörüngeye uydu gönderilmesi, şirketler ve ordular için bir savaş ortamı haline geldi. Apex Technology adlı girişim ise hepsine standartlaştırılmış uydular sağlamak istiyor.

Apex Technology'nin Los Angeles'taki yeni, aydınlık fabrikasında bir monitör, her 90 dakikada bir Dünya'nın yörüngesinde dönen ilk uydusunun hayati belirtilerini ve konumunu gösteriyor. Apex'in CEO'su ve kurucu ortağı Ian Cinnamon, uydunun parlak güneş ışığından soğuk geceye geçerken maruz kaldığı stresin, uydu yapımının neden bu kadar zor ve pahalı olduğunu gösterdiğini söyledi. Cinnamon, “Telefonunuzun beş yıl boyunca açık kalması gerektiğini ve her 45 dakikada bir onu fırına, ardından da dondurucuya koyacağınızı hayal edin” dedi.

Ayda bir düzine uydu üretme hedefi

Cinnamon'ın kahverengi ve beyaz renkli Havanese cinsi köpeğinin adı olan Aries, Apex'in üzerinde çalışmaya başlamasından 12 ay geçmeden geçen yıl fırlatıldı. Şirket, bunun seri üretime yönelik küçük uydular için rekor bir süre olduğunu iddia ediyor. Bu, uydu endüstrisine Henry Ford tarzı seri üretimi getirme hedefine doğru atılan ilk adım. Cinnamon, fabrikaların tarihsel olarak tek seferde tek bir uzay aracı ürettiği uydu endüstrisinde bunun geleceğin trendi olduğunu söylüyor. SpaceX'in eski baş mühendisi olan kurucu ortak ve CTO Max Benassi ile birlikte, fabrikada ayda bir düzine uydu üretmeyi planlıyor.

Uydu üretimi uzun zamandır özel sipariş üzerine yapılan bir iş oldu. Her uzay aracı, Dünya'nın fotoğraflarını çekmek veya TV sinyallerini iletmek gibi görevlerine göre özelleştirilir. Yüksek maliyetler ve gecikmeler bu işin doğasında var. Alçak Dünya yörüngesine fırlatılan küçük uyduların sayısı giderek artarken Apex, uydu takımyıldızı geliştiricilerini standartlaştırılmış uzay araçlarının daha hızlı ve daha uygun maliyetli olacağına ikna etmeye çalışıyor. Apex, güç ve kontrol sistemleri dahil olmak üzere uydunun ana gövdesini oluşturan üç farklı türde araç sunuyor. Müşteriler sadece kendi sensörlerini ve diğer yüklerini eklemek zorunda. Örneğin, ABD Başkanı Donald Trump'ın Golden Dome projesinde öngörüldüğü gibi, kıtalararası balistik füzeleri vurmak için silahlar gibi.

Kazançlı bir formül mü?

Otomobil üreticileri gibi Apex de uydularının farklı donanım seviyeleri sunuyor. Daha fazla güç, daha gelişmiş iletişim sistemi ve elektrikli veya kimyasal tahrik sistemi gibi seçenekler mevcut. Bunun dışında Apex hiçbir şeyi değiştirmiyor. O karmaşıklığı azaltmanın savunma müteahhitleri ve telekom şirketleri gibi küçük uyduların alıcıları için kazançlı bir formül olacağını düşünüyor. Cinnamon ve Benassi, bu alanda büyük bir potansiyel görüyor: 2022'de Apex'i kurmadan önce, ikili bu tür alıcılarla görüşmeler yaptı ve gecikmeler, maliyet artışları ve kalitesizlik konusunda genel bir memnuniyetsizlik duyduklarını söyledi. Cinnamon, Forbes'a “İnsanların nefret etmediği ilk uydu otobüsü üreticisi olmak istiyoruz. Bu bizim farkımız” dedi.

Uzay danışmanlık şirketi Quilty Analytics'in araştırma direktörü Caleb Henry, Apex'in temel fikrinin mantıklı olduğunu söyledi: Uydu operatörleri, standartlaştırılmış uzay araçları satın almanın avantajlı olacağını uzun zamandır farkındalar. Ancak daha pahalı özel çözümler arama dürtüsü çok güçlü. Henry, “Kendi kendilerinin en büyük düşmanı oluyorlar” dedi.

Uydu Endüstrisi Derneği'ne göre uydu üreticileri geçen yıl dünya çapında 20 milyar dolarlık gelir elde etti. Apex, ABD ordusunun uzaydaki varlığını genişletmesiyle birlikte büyüyen pastadan büyük bir pay almayı umuyor. Kongre Bütçe Ofisi'ne göre Golden Dome'un maliyeti tek başına 800 milyar doları aşabilir. Apex'in önünde uzun bir yol var: şirket 2024 yılında sadece üç uydu üretti. Bu yıl 10 uydu üretmeyi hedefliyor.

Yine de Forbes'un tahminlerine göre güçlü satışlar geçen yıl şirketin gelirini 60 milyon dolara çıkardı. Bu gelirlerin çoğu, yaklaşık 150 kilogram yük taşıma kapasitesine sahip Aries otobüsü ve Benassi'nin bernadoodle cinsi köpeğinin adını taşıyan, iki kat daha fazla yük taşıma kapasitesine sahip Nova için yapılan ön ödemelerden geldi.

Son yıllarda bir dizi yeni girişim çıktı

Geçen on yılda, pazar, jeosenkron yörüngelerde bulunan milyar dolarlık büyük uydulardan, Dünya'ya daha yakın olan düzinelerce hatta yüzlerce küçük uydudan oluşan takımyıldızlara doğru kaymaya başladı. Bazı şirketler, Dünya gözlemciliğinin öncüleri Planet ve Spire ve tabii ki SpaceX gibi kendi küçük uydularını inşa etmeye karar verdi. Terran Orbital ve York Space Systems gibi, ordu da dahil olmak üzere başkaları için küçük uydular inşa etmek üzere bir dizi yeni girişim ortaya çıktı.

Cinnamon'un Palantir'deki müşterileri ve konuştuğu diğer kişiler, bunlardan memnun değillerdi. Cinnamon, “Bu talebi karşılayabilecek hiçbir uydu üreticisi yoktu” dedi. Apex'in rakipleri, Avrupa havacılık devi Airbus ve 2024 yılında Lockheed Martin tarafından satın alınan Terran gibi şirketler, seri üretim yapabilecekleri standartlaştırılmış platformlar sunduklarını söylüyorlar; Cinnamon ise gerçekte uydu modellerinin özelleştirme için sadece bir başlangıç noktası olduğunu savunuyor.

Ürünün sabitlenmesi, daha hızlı üretim ve daha hızlı teslimatın yanı sıra, Apex'in sektörde bir ilk olarak web sitesinde çeşitli seçenekleri içeren bir menü ile kamuya açıkladığı sabit fiyatlandırmayı da mümkün kılıyor. Aries'in temel versiyonu 3,5 milyon dolardan başlıyor ve altı ay içinde teslim edilebiliyor. Şirket; tam donanımlı LEO versiyonu ise 9,5 milyon dolar ve 12 ay sürüyor. Nova ise 6 milyon dolardan başlıyor.

Bu, danışmanlık şirketi Quilty'nin tahmini fiyatına göre, SpaceX'in özel olarak tasarlanmış Starlink uydularının maliyetinden daha fazla olabilir. Ancak bu fiyat, ABD ordusunun Uzay Geliştirme Ajansı'nın inşa ettiği uydu grubu için ödediği fiyatlardan daha düşüktür. Bu fiyatlar, iletişim uyduları için ortalama 15 milyon dolar ile füze izleme uzay araçları için 40 ila 45 milyon dolar arasında değişmektedir.

Daha kolan monte ediliyor

Apex ayrıca uydularını daha kolay monte edilebilecek şekilde tasarladı, böylece bu startup, otomotiv deneyimi olan daha düşük ücretli mekanikçileri işe alabilme imkanını genişletti. Tedarikçilerin üretim artışını destekleyemeyeceği inancıyla, şirket içinde veya yükleniciler tarafından özel olarak üretilen bileşenlerin payını şu anki yüzde 50'den yüzde 90'a çıkarmayı hedefliyor.

Apex yatırımcısı ve yönetim kurulu üyesi Ross Fubini, daha önce Synapse'de Cinnamon'u destekleyen risk sermayesi şirketi XYZ'nin kurucusu, genç girişimcinin karmaşık bir pazarı ustaca sarsması karşısında etkilendiğini söyledi. “Bu işin bu kısmındaki gerilimin büyük bir kısmı, müşterinin istediği her şeyi yapmamanız gerektiğidir” dedi.

Golden Dome örneğinde, müşteri henüz ne istediğini bile belirtmedi. Ancak, daha büyük uydular pazarı durgunlaşırken, bu fırsatı kaçırmak istemeyen birçok şirket, küçük uydular üreten girişimleri satın aldı. Bu şirketler arasında Lockheed (Terran), Raytheon (Blue Canyon) ve Boeing (Millennium Systems) bulunuyor. Starlink ağı için 9.000'den fazla uydu üreten SpaceX de hükümet için cazip bir seçenek olabilir ancak kurucusu Elon Musk'ın Trump ile anlaşmazlığa düşmesinden sonra bu ihtimal azalmış görünüyor.

Sektör danışmanı ve Space Foundation'ın eski araştırma direktörü Micah Walter-Range, Apex ana yükleniciyle güçlü bir ortaklık kurmadıkça dezavantajlı durumda kalabilir. Ayrıca, üretimi artırmak için tedarik zincirini şirket içine almaya yönelik Apex'in çabası, bir dizi ek risk getiriyor.