Aralıklı oruç hakkında bilim ne diyor?
Aralıklı orucun kilo vermenize yardımcı olup olamayacağı konusunda veriler karışık. Aralıklı oruca dair çalışmaları inceleyen Doktor Trisha Pasricha, kilo vermenize yardımcı olsa da Akdeniz diyeti gibi beslenme şekillerinin daha faydalı olabileceğini söylüyor.
Aralıklı orucun kilo vermenize yardımcı olup olamayacağı konusunda veriler karışık. Aralıklı oruca dair çalışmaları inceleyen Doktor Trisha Pasricha, kilo vermenize yardımcı olsa da Akdeniz diyeti gibi beslenme şekillerinin daha faydalı olabileceğini söylüyor.
Birçok insan kilo vermek için aralıklı orucu deniyor. Peki aralıklı oruç gerçekten bu kadar işe yarıyor mu? Diğer diyetlerden daha mı iyi? Aralıklı orucun çeşitli çalışmalarda bir miktar kilo kaybına yol açtığı görüldü. Ancak bu diğer diyet uygulamalarından daha iyi sonuç veriyor demek değil. Bilim insanları aralıklı oruç tutmayı gün boyunca daha az kalori almakla karşılaştırdıklarında, aralıklı oruç tutmanın insanların kilo vermesine yardımcı olma konusunda daha etkili olmadığını gördüler.
Geleneksel diyet ne yediğinize odaklanır ancak aralıklı oruç ne zaman yediğinize odaklanır, örneğin günde sekiz saatlik bir zaman aralığında. Aralıklı oruç genellikle kalorileri izlemeyi veya yediklerinizi değiştirmeyi gerektirmediğinden, bağlı kalmak daha kolay olabilir.
Hayvanlar üzerinde yapılan deneyler, belirli zamanlarla sınırlandırılmış yemek yemenin metabolik sağlık ve mikrobiyom üzerinde derin bir etkisi olduğunu gösterdikten sonra, uygulamaya olan ilgi son on yılda arttı. Ancak insanlarda, aralıklı oruçla bağlantılı kilo verme genel olarak daha az yiyecek tüketmelerinden kaynaklanıyor olabilir. Hem aralıklı oruç hem de genel kalori kısıtlaması yaklaşımları birkaç ay boyunca kilo kaybı sağlayabilir ancak sürdürülmesi çok zordur; çalışmalar, yaklaşımdan bağımsız olarak verilen kilonun bir kısmının bir yıl sonra geri geldiğini gösteriyor.
Washington Post’a yazan Dr. Trisha Pasricha, bu veriler göz önüne alındığında sağlıklı beslenme için önerisinin aralıklı oruç olmadığını söylüyor. Bunun yerine kalp sağlığını iyileştirmek ve Tip 2 diyabet riskini azaltmak için Akdeniz diyetini öneriyor. Akdeniz diyetinin daha yüksek lif ve daha sağlıklı yağ alımı nedeniyle, kalori azaltmayı düşünmüyorsanız bile biraz kilo verebilirsiniz.
Aralıklı oruç nasıl çalışır?
Aralıklı oruç, her biri sağlık üzerinde potansiyel olarak farklı etkilere sahip birçok şekilde olabiliyor. İki yaygın varyasyon var:
Bu yöntemde, insanlar her hafta genellikle birbirini takip etmeyen iki gün boyunca kalorileri en az yüzde 75 oranında kısıtlar ve ardından beş gün boyunca kısıtlama olmaksızın yemek yerler. JAMA Network Open'da yayınlanan 2024 tarihli çarpıcı bir çalışmada, yeni tip 2 diyabet teşhisi konmuş aşırı kilolu veya obez yetişkinler için 5:2 aralıklı oruç incelenmiştir.
Araştırmacılar, aralıklı oruç tutmanın, her zamanki gibi yemek yemeye ve diyabet için reçeteli ilaçlar almaya kıyasla daha fazla kilo kaybına (16 hafta sonra ortalama 21 kilo) yol açtığını bulmuşlardır. Ayrıca, kan şekeri seviyelerinin uzun vadeli bir ölçüsü olan HbA1c'de daha büyük iyileşmelere yol açmıştır. Ancak bu çalışmada, aralıklı oruç tutan grubun günde bir adet önceden paketlenmiş düşük enerjili yemek ikamesi tükettiğini, diyabet ilacı kullanan kontrol grubunun ise bunu yapmadığını bilmek önemli. Bu da kontrol grubunun muhtemelen daha fazla kalori tükettiği anlamına geliyor.