Birçoğunuz çocukluğunuzda astronot olmak istemiş olabilirsiniz. Peki uzaya gittiğinizde neler yiyebileceğinizi hiç düşündünüz mü? Bilim kurgu filmlerinde izlediğiniz gibi ilginç gıdalar tüketeceğinizi düşünebilirsiniz. Fakat uzayda da Dünya’da yediğimiz gıdaları tüketiriz. Sadece biraz değiştirilmiş halde.

Uzayda Tüketilecek Gıdaları Kimler Belirliyor?

Uzay’da tüketilecek gıdalar, Johnson Uzay Merkezi’nde diyetisyen, mühendis ve uzay bilimcileri tarafından oluşturulan bir ekip tarafından analiz edilmektedir. Bu analizlerde gıdanın; besin analizleri, depolama ve duyusal analizleri, ambalajlama testleri ve daha birçok analiz yapılmaktadır. Uzay gıdaları raf ömrü koşulları depolanırken yaşanacak bir aksilik durumunda kalite özelliklerini korumalıdır. Öyle ki gıdaların raf ömrü 5 sene olacak şekilde belirlenmelidir. Bu nedenle farklı üretim proses teknikleri kullanılmaktadır.

Uzayda tüketilen gıdalar; termostabilize, ışınlanmış, dondurulmuş, soğutulmuş, taze gıdalar, orta nemli gıdalar ve doğal formdaki gıdalar olarak farklı çeşittedir.

Termostabilize yöntemi; bu yöntemde genellikle konserve şeklinde çorbalar, mezeler, erişteler ve tatlı gibi gıdalar tüketilmektedir. Termostabilize yöntemi, uzay görevi süresince gıdada mikroorganizmaların ve enzimlerin sebep olacağı bozulmalar önlemek amacıyla uygulanmaktadır. Bu gıdalar oda sıcaklığında bozulmadan saklanabilir. İşlem uygulandıktan sonra metal ya da esnek ambalajlarda paketlenirler.

Işınlanma yöntemi; bu yöntemde genellikle et ürünleri tüketilir. Bu yöntem sayesinde pişirilip tüketime hazır hale getirilen gıdaların oda sıcaklığında sorun yaşamadan depolanması sağlar. Bu yöntemde gıdalar pişirilir ve ambalajlanır. Gıdalar ambalajlandıktan sonra hijyenik hale getirilir. Bu nedenle ile diğer proses tekniklerinden daha avantajlıdır.

Dondurarak kurutma yöntemi; bu yöntemde genellikle makarna, meze, peynir, çorba ve kraker gibi ürünler tüketilir. Gıdaların doğal içeriğinde su oranının yüksek olması kolay bozulmasına neden olur. Bu nedenle yüksek su içeren gıdalar dondurarak kurutma (freeze drying) denilen bir yöntem kullanılarak üretilmektedir. Yiyeceklerin yanı sıra çay, kahve, limonata gibi içecekler de bu yöntemle toz haline getirilir ve tüketilebilir. Dondurarak kurutma, gıda içerisindeki suyun dondurularak kurutulması ve böylelikle raf ömrünün uzatılmasını sağlar. Ayrıca bu gıdalar besleyici özelliğini kaybetmez, az yer kaplar, besleyici özelliklerini korur ve tüketileceği zaman su eklenerek eski haline dönüştürülebilir. Bu nedenle oldukça avantajlı bir yöntemdir.

• Krem peynir ve ekşi krema gibi gıdalar uzay şartlarında buzdolabında saklanarak soğutulmuş gıda olarak tüketilebilir.