Avrupa, ABD ile sarsılan ilişkilerin ardından savunmada bağımsızlığını sağlamak istiyor. Avrupa savunması yeniden şekillenerek sanayi ve yatırımcılar için fırsatlar yaratacak.

Amerika'nın devasa askeri-endüstriyel kompleksinin pek çok eleştirmeni var. Avrupa içinse bu artık arzu edilmesi gereken bir şey. Almanya bu hafta Avrupa Birliği'nden, bloğun beş yıllık yeniden silahlanma planının bir parçası olarak savunma yatırımlarını harcama kurallarından muaf tutan acil bir maddeyi yürürlüğe koymasını istedi.

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün bu hafta açıkladığı verilere göre küresel savunma harcamaları Soğuk Savaş'ın sona ermesinin ardından 2024 yılından bu yana yıldan yıla en yüksek artışı yaşadı ve bu artışta Avrupa'nın büyük katkısı oldu. Analistler NATO üyelerinin 2030 yılına kadar 700 milyar euro ile 2 trilyon euro arasında ilave askeri harcama yapabileceğini tahmin ediyor.

Yerli firmaların kazanması isteniyor

Tabii ki bu talih kuşunun büyük bir kısmı Lockheed Martin, Northrop Grumman ve General Dynamics gibi ABD'li ana yüklenicilere akacak. Ancak Brüksel, Avrupa'nın askeri alımlarının en az yüzde 50'sinin yerli firmalara gitmesini istiyor. Bunu başarmak için de büyük bir sanayi reformu gerekiyor ki yatırımcılar bu reformdan faydalanmak için can atıyor.

Avrupa ülkeleri Soğuk Savaş'tan sonra askeri bütçelerini ABD'den çok daha fazla azalttıkları için yerli savunma tedarikçileri düşük hacimli üreticiler haline geldi. Airbus'ın askeri kolu, satışlarının yarısını ABD'den elde eden BAE Systems'ın aksine, 12 milyar euro'luk geliriyle 2024 yılında en fazla gelir elde eden şirket oldu. Bu durum olumsuz bir döngü yarattı ve NATO üyeleri alımları giderek daha fazla büyük ölçekli üretim yapabilen Amerikan yüklenicilerine yönlendirdi. Avrupa Komisyonu'na göre Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından AB'nin tedarik artışının sadece yüzde 22'si Avrupa'da kaldı.

İlk adım daha fazla mühimmat üretmek

Bunu düzeltmenin ilk adımı Avrupa'nın halihazırda ürettiği mühimmattan daha fazla üretmek. AB'nin Mart 2023'e kadar Ukrayna'ya bir milyon top mermisi göndermeyi başaramamasının ardından bloktaki yetkililer üretimi arttırmak için 500 milyon euro tahsis etti. Bunun dörtte biri, 2027 yılına kadar yılda 1.1 milyon 155mm top mermisi üretmeyi ve 2030 yılına kadar yıllık gelirini üç katına çıkararak 30 milyar euro’ya yükseltmeyi hedefleyen Rheinmetall'e gitti. Rheinmetall, Amerikan tarzı, çok amaçlı bir yükleniciye dönüşmek istiyor. Yakın zamanda ABD'li araç üreticisi Loc Performance'ı, cephane kurtarma firması Stascheit'ı ve yazılım geliştiricisi blackned'i satın aldı.

Almanya önde gelen bir tank üreticisi ancak ABD'nin Abrams ana muharebe tankı, Bradley piyade aracı ve Stryker personel taşıyıcısını ürettiği Avrupa'da her tank sınıfı için birbiriyle rekabet eden birkaç model bulunuyor. Aynı şey fırkateynler, denizaltılar ve uçaklar için de geçerlidir. Jet savaş uçaklarında Almanya, İtalya, İspanya ve Birleşik Krallık tarafından desteklenen Eurofighter Typhoon, Fransa'nın Rafale ve İsveç'in Gripen uçaklarıyla rekabet ediyor. Ancak Avrupalı NATO üyeleri arasında en popüler seçenek, gizli yeteneklere ve üç kat daha fazla üretim hızına sahip olan F-35.  Bu da ülkeleri yirmi yıl boyunca ABD sistemlerine kilitliyor. Yeni nesil avcı uçağı geliştirme çalışmaları da Dassault-Airbus programı ile BAE Systems-Leonardo Mitsubishi ekibi arasında bölünmüş durumda.