Her birimizin farklı vücut yapılarına ve metabolizmalarına sahibiz. Bu zaman kadar yapılan çalışmalarda da bağırsağımızdaki mikrobiyotanın yediğimiz yiyecek ve içeceklerden direkt olarak etkilendiğini ve sağlığımızı olumlu ya da olumsuz olarak değiştirdiğini öğrendik. Fakat beslenme meselesi düşünülenden daha karmaşık bir yapıya sahiptir. Hiç düşündünüz mü neden yediğimiz meyve sebzeler büyük çoğunlukla aynı iken vücudumuzdaki etkileri farklı olabiliyor? Bir havucu yediğinizde size iyi gelebilir fakat bir başkası için sindirimi oldukça güç olabilir.

Bağırsak Mikrobiyotası Nedir?

Vücudumuzda pek çok farklı mikroorganizma bulunmaktadır. Bunlar farklı türlerdeki bakteriler, virüsler ve mantarlardır. Mikroorganizmalar sadece bağırsaklarımızda değil aslında vücudumuzun her yerindedir. Fakat bağırsaklarımızda diğer yerlere göre oldukça fazla sayıdadır. Vücudumuzda sadece yararlı mikroorganizmalar değil aynı zamanda hastalanmamıza neden olan patojen mikroorganizmalar da bulunmaktadır. Yararlı mikroorganizmalar olan probiyotikler zararlı olanlara sayıca üstün geldiğinde vücudumuz sağlıklı olurken durum tam tersi olduğunda farklı hastalıklara yakalanırız.

Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre probiyotikler; ‘yeterli miktarlarda uygulandığında konakçıya sağlık yararı sağlayan canlı mikroorganizmalar’ olarak sınıflandırılmaktadır. Probiyotikler; bağışıklık sistemimizin gelişmesini sağlar, bağırsak hareketlerini düzenler, vücuttaki iltihap oluşumunu önler ve egzamayı önler. Ayrıca hastanelerde potansiyel olarak öldürücü risk taşıyan C. difficile ile mücadele etmek için kullanılır.

Birçok kişi probiyotik ile prebiyotik arasındaki farkı bilmemektedir. Probiyotikler bağırsaklarımızda yaşayan yararlı mikroorganizmalarken prebiyotikler, probiyotikler için besin kaynağıdır. Prebiyotikler probiyotiklerin canlı kalmasını, büyümesini, gelişebilmesini ve aktivite gösterebilmesini sağlamaktadırlar. Birçok gıda prebiyotik bileşen içermektedir. Prebiyotik bileşenlerden en bilinenleri insülin, fruktooligosakkaritler ve galaktooligosakkaritlerdir. En bilinenlerinden bazıları; enginar, soya fasülyesi, soğan, sarımsak, kuşkonmaz, pırasa, olgunlaşmamış muz, yer elması ve hindiba kökü gibi sayılabilir.

Bağırsak mikrobiyatası ile ilgili yapılan son çalışmalarda probiyotiklerin; kişilerin kilo verirken zorlanmasını ya da kolay bir şekilde vermesini etkilediğini, kardiyovasküler hastalıklarda rol oynayabileceğini, bağışıklık sistemi ile ilgili hastalıkları etkileyebileceğini ve toplumların bir çoğunda görülen alerjik hastalıklar üzerinde önemli rol oynadığı bulunmuştur.

Yediğimiz Yiyecekler Bağırsak Mikrobiyatamızdan Etkileniyor

Minnesota Üniversitesi’nden Mikrobiyolog Dan Knights, ‘Mikrobiyomun gıdalara verdiği tepkilerin çoğu kişiselleştirilecek, çünkü her insan sadece kendileri için özel olan benzersiz karışıma sahiptir’ diyor.

Knights yaptığı bir çalışmada, gün içinde tüketilen gıdaların bağırsak mikrobiyomunu etkilediğini öne sürmüştür. Bunu kanıtlamak için de 34 sağlıklı kişiden 17 gün boyunca tükettikleri her şeyi not almalarını istemiştir ve çeşitli deneyler yapmıştır. Araştırmalar sonunda gün içinde tüketilen her gıdanın bağırsak mikrobiyotasını etkilediğini ve dolayısıyla da sağlığımızı etkilediğini ortaya çıkarmıştır. Bu bilgi günümüzde çoğu kişi tarafından bilinmektedir. Fakat işin tersine bakıldığında durum daha karmaşıktır. Yani yediklerimiz bağırsak mikrobiyatamızı etkiliyor, evet, peki bağırsak mikrobiyotamız neden aynı şeyi yediğimiz halde herkeste farklı etki bırakıyor?