ABD Başkanı Trump Ukrayna-Rusya savaşının sonlandırılması için görüşmeleri hızlandırmaya çalışırken Kremlin Batılı enerji şirketlerinin ülkeye dönüp dönmeyeceğini merak ediyor. Ancak sektör uzmanları, Batılı şirketlerin petrol ve doğalgaz zenginliklerine potansiyel erişiminden önce siyasi riskler ve Rusya'da iş yapmanın tehlikeleri karşısında düşünmeleri gerektiğini söylüyor.

---

24 Şubat 2025, 18:00 Güncelleme: 25 Şubat 2025, 08:35

Kremlin yetkilileri, ABD Başkanı Donald Trump'ı Ukrayna'daki savaşın sona erdirilmesi ve Rusya'ya uygulanan ekonomik yaptırımların kaldırılması konusunda Moskova'nın yanında yer alarak büyük ekonomik kazançlar elde edilebileceği konusunda ikna etmeye çalışarak, Amerikan enerji şirketleri için kârlı yatırım anlaşmaları olasılığını gündeme getiriyor. Rusya'nın geniş petrol ve doğal gaz hazinelerine sahip olduğu bir gerçekn ancak Amerikan ya da diğer Batılı enerji şirketlerini Rusya'daki projeleri üstlenmeye ikna etme çabası, en azından şirketlerin Rusya'daki yakın geçmişleri nedeniyle, şüpheyle karşılanacak.

Yine de Kremlin'in finans yetkililerinden Kirill Dmitriev geçen hafta, petrol üreticileri de dahil olmak üzere Batılı şirketlerin yatırım fırsatları yaratma potansiyeline dair iyimserliğini dile getirdi. Enerji şirketlerinin petrol ve doğal gaz hazinelerine erişimi, komşusuna savaş açan bir hükümeti finansal olarak destekleyen bir sektörde yer almanın yaratacağı itibar kaybı da dahil olmak üzere potansiyel tehlikelere karşı tartması gerekecektir.

“Rusya’nın kaynakları her zaman önemli”

Austin'deki Texas Üniversitesi'nde enerji analisti olan Ben Cahill, “Rusya'nın muazzam kaynakları var ve ölçek büyük enerji şirketleri için her zaman önemlidir” dedi. Siyasi ve hukuki sorunlar için endüstri dilini kullanan Cahill, “Ancak yer üstündeki riskler de yıkıcı olabilir” diye ekledi.

Otuz yılı aşkın bir süre önce Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Exxon Mobil, BP ve Shell gibi Batılı enerji devleri Rus petrol endüstrisinde kendilerine bir rol biçmek için yıllarını harcadı. Ancak Moskova 2022'de Ukrayna'yı işgal ettiğinde, bu şirketlerin hepsi ya işlerini askıya almak ya da çekip gitmek zorunda hissederek milyarlarca dolarlık zarar ettiler. Londra'nın enerji devi BP'nin de aralarında bulunduğu şirketler, Rusya'daki faaliyetleri sırasında ofislerine yapılan baskınlar ve diğer tacizlerle karşılaştı.

“Geri dönüş için portansiyel var”

Georgetown Üniversitesi'nde hükümet profesörü olan ve Rus enerji endüstrisi üzerine çeşitli kitaplar yazan Thane Gustafson, “Bunlardan kaçı size mutlu bir deneyim yaşadıklarını söyleyebilir ki?” diye sordu. Yine de petrol şirketlerinin Rusya'ya geri dönmeleri için potansiyel yollar var gibi görünüyor. Örneğin Exxon Mobil, Rusya'nın Uzak Doğusundaki Sakhalin Adası'nda 20 yıldır işlettiği değerli bir petrol projesindeki rolünden vazgeçerek hisselerini belirsizlikte bıraktı. Londra'daki araştırma şirketi Argus Media'da analist olan John Gawthorp, “Geri dönüş için bir potansiyel var” dedi.