ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesinin ardından sanayi ve enerji sektöründen bazı Batılı şirketlerin Rus pazarına dönebileceğine yönelik sinyaller artmaya başladı. Uzmanlar normalleşme süreciyle sürecin kolay olmayacağına işaret ediyor.

Ukrayna savaşıyla birlikte son üç yılda 28 binden fazla yaptırımın uygulandığı Rusya, aynı zamanda yüzlerce Batılı şirketin de ülkeden ayrılmasıyla dönüşüm sürecine girdi. H&M, Coca Cola, McDonald's ve Starbucks gibi dünyaca ünlü şirketler Rus pazarını terk ederken, IKEA, Renault ve Mercedes gibi şirketler de fabrikalarını ve üretim tesislerini kapattı.

Rusya'nın "dost olmayan ülkeler" şeklinde tanımladığı Batılı ülkelerden şirketlerin yüzde 62'sinin ülkeyi terk ettiği tahmin edilirken, söz konusu şirketler varlıklarını Rus firmalarına sattı veya yönetimi Ruslara devretti. Son olarak Volkswagen'in Rusya'nın Kaluga şehrindeki eski fabrikasında ismi belirtilmeyen bir otomobilin seri üretimi başlarken, daha önce de Mercedes, Renault ve Nissan'ın varlıkları Rus hükümetine devredilmişti. Starbucks ve McDonald's gibi meşhur zincirler de "Stars Coffee" ve "Vkusno-i Tochka" (Lezzetli-Nokta) gibi isimlerle hizmet vermeye devam ediyor.
ABD Başkanı Donald Trump'ın tekrar göreve gelmesi ve Rusya ile ABD arasında başlayan görüşmeler Rus ekonomisine yönelik olası gelişmeleri gündeme getirirken, yaptırımların gevşetilmesi ve Batılı şirketlerin dönmesine yönelik süreç de başladı.

İş dünyası ile görüşmeler başladı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 18 Mart'ta Rusya Ticaret ve Sanayi Odası Genel Kurulu'na katılarak yaptığı değerlendirmede, Batılı şirketlerin Rusya'yı terk ederken varlıklarını ciddi indirimle satmak zorunda kaldıklarını anımsattı. Söz konusu şirketlere kapılarının açık olduğunu vurgulayan Putin, ancak Rus pazarına dönerken varlıklarını aynı fiyatlardan geri alamayacaklarını söyledi. Rusya'dan ayrılan bazı önemli sektörlerin Rus şirketleri tarafından doldurulduğunu da kaydeden Putin, Rus hükümetine, Rusya'ya dönmek isteyen Batılı şirketlerin izlemesi gereken süreçle ilgili çalışma yapma talimatı verdi.

Öte yandan, Rusya Sanayici ve Girişimciler Birliği (RSPP) Başkanı Aleksandr Şohin ile ABD Ticaret Odasının Rusya Başkanı Robert Agee bir görüşme gerçekleştirdi. Taraflar, Ukrayna savaşının başlamasından bu yana Rusya ve ABD iş dünyası arasında duyurulan ilk resmi görüşmede yaptırımların ele alındığını bildirdi.

Batılı şirketlerin dönüşüne ilişkin gelişmeler yaşanıyor

Rus basınında Renault firmasının dönüş yapabilecek şirketler arasında yer almasının beklendiğine yönelik iddialar yer alırken, Rus otomobil üreticisi AvtoVAZ'ın Başkanı Maksim Sokolov, şirketteki payını satarak çıkan Renault'un tekrar dönmek istemesi halinde en az 112,5 milyar ruble (yaklaşık 1,3 milyar dolar) ödeme yapması gerekeceğini söyledi.

Enerji alanında özellikle ABD'li şirketlerin Rus pazarına dönme ihtimali de gündeme gelirken, Kuzey Akım 2 gibi büyük altyapı projelerinin de iki ülke arasında ısınan ilişkiler kapsamında tekrar faaliyete geçebileceğine yönelik iddialar Batı basınında yer alıyor. Uluslararası basında enerjide özellikle petrol taciri şirketlerin Rusya'ya ilk dönüş yapması beklenen firmalar olduğu da sıklıkla vurgulanıyor.