Geceleri yaşayan baykuşların en sessiz uçan kuşlar olduğuna dair kanıt niteliğinde birçok deney gerçekleştirilmiştir. Bir güvercinden yahut kartaldan çok daha az kanat sesi çıkartarak uçmalarının ardındaki gizemi hiç merak ettiniz mi?

Baykuşlar Gece Yırtıcısı Olarak Hangi Özelliklere Sahiptirler?

Baykuşlar gecelerin yırtıcı kuşlarıdır. Gün içinde nadiren aktiftirler. Başları büyük ve oldukça tüylüdür. Kuyrukları kısayken kanatları enli ve uzundur. Bazı baykuş türlerinin kanat açıklığı, bir insan boyuna ulaşabilirken bir serçe kadar ufak türleri de vardır. Gagaları kıvrıktır, pençeleri ise kuvvetli ve keskindir. Gece yırtıcıları olduklarından elbette görme yetenekleri oldukça gelişmiştir. Gözlerinde bulunan Rod hücreleri, en küçük bir ışığı bile kimyasal bir sinyale çevirerek üstün bir görüş sağlar. Bir insanın sadece bir ışık parıltısı fark ettiği yerde baykuş buradaki cismi bütün teferruatı ile görebilir. Gözleri de göz yuvalarına sabitlenmiştir ve hareket eden nesneleri takip edebilmek için başlarını çevirmeleri gerekir. Bu bir engel değildir çünkü başlarını 260 derece veya daha fazla çevirebilirler. Ek olarak baykuşlar mavi rengi görebilen tek kuşlardır.

Avlanma ve uçma işlemlerinin neredeyse tamamı gece yapıldığından, baykuşların işitme duyusu mükemmel ve onlar için çok önemlidir. Doğa, baykuşlara, gecenin karanlık dünyasında hayatta kalmalarına yardımcı olan başka bir şaşırtıcı yerleşik özellik daha sağlamıştır: Kulaklarının tuhaf konumu! Çoğu baykuşun asimetrik kafatasları vardır ve gerçek kulak açıklıkları kafatasının iki farklı seviyesinde bulunur. Çoğu durumda, sağ kulak başın yukarısında, sol kulak ise kafatasının aşağısında yer alır. Bu, küçük avlardan gelen seslerin nereden geldiği konusunda çok doğru bir cevap almalarını sağlar. Kulaklara ulaşan ses biraz farklı bir zamanda ulaşır ve aslında baykuşun beyni bu bilgiyi duyduğu seslerin tam yerini ölçmek için kullanır.

Baykuşlar Nasıl Sessiz Uçabilirler?

Baykuşlar gece avcıları olduklarından sessizlikte de ustalaşmışlardır. Tam bir sessizlik içinde avlanırlar. Bütün vücutları yumuşak ve ince tüylerle kaplıdır. Bu tüyler uçuş sırasında çıkan herhangi bir sese karşı doğal bir susturucu niteliğindedir. Sessiz uçuşları bu kuşların kanat tüylerinin kenarlarının tırtıklı olması ile mümkündür. Bu tüy tasarımı, uçuş sırasında kanatlarından gelen sesin bastırılmasını sağlar. Baykuş tüylerinin tarak şeklinde bir ön kenarı ve saçaklı bir arka kenarı vardır. Bu huni şekli havayı kanadın üzerine düzgün bir şekilde iletir ve sesi azaltır. Baykuşun devasa kanatları, vücut büyüklüğüne göre daha fazla kaldırma kuvveti sağlar ve saatte iki mil kadar yavaş uçmasını sağlar. Böylece küçük memelilere gizlice yaklaşma yetenekleri daha da gelişmiştir.

Baykuşlar avlanırken sessizce gökyüzünden uçarlar. Bunun ne kadar etkileyici bir başarı olduğunu göstermek için BBC Earth, baykuşun uçuşunu bir güvercin ve Gökdoğan kuşunun uçuşlarıyla karşılaştıran bir deney düzenlemiştir. Ağır çekim bir kamerayla çekilen kuşlar, altı aşırı duyarlı mikrofonla donatılmış bir stüdyo uçuş yolunda hızla uçarken kayda alınmıştır. Deneyin baş kahramanı peçeli baykuş neredeyse hiç ses çıkarmazken, güvercin ve Gökdoğan uçuşlarından yoğun kanat çırpma sesi kaydedilmiştir. Bu karşılaştırmada güvercin zaten uçarken çıkardığı sesle bilinen bir kuş olarak yerini alırken gökdoğan en hızlı uçan kuş olduğundan dahil edilmiştir. Gökdoğan uçuş sırasında saatte 300 km den fazla hıza ulaşabilen dalış hızıyla tanınır. Bu da onu yalnızca dünyanın en hızlı kuşu değil, aynı zamanda dünyanın en hızlı hayvanı yapar. Baykuşa nazaran gürültülü kanat sesini bu üstün hızıyla avları nazarında oldukça telafi eder durumdadır.

Baykuşlar kendi içlerinde uçuş sessizlikleri yönünden karşılaştırıldığında ise bir baykuşun ne kadar gececi ise o denli sessiz uçuşa sahip olduğu görülür. İşte bu yüzden Peçeli Baykuş ve Büyük Gri Baykuş mühendisler için özellikle iyi bir modeldir. Rüzgar türbinlerini, bilgisayar fanlarını ve uçakları daha verimli hale getirmek için araştırmacılar bunları baykuş kanatlarına göre modellemeye başlamışlardır.

Örneğin Cambridge Üniversitesi, bir baykuş kanadının yapısını taklit edecek bir kaplama tasarlamış ve bunu bir rüzgar tünelindeki türbin kanadı üzerinde test etmiştir. Tasarımın aerodinamik olduğu ancak dikkate değer ölçüde de sessiz olduğu kanıtlanmıştır. Baykuşlardan ilham alınarak üretilen bu tasarım baykuşlar kadar sessiz olmasa da doğru yönde atılmış bir adım olarak görülmektedir.