Çalışmanın başyazarı, Washington DC’deki Carnegie Science’ta görev yapan sismolog William Frazer, normalde okyanus kabuğunun altında doğrudan mantonun yer alması gerektiğini ancak Bermuda’nın altında bunun dışında ek bir katman bulunduğunu belirtiyor. Bu katman, Bermuda’nın üzerinde bulunduğu tektonik plakanın içinde, kabuğun altına yerleşmiş durumda.

Bu gizemli katmanın kökeni henüz kesin olarak bilinmese de, bilim insanlarına göre Bermuda ile ilgili uzun süredir açıklanamayan bir soruya yanıt sunabilir. Ada, çevresindeki okyanus tabanından daha yüksek bir “okyanusal şişkinlik” üzerinde bulunuyor. Ancak bu yükseltiyi açıklayacak aktif bir volkanizma yok; zira Bermuda’daki son volkanik patlama 31 milyon yıl önce gerçekleşti.

Araştırmacılara göre yeni keşfedilen bu yapı, geçmişteki volkanik faaliyet sırasında mantodan yükselen kayaçların kabuk içine enjekte edilip burada donmasıyla oluşmuş olabilir. Bu yapı, adeta bir “sal” gibi davranarak okyanus tabanını yaklaşık 500 metre yukarıda tutuyor.

Bermuda uzun yıllardır gizemli bir ün kazanmış durumda. Bu ün büyük ölçüde, gemi ve uçak kayıplarıyla anılan Bermuda Şeytan Üçgeni’nden kaynaklanıyor. Ancak bilim insanlarına göre asıl gizem, Bermuda’nın altındaki bu okyanusal şişkinliğin neden hâlâ varlığını koruduğu.

Hawaii gibi ada zincirleri, genellikle mantodaki sıcak noktalarla ilişkilendiriliyor. Bu sıcak noktalar volkanik faaliyet yaratırken okyanus tabanını da yükseltiyor. Ancak tektonik plakalar bu sıcak noktalardan uzaklaştığında, yükselti zamanla azalıyor. Bermuda’da ise volkanik faaliyet milyonlarca yıl önce sona ermesine rağmen bu yükselti hâlâ duruyor.

Frazer ve Yale Üniversitesi’nden Yer ve Gezegen Bilimleri Profesörü Jeffrey Park, Bermuda’daki bir sismik istasyondan elde edilen ve dünyanın farklı bölgelerindeki büyük depremlerden gelen sismik dalgaları analiz etti. Yaklaşık 50 kilometre derinliğe kadar yapılan bu inceleme, çevresindeki kayalardan daha düşük yoğunluklu, olağanüstü kalın bir katmanı ortaya çıkardı. Bulgular, 28 Kasım’da Geophysical Research Letters dergisinde yayımlandı.

Çalışmaya dahil olmayan Smith College’dan jeolog Sarah Mazza, bu katmanın aktif volkanizma döneminden kalma bir malzeme olabileceğini ve Bermuda’nın Atlantik’te yüksek bir bölge olarak kalmasına katkı sağladığını belirtiyor. Mazza’nın daha önceki çalışmaları, Bermuda lavlarının derin mantodan gelen karbon açısından zengin kayaçlardan oluştuğunu gösteriyor. Bu durum, Pasifik ve Hint Okyanusu’ndaki sıcak nokta adalarından farklı bir jeolojik geçmişe işaret ediyor.

Frazer ise şimdi dünyanın diğer bölgelerindeki adaların altında benzer katmanlar olup olmadığını araştırıyor. Ona göre Bermuda gibi aşırı ve sıra dışı örnekler, Dünya’daki daha “normal” jeolojik süreçleri anlamak için kritik ipuçları sunuyor.

www.sozcu.com.tr internet sitesinde yayınlanan yazı, haber ve fotoğrafların her türlü telif hakkı Mega Ajans ve Rek. Tic. A.Ş'ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.