Bilim insanları beyindeki bilinç noktasını araştırıyor
Yeni bir uluslararası araştırma, insan bilincinin beynin ön kısmındaki düşünsel alanlardan değil, arka bölgelerdeki duyusal merkezlerden kaynaklanabileceğini ortaya koydu.
Yeni bir uluslararası araştırma, insan bilincinin beynin ön kısmındaki düşünsel alanlardan değil, arka bölgelerdeki duyusal merkezlerden kaynaklanabileceğini ortaya koydu.
02 Mayıs 2025, 10:45
İnsan bilinciyle ilgili uzun süredir devam eden “beynin neresinde?” sorusuna dair yeni bir araştırma dikkat çekici bulgular sundu. ABD, Avrupa ve Çin'de 12 farklı laboratuvarda 256 kişi üzerinde yapılan deneylerde, bilincin sanıldığı gibi beynin ön kısmındaki yüksek bilişsel işlevlerden değil; görme ve işitme gibi duyusal işlevleri yöneten arka bölgelerden kaynaklanabileceği görüldü.
Araştırmanın başyazarlarından, Seattle’daki Allen Enstitüsü’nden nörobilimci Christof Koch, “Eğer bilincin beyindeki temel yapı taşlarını anlamak istiyorsak, önce onun nerede oluştuğunu tespit etmeliyiz” dedi. Bulgular, Nature dergisinde yayımlandı.
Katılımcılara çeşitli yüz ve nesne görselleri gösterilerek beyinlerinin elektriksel, manyetik ve kan akışı aktiviteleri ölçüldü. Koch, “Bilinç, bir yüzü ya da tost makinesi çizimini gördüğümüzde içsel olarak hissettiğimiz şeydir. Bu, 'Jill’i görüyorum' diyerek düğmeye basmakla aynı şey değildir" diye konuştu.
Araştırmada iki baskın teorinin test edildiği bildirildi: Global Nöronal Çalışma Alanı Teorisi (GNWT) ve Entegre Bilgi Teorisi (IIT). GNWT’ye göre bilinç beynin ön loblarında oluşurken, IIT bilincin, beynin farklı bölgelerinin bilgi entegrasyonu yoluyla ortaya çıktığını savunur. Ancak çalışma her iki teoriyle de tam olarak örtüşmedi.
“Veriler, bilincin izlerinin arka kortekste bulunduğunu açıkça gösteriyor" diyen Koch, beynin ön loblarının zeka ve muhakeme açısından önemli olduğunu, ancak bilinçli görsel algı açısından kritik bir rol oynamadığını belirtti.
Araştırmanın klinik sonuçları da dikkat çekici. Koch, bilincin izlerini belirlemenin; komada ya da uyanık ancak tepkisiz hastaların, yani dışarıya bilinçli olduklarını gösteremeyen bireylerin durumunun daha doğru anlaşılması açısından hayati önemde olduğunu vurguladı. Geçen yıl New England Journal of Medicine’da yayımlanan bir çalışmaya atıfta bulunan Koch, “Bu durumda olan hastaların yaklaşık dörtte biri bilinçli olabilir ancak bunu gösteremeyebilir" dedi.