BM Çevre Programı, ülkelerin mevcut taahhütleri tam uygulasa bile 2030’a kadar sadece yüzde 8’lik bir metan düşüşü sağlanabileceğini; oysa küresel hedefin yüzde 30 olduğunu açıkladı.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), Brezilya’nın Belém kentinde devam eden COP30 kapsamında İklim ve Temiz Hava Koalisyonu ile birlikte hazırladığı Küresel Metan Durum Raporu'nu yayımladı. Rapor, mevcut küresel ısınmanın neredeyse üçte birinden sorumlu olan metan emisyonlarını azaltmaya yönelik ilerlemeyi ve hâlâ süren boşlukları detaylı biçimde ortaya koyuyor.

Bulgulara göre, ülkelerin BM’ye bu yılın ortasına kadar sunduğu ulusal katkı beyanları ve ulusal Metan Eylem Planları eksiksiz uygulansa bile 2030’a kadar metan emisyonları yalnızca 2020 seviyelerinin yüzde 8 altına inebilecek. Bu oran, ülkelerin 2021’de COP26’da açıkladığı Küresel Metan Taahhüdü’nde yer alan yüzde 30’luk düşüş hedefinin oldukça gerisinde kalıyor.

UNEP, bu planların tam hayata geçirilmesi halinde tarihteki en büyük ve sürdürülebilir metan azaltımının gerçekleşebileceğini belirtiyor ancak mevcut hızın hedef için yetersiz olduğu vurgulanıyor.

Bölgesel düzenlemeler projeksiyonları aşağı çekti

Rapora göre dünya genelinde metan emisyonlarında artış hâlâ sürüyor ancak 2030’a yönelik tahminler önceki raporlara kıyasla daha düşük. Avrupa ve Kuzey Amerika’da atık yönetimine ilişkin yeni düzenlemeler ile doğal gaz piyasalarında 2020-2024 döneminde görülen yavaş büyüme, küresel projeksiyonların gerilemesine katkı sağladı.

G20 ülkeleri metan azaltım potansiyelinin büyük kısmını taşıyor

UNEP’in değerlendirmesine göre küresel metan azaltım potansiyelinin yüzde 72’si başta G20 olmak üzere büyük ekonomilerde bulunuyor. Tarım, atık ve fosil yakıt sektörlerinde uygulanabilecek mevcut önlemlerle bu ekonomilerde emisyonların 2030’a kadar 2020 seviyelerine göre yüzde 36 azaltılabileceği hesaplanıyor.

Rapor, ölçüm, raporlama ve finansman alanında daha güçlü sistemlerin oluşturulmasının, büyük metan kaynaklarının doğru hedeflenmesi ve yatırım açığının giderilmesi açısından kritik önemde olduğunu ortaya koyuyor.

Küresel çağrı: çözümler hızla ölçeklendirilmeli

Kanada Çevre ve İklim Değişikliği Bakanı ve Küresel Metan Taahhüdü Eş Başkanı Julie Dabrusin, raporun bulgularına ilişkin değerlendirmesinde, “Yalnızca dört yılda ilerleme sağladık ancak daha hızlı ve derin metan azaltımları için bu ilerlemenin sürmesi gerekiyor. Küresel Metan Taahhüdüne katılan tüm ülkelerin, bu ivmeyi sürdürmek ve hedefleri gezegen için somut faydalara dönüştürmek üzere yakın işbirliği içinde çalışması büyük önem taşıyor” ifadelerini kullandı.

Avrupa Birliği Komisyonunun Enerji ve Konuttan Sorumlu Üyesi Dan Jorgensen ise Küresel Metan Taahhüdünün iddiayı somut ilerlemeye dönüştürdüğünü ancak metan azaltımına yönelik çözümlerin hızla ölçeklendirilmesi gerektiğini vurguladı.

UNEP İcra Direktörü Inger Andersen, metan emisyonlarının azaltılmasının iklim krizini yavaşlatmak ve insan sağlığını korumak için atılabilecek en hızlı ve etkili adımlardan biri olduğunu belirterek, “Metanın azaltılması aynı zamanda ürün kayıplarını düşürerek tarımsal verimlilik ve gıda güvenliği için kritik faydalar sağlıyor” değerlendirmesini yaptı.