Lüks markaların en çok satan modellerinin elektrikli versiyonları, Avrupa'nın ABD ve Çin teknolojisine yetişmek için şimdiye kadarki en cesur hamlesini temsil ediyor.

Tesla’nın Model Y aracı, otomotiv endüstrisinde ezber bozan bir model oldu ve köklü üreticileri geride bırakarak dünyanın en çok satan aracı haline geldi. Şimdi ise dünyanın önde gelen lüks otomobil markaları karşı atağa geçiyor. Son günlerde BMW ve Mercedes-Benz, elektrikli spor arazi araçlarını (SUV) tanıttı. Bu araçlar, Model Y’nin hâkim olduğu bir kategoride yer alıyor ve ABD ile Çin teknolojisinin otomotiv gündemini belirlediği bir dönemde, Avrupalı markaların yüksek fiyatlı modellerine olan talebi sınayacak.

Milyarlarca dolarlık yatırımın ürünü olan bu SUV’lar, mevcut elektrikli araçlara kıyasla daha uzun menzil sunacak ve daha hızlı şarj olabilecek. Ayrıca, akıllı telefonlardan ilham alan teknolojilerle donatılarak sürücülerin yapay zekaya anında bağlanmasına ve üreticilerin uzaktan yazılım güncellemeleri göndermesine olanak tanıyacak.

Silikon Vadisi’yle ortaklık 

Mercedes, Avrupa’nın en önemli otomobil fuarı olan IAA Mobility öncesinde, Münih’teki eski kraliyet sarayında elektrikli GLC modelinin örtüsünü kaldırdı. İki gün önce BMW CEO’su Oliver Zipse, “hayatta bir kez yaşanabilecek bir an” olarak nitelendirdiği bir etkinlikte yeni iX3 modelini tanıtmıştı. Kalabalığa hitap eden Zipse, “BMW gibi bir markayı baştan yaratma şansını başka ne zaman elde edersiniz?” diye sordu. Tesla, teknolojisinin çoğunu kendi bünyesinde geliştirirken, Alman şirketler araçlarını “tekerlekli akıllı telefonlara” dönüştürmek için Silikon Vadisi’yle ortaklık kuruyor.

Çip üreticisi Nvidia, Mercedes’e; Qualcomm ise BMW’ye daha gelişmiş otonom sürüş sistemleri geliştirmede yardımcı oluyor. Yeni Mercedes GLC’deki sanal asistan, Alphabet’in Google’ı ve OpenAI’nin ChatGPT’si sayesinde yakındaki restoranları bulmaktan camları açmaya kadar pek çok işlemi gerçekleştirebiliyor.

Model Y 2020'de teslimatlara başladığında, Tesla’nın Model 3 sedanında sunduğu gelişmiş elektrikli araç teknolojisini daha popüler olan crossover segmentine taşıyarak sektörde devrim yaratmıştı. Tesla, Teksas ve Almanya’daki yeni fabrikalarında üretimi artırırken, Model Y 2023’te Toyota Corolla’yı geride bırakarak dünyanın en çok satan modeli oldu.

Bu rekabete karşılık olarak geleneksel otomobil üreticileri Ford Mustang Mach-E ve Volkswagen ID.4 gibi rakip modeller piyasaya sürdü. Ancak ilk dönem rakipler, Model Y’nin menzilini, maliyetini ya da yazılım üstünlüğünü yakalayamayınca satışlar yavaş kaldı. Özellikle 2024’te elektrikli araç çılgınlığı azalmaya başlayınca.

Tesla’nın yapılandırılması büyümeyi tetikleyemedi

Yeni iX3 ve elektrikli GLC, 2026’da ABD bayilerine ulaşacak ve geleneksel otomobil üreticilerinin araçlarını mekanik mühendislik yerine yazılım merkezli yeniden tasarlama yönündeki en kapsamlı girişimlerinden bazıları olacak. Almanya’dan gelen lüks SUV atağı, Tesla’nın özellikle Avrupa’daki zayıf seyrettiği bir döneme denk geliyor. Bu yıl, CEO Elon Musk’ın sağcı politik aktivizme yönelmesi ve Berlin fabrikasının yeni Model Y üretimi için yeniden yapılandırılması sonrası, Tesla’nın Avrupa satışları yaklaşık üçte bir oranında düştü. Modelin yeni yüzü, şimdilik büyümeyi yeniden tetikleyemedi.

BMW iX3’ün Avrupa fiyatı yaklaşık 80 bin euro (yaklaşık 85 bin dolar) ile Model Y’nin uzun menzilli versiyonundan (yaklaşık 60 bin dolar) daha pahalı olacak. Tesla, başlangıçta lüks markalardan müşteri çekerken, son yıllarda satış hedeflerini tutturmak için fiyatları daha genel kullanıcı seviyesine çekti. Mercedes, elektrikli GLC’nin fiyatını henüz açıklamadı.

Ancak her iki şirket de hâlâ daha zengin ve teknoloji meraklısı tüketicileri hedefliyor. BMW, temmuz ayında yatırımcılara verdiği bir brifingde, ABD’de en fazla “Tesla’dan kopan” müşteriyi kendilerinin çektiğini belirtti. Avrupa test standartlarına göre yeni iX3 tek şarjla 497 km, elektrikli GLC ise 457 km menzil sunacak. Bu, yılın başlarında güncellenen uzun menzilli Model Y’nin 387 km’lik menzilinden daha fazla. Ayrıca Alman modelleri, uygun altyapı sağlandığında Tesla SUV’larından daha hızlı şarj imkânı sunacak yüksek voltajlı motor sistemlerine sahip. Bu araçlara entegre edilen dijital teknolojiler, zamanla şirketlerin içten yanmalı motorlara sahip diğer modellerine de aktarılacak.

Çok yol kat etmeleri gerekiyor

Danışmanlık firması Gartner’ın dijital otomobil üreticisi endeksine göre Avrupa’nın prestijli otomobil markalarının hâlâ çok yol kat etmesi gerekiyor. Bu endekste Mercedes ve BMW, sırasıyla 13. ve 14. sırada yer aldı. Bu sıralama, yüksek puanlarla listeye yeni giren Çinli Xiaomi ve Li Auto’nun ardından geçen yıla göre biraz daha düşük kaldı. Listenin zirvesindeyse Tesla yer aldı. Rapora göre bu yeni elektrikli araçlar BMW ve Mercedes’in sıralamasını yükseltebilir. Endeks, geliştirilen değil, yollardaki araçların dijital yeteneklerini takip ediyor.

iX3, BMW’nin Neue Klasse (Yeni Sınıf) adını verdiği, 1960’larda şirketi iflastan kurtaran eski bir model serisine gönderme yapan yeni bir araç ailesinin ilk üyesi. Zipse, maliyeti 10 milyar euro’yu (yaklaşık 11,7 milyar dolar) aşan bu projeyi, BMW tarihinin en büyük yatırımı olarak tanımlıyor.

Mercedes’te de benzer bir dönüşüm süreci yaşanıyor. Mayıs ayında piyasaya sürülen küçük bir sedan ile birlikte GLC SUV, EQ etiketli başarısız modellerin ardından Mercedes’in elektrikli araçlarında yeni bir başlangıcı temsil ediyor. Bu yeni dönemde şirket, klasik Mercedes tasarımlarına ve model isimlendirmesine geri dönüyor.

Porsche ve Audi markalarını bünyesinde barındıran Volkswagen Grubu, dijital teknolojiyi geliştirme konusunda Mercedes ve BMW’nin gerisinde kaldı. Bu açığı kapatmak isteyen şirket, geçen yıl ABD’li elektrikli araç üreticisi Rivian ile ortak girişim kurdu. Daha önce de Çinli XPeng ile benzer bir anlaşma imzalamıştı.

Dünyanın en büyük otomobil pazarı ve Alman otomobil üreticileri için kritik bir kâr kaynağı olan Çin’de, yeni iX3 ve GLC modelleri yerel teknoloji devleri Alibaba ve ByteDance’in desteklediği dijital asistanlarla donatılacak. Alman markalar, son yıllarda teknoloji açısından ileri Çinli elektrikli araç üreticilerine karşı pazar payı kaybetti ve bu nedenle yerel tüketici beklentilerine uyum sağlamak zorunda kaldı. BMW CEO’su Zipse bir röportajda, “Beklenenden daha hızlı büyüdüler” dedi

Çinli otomobil üreticileri, yüksek teknolojiye sahip yaklaşımlarını ve uygun fiyatlarını giderek daha fazla Avrupa’ya da taşıyor. Bu ay, XPeng, yeni nesil uzun menzilli G6 elektrikli SUV modelini Almanya’da 47 bin 600 euro (yaklaşık 55.800 dolar) başlangıç fiyatıyla satışa sundu.