BP neden yeşil hedeflerinin fişini çekti?
BP CEO'su iklim hedeflerinin çok hızlı gittiğini iddia ederken petrol firması net sıfır enerji şirketi olma planından vazgeçti.
BP CEO'su iklim hedeflerinin çok hızlı gittiğini iddia ederken petrol firması net sıfır enerji şirketi olma planından vazgeçti.
27 Şubat 2025, 16:00 Güncelleme: 28 Şubat 2025, 08:04
BP yeşil hedeflerinden vazgeçerek, bunun yerine kötü giden talihini tersine çevirmek için bir dizi yeni petrol ve gaz projesine yılda yaklaşık 10 milyar dolar yatırım yaparak iklim gruplarını kızdırdı. CEO Murray Auchincloss tarafından ortaya konan strateji, BP'nin 2020'deki planı olan net sıfır enerjili bir şirket olma planının fişini çekiyor. Auchincloss bu planın “yanlış” olduğunu ve çok hızlı gittiğini iddia etti. Auchincloss, “Hidrokarbon işimizi kademeli olarak azaltırken enerji dönüşümüne hız vererek bazı cesur stratejik değişiklikler yaptık. Covid, Ukrayna'daki savaş, durgunluk ve piyasalar ile hükümetlerin tutumlarındaki değişimin enerji sistemi üzerinde temel bir etkisi olduğunu gördük” dedi.
BP'nin yeni stratejisi ne?
Bu, şirketin 2020'den bu yana planlarının ilk kapsamlı yenilenmesi. Basit bir ifadeyle, şirket en çok para kazandıran iş alanlarına odaklanmayı planlıyor. Bu petrol ve gaz işine yapılan yatırımın yılda 10 milyar doların biraz üzerine çıkarılması anlamına geliyor; bunun yüzde 70'i petrole, yüzde 30'u da gaza yatırılacak. Bunun 2027'ye kadar en az 10, 2030'a kadar da sekiz büyük petrol ve gaz projesine yol açacağını umuyor.
Aynı zamanda şirket düşük karbonlu enerji ve perakende servis istasyonları için harcama planlarından 5 milyar dolar kesinti yapacak. Japon enerji jeneratörü Jera ile 50-50 ortak bir girişim oluşturmak için açık deniz rüzgar yatırımlarını çoktan ayırdı ve güneş enerjisi çiftliği geliştiricisi Lightsource BP'deki bir hissesini de satmayı planlıyor. Düşük karbonlu enerji, yıllık yatırımının yüzde 5'inden daha azını oluştururken, petrol ve gaz çıkarımından elde edilen yaklaşık yüzde 75'lik paya karşılık gelecek. Önceki planı 14-18 milyar dolarlık sermaye harcamasının yüzde 20'sinden fazlasını ya da 3-5 milyar dolarını düşük karbonlu enerjiye ayırmayı içeriyordu.
Bu plan önceki planla nasıl karşılaştırılabilir?
Bu plan, BP'nin herhangi bir büyük petrol şirketinin en iddialı enerji dönüşüm planını taahhüt ettiği için yeşil gruplardan övgü aldığı 2020 yılında, o zamanki patron Bernard Looney döneminde ortaya konan plandan keskin bir değişim. Şirket, 2030 yılına kadar petrol ve gaz üretimini yüzde 40 oranında azaltarak ve on yılın sonuna kadar düşük karbonlu enerji yatırımlarını on kat artırarak yılda 5 milyar dolara çıkaracaktı. 2050 yılına kadar kendisini net sıfır enerji şirketi olarak hayal ediyordu ve bunun için söz vermişti.
Bu planlar kapsamında BP, 2019 yılında 2.5GW olan yenilenebilir enerji üretim kapasitesini 2030 yılına kadar 50GW'a çıkarmayı umuyordu. Ayrıca aynı dönemde petrol ve gaz üretimini 2.6 milyon varilden 1.5 milyon varile düşüreceğini belirtti. Ancak 2023 yılına gelindiğinde BP stratejisini yumuşatmaya başladı bile. Rusya'nın Ukrayna'ya açtığı savaşın dünyanın daha fazla güvenli enerji kaynağına ihtiyaç duyacağı anlamına geldiğini söyleyerek petrol ve gaz üretim hedefini 2030'a kadar günde 1,5 milyon varilden 2 milyon varile yükseltti.
BP stratejisini neden sıfırladı?
BP rakip petrol şirketlerinin piyasa değeri yükselirken şirketin hisse fiyatının son iki yılda dörtte bir oranında düşmesinin ardından yatırımcılardan kalan yeşil hedeflerine sırtını dönmesi için baskı gördü. Yeşil strateji iki büyük engelle karşılaştı: Birincisi, Covid sonrası küresel tedarik zincirlerinde yaşanan darboğaz ve faiz oranlarındaki son artış, yeşil enerjiye yatırım yapmayı daha pahalı hale getirdi. İkincisi, küresel petrol ve gaz fiyatlarındaki son artış fosil yakıt üretimini daha karlı hale getirdi.
Şimdi üçüncü bir sorun daha var: Kötü şöhretli aktivist hedge fonu Elliott Management, BP'de önemli bir hisse topladı ve bu da şirketin kaybettiği değeri geri kazanmak için şirketin parçalanması ve yönetim kurulunun ayıklanması da dahil olmak üzere kapsamlı değişiklikler talep etme cesareti verebilir.
BP'nin planı yatırımcıları ikna etti mi?
BP'nin yatırımcılarının bu plana ikna olup olmadıkları bilinmiyor. HSBC'deki hisse senedi analistleri stratejiyi “beklediğimiz temel sıfırlama” olarak tanımladı. Banka yatırımcılara gönderdiği bir notta, “Daha önceki araştırmalarımızda BP'nin uzun zamandır beklenen başarısında sermaye tahsisi ve anlatı değişikliğinin kilit rol oynadığını savunmuştuk. Adil olmak gerekirse, BP piyasanın temel bir sıfırlama ihtiyacına ilişkin mesajını yüksek sesle ve net bir şekilde duymuş gibi görünüyor” ifadeleri kullanıldı.
Ancak yeni stratejinin açıklanmasının ardından şirketin hisse fiyatı yüzde 3 düştü. Bu durum, BP'nin bilançosunu güçlendirmek için daha önce 1,75 milyar dolar olan hisse geri alımlarını üç ayda bir 1 milyar dolardan fazla olmayacak şekilde azaltma planına ilişkin kısa vadeli hayal kırıklıklarını yansıtıyor olabilir. Ancak aynı zamanda yatırımcıların planın çok az ve çok geç olduğu yönündeki korkularını da gösteriyor olabilir.