Burun tıkanıklığı basit bir soğuk algınlığı, nezle-grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonları gibi nedenlerle ortaya çıkabileceği gibi burun yapısındaki bozukluk ya da bazı alerjenlerle de gelişebiliyor…

Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. Esra Eryaman Yel, sağlıklı nefes almaya engel olan ve yaşam kalitesini bozan bu sorunun uzun sürmesi halinde önemli sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirterek, şu bilgileri paylaştı:

Prof. Dr. Esra  Eryaman Yel

Doğru nefes alıyor musunuz?

Doğru nefes burundan alınır. Burundan sorunsuz nefes alabilmek tüm vücudun iyi oksijenlenmesini sağlar. Burundan solunan hava, burun eti gibi anatomik yapılar, sümük ve gözyaşı gibi salgılar sayesinde bir süre yavaşlatılarak, nemlendirilerek, ısıtılarak ve yabancı partiküllerden temizlenerek nefes borusu ve akciğerlere ulaşır.

Nelere yol açar?

Burun tıkanıklığı nedeniyle sinüzit, boğaz-orta kulak enfeksiyonları gibi sorunların yanı sıra horlama, uyku bozuklukları, uyku apnesi ve kalp-damar hastalıkları gelişebilir. Uyku sırasında oluşan nefes durmaları vücuttaki oksijen seviyesinin düşmesine neden olur. Düşük oksijen, kalbin daha fazla çalışmasına yol açarak zamanla kalp ritim bozuklukları ve yüksek tansiyon riskini artırır. Uzun vadede bu durum kalp hastalıkları, kalp krizi ve damar problemlerine zemin hazırlayabilir.

Burun tıkanıklığı nedeniyle solunum zorla ve ağızdan yapılır, bu da akciğerlerin yeterli ve dengeli hava almasını engeller.

Uyku sırasında artan emme basıncı, solunum yollarında daralmaya ve hava akışının kesilmesine neden olur. Bu durum akciğerlerin oksijenlenmesini bozarak nefes darlığı, yüzeysel solunum ve kalitesiz uykuya                yol açar.

ALERJİLERE DİKKAT!

Burun tıkanıklığında en sık rastlanılan etken alerjidir. Ağaç, çayır, yabani ot polenleri, ev tozu denilen çeşitli akar türleri, küfler, hamamböceği, kedi, köpek döküntüleri ve salgıları belli başlı duyarlılık yapan alerjenlerdir. 

Mevsimsel denilen polen alerjilerinde, alerjenlerle karşılaşıldığında hapşırık, sulu akıntı ve burun tıkanıklığı şikâyetleri oluşur. Tüm sene boyunca devam eden ev tozu akarlarında ise daha çok geniz akıntısı ve kronik burun tıkanıklığı şikâyetleri görülür. 

Eğrilik de bir neden

Burun tıkanıklığında bir diğer etken burun kemiği eğriliği olarak bilinen septum deviasyonu ve burun eti büyümesi olarak bilinen alt konka hipertrofisidir.

Hastalar bunu ‘’deviasyonum var veya burun kemiğim eğri ve burun etim şişmiş” olarak tarif eder.

Septum burun boşluğunu ikiye bölen, kıkırdak ve kemikten oluşan bir yapıdır. Doğuştan veya travmaya bağlı olarak S şeklinde veya bir tarafa doğru eğri olabilir.

Buna septum deviasyonu denir. Burundan nefes almayı önemli ölçüde azalttığı zaman ameliyatla tedavi edilir. Bazen burun içinde kanama, kabuklanma,  kuruma ve koku kaybına da yol açabilir.

Burun eti ile geniz eti aynı şey değil

Burun etleri, burnun yan duvarlarında önden arkaya doğru uzanan parmaksı organlardır. Bunları çocukluk döneminde geniz bölgesinde bulunan geniz etinden ayırmak gerekir. Çünkü birbirinden farklıdır. Burun kemiği eğriliğine veya bazı enfeksiyonlara bağlı olarak büyüyebilirler. Bunların büyümesi burun tıkanıklığı yapar.

Radyofrekans ile dokuya hasar vermeden küçültme işlemi yapılabilir. Burun içine bu ameliyatları yaparken gereksiz doku alınmamalıdır. Aksi takdirde pis kokulu akıntı, kabuk-lanma, kronik enfeksiyon ve kalıcı burun tıkanıklığı gibi geri dönüşümü olmayan sorunlar gelişebilir.

KULAK BURUN BOGAZ SAĞLIĞI

Nasıl tedavi edilmeli?

Burun tıkanıklığı yapan etkenler tedavi edilerek ve yumuşak damağa yönelik bazı cerrahi girişimlerle bu sorun çözülebilir. Böylelikle yükselen oksijen seviyesiyle rahat ve derin bir uykunun yanı sıra genel sağlıkta iyileşme de olur.

Horlama ciddi sorunların habercisi olabilir

Burnunda tıkanıklık olan bir kişi ağzı açık uyur. Bu esnada yumuşak damak, dil kökü, küçük dil gibi bölgelerin titreşmesiyle horlama ortaya çıkar. Tıkanıklık arttıkça, akciğer aynı miktardaki havayı güçlü bir şekilde emerek çekmeye çalışır. Bu emme basıncı, boğazın yumuşak bölgelerinde zamanla sarkma ve tıkanmaya neden olur. Kişi uyurken bu tıkanıklığı yenmek için solunum çabası içine girer. Bu durum devam ederse apne denilen uykuda belli aralıklarla nefes durmaları meydana gelir. Bu yüzden vücuttaki oksijen seviyesi düşer, kalp-damar hastalıkları gelişebilir.

Burun estetiği de gerekli mi?

Burundan nefes alma sorunu olanlarda burnun dış yüzünde de bozulma ve eğrilik görülebilir. Çocukluk çağında burun üzerine düşme veya darbe sonucu burunda gelişme noktaları hasar görür ve buna bağlı olarak burun dış görünümü şekilsiz, deforme ve eğri olarak gelişimini tamamlayabilir.

Erişkinlerde de düşme, çarpma, darbe sonrası burun eğrilebilir. Bu tür şekil bozukluklarında burnun dış görüntüsünü düzeltmeden nefes alma sorunu tam çözülemez. Burun estetiği ayrıca hastanın estetik açıdan kaygısını düzeltmek   için de ilave edilebilir. Daha iyi nefes alabilmek için burun içi eğriliği operasyonu yaparken, hastanın isteğine bağlı veya işlevsel olarak burun dışına da rinoplasti denilen estetik burun ameliyatı uygulanabilir.