CEO’ların yeni görevi: Ticari diplomasi
Bir dönem sadece devletler arasındaki güç ve egemenlik mücadelesi olarak tanımlanan uluslararası politika, bugün çok katmanlı ve aktörlü bir oyun alanına dönüşmüş durumda. Bu oyunda giderek önem kazanan oyunculardan biri de uluslararası şirketler. Şirketlerin bu oyunda kazanmasının yolu ise ticari diplomasiyi öğrenmeleri.
Bir dönem sadece devletler arasındaki güç ve egemenlik mücadelesi olarak tanımlanan uluslararası politika, bugün çok katmanlı ve aktörlü bir oyun alanına dönüşmüş durumda. Bu oyunda giderek önem kazanan oyunculardan biri de uluslararası şirketler. Şirketlerin bu oyunda kazanmasının yolu ise ticari diplomasiyi öğrenmeleri.
02 Haziran 2025, 08:00 Güncelleme: 18 Haziran 2025, 14:09
Ticari diplomasi devletlerin ticaret anlaşmalarını, teknoloji iş birliklerini ve doğrudan yatırımları stratejik enstrümanlar olarak kullanması anlamına geliyor. Zira yeniden şekillenen dünya düzeninde, sadece askeri değil ekonomik ve teknolojik güç de kritik bir role sahip. Ancak devletlerin bu güce sahip olmak için özel şirketlerle iş birliği yapmaları; şirketlerin ise bu yeni düzenden istedikleri payı almak için devletlerin çıkarlarıyla uyumlanlamarı gerekiyor. Yani iki taraflı bir ilişki söz konusu.
Ticari diplomasinin artık küresel sistemin temel unsurlarından biri olduğunu Amerikan Başkanı Donald Trump’ın Körfez ülkelerine yaptığı ziyaret sırasında net bir şekilde gördük. Trump beraberinde CEO’ları, teknoloji liderlerini ve yatırım bankalarını da götürdü ve müzakerelere aktif olarak katılmalarını sağladı. Bunların arasında Suudi Arabistan’daki işlerini büyütmek için anlaşmalar yapan Tesla ve SpaceX CEO’su Elon Musk; yapay zeka alanında iş birlikleri için görüşmelerde bulunan OpenAI CEO’su Sam Altman; Suudi Arabistan’da büyük bir yapay zeka veri merkezi kurulması için anlaşmalar yapan Nvidia CEO’su Jensen Huang; Amazon Web Services’ın Suudi Arabistan’daki yatırımları üzerine görüşmelerde bulunan Amazon CEO’su Andy Jassy; savunma ve veri analitiği konularında iş birlikleri için temaslarda bulunan Palantir Technologies CEO’su Alex Karp ve finansal yatırımlar ve iş birlikleri üzerine görüşmeler gerçekleştiren BlackRock CEO’su Larry Fink var. Özetle Trump körfeze askeri olarak değil ama bir iş dünyası ordusuyla çıkarma yaptı. Beyaz Saray’a göre bu çıkarmanın ABD ekonomisine toplam katkısı 2 trilyon doların üzerinde.
Trump yalnız değil. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, son yıllarda Hindistan’dan Çin’e, Afrika’dan Körfez’e kadar pek çok ülkeye üst düzey heyetlerle ziyaretler düzenledi. Yanında Dassault, TotalEnergies ve LVMH gibi şirketlerin yöneticilerini de götürdü. Benzer şekilde Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Çin’e yaptığı ziyarete Volkswagen, BASF ve Siemens yöneticileri de katıldı. İngiltere ise Körfez ülkeleriyle ticaret anlaşmalarına hız verdi. Japonya ve Güney Kore, teknoloji ve enerji diplomasisini merkezine aldı.
Türkiye de bu küresel dönüşümün bir parçası olmak için çaba sarf ediyor. Yurt dışına yapılan diplomatik ziyaretlerde savunma sanayi, inşaat, enerji ve finans alanlarında anlaşmalar gündeme geliyor. Dışişleri Bakanlığı da artık iş dünyasını ilgilendiren ticaret ve yatırım gibi konuları takip etmek için gerekli kurumsal kapasiteyi ve iş birliklerini geliştiriyor.