Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı veriler, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine oranlanmasıyla hesaplanan dış ticaret haddinin Şubat 2025’ten bu yana ilk kez gerilediğini ortaya koydu.

---

14 Ekim 2025, 11:54

TÜİK’in Ağustos ayına ilişkin dış ticaret endekslerine göre, ihracat birim değer endeksi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,8 yükseldi.

Alt kırılımlara bakıldığında; gıda, içecek ve tütünde yüzde 8,9’luk, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 5,1’lik artış kaydedildi. Yakıt grubunda yüzde 3,8’lik düşüş görülürken, imalat sanayinde (gıda, içecek ve tütün hariç) artış yüzde 3,3 oldu.

Buna karşın ihracat miktar endeksi aynı dönemde yüzde 4,8 gerileyerek ihracatta hacim daralmasına işaret etti. Gıda, içecek ve tütün ürünleri ihracatı yüzde 13,7 azalırken, ham madde grubunda yüzde 5,8, yakıtta yüzde 1,8 ve imalat sanayinde yüzde 1,4 düşüş yaşandı.

İthalat miktar endeksi 14 ayın dibinde

İthalat birim değer endeksi ağustos ayında yıllık bazda yüzde 0,5 yükseldi. Gıda, içecek ve tütün ürünlerinde yüzde 10,3 artış görülürken, yakıtta yüzde 9,4, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 7,7 düşüş kaydedildi. İmalat sanayinde ise endeks yüzde 1,6 arttı.

Ancak ithalat miktar endeksi aynı dönemde yüzde 4,5 azalarak 109,8 puana indi. Bu seviye, son 14 ayın en düşük değeri olarak kayıtlara geçti. Gıda, içecek ve tütünde yüzde 17,6’lık sert düşüş yaşanırken, ham maddelerde yüzde 10,8, imalat sanayinde yüzde 1,5 azalış gözlendi. Yakıt ithalatı ise yüzde 0,5 artış gösterdi.

Mevsim etkileriyle ihracat ve ithalatta gerileme

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ihracat miktar endeksi, Temmuz 2025’te 157,4 iken Ağustos’ta yüzde 2,8 düşüşle 152,9’a geriledi. Takvim etkilerinden arındırılmış seride ise ihracat, bir yıl öncesine kıyasla yüzde 0,9 azalışla 146,1 puana indi.

Benzer şekilde ithalat miktar endeksi de Temmuz 2025’teki 122,7 seviyesinden yüzde 7,2 düşerek 113,8’e geriledi. Takvim etkilerinden arındırılmış veriler, yıllık bazda yüzde 4,5 azalışla endeksin 109,6 puana düştüğünü ortaya koydu.

Dış ticaret haddinde 4,5 yılın zirvesinden dönüş

Dış ticaret haddi, 2024 Ağustos ayında 88,5 iken, 2025’in aynı ayında yüzde 2,8 puan artışla 91,3’e yükseldi. Ancak aylık bazda değerlendirildiğinde tablo farklı: Ağustos ayında 4,5 yılın zirvesine ulaşan dış ticaret haddi, Şubat 2025’ten bu yana ilk kez düşüş gösterdi.

---