Değerlenen TL Zorlaşan Nakit
Finans ve ekonomideki gelişmeler normalde önemli oranda etkileşim içindedir. Finansal piyasalardaki gelişmeler hızlı olur ve piyasadaki karar alıcılar geleceğe yönelik beklentileri alıp satarlar. Ancak bazı dönemlerdeki finansal gelişmeler, bazen olumlu makro beklentileri ihmal ederken bazen de orta vadeli riskleri görmezden gelebilir. Bu yazıda son dönem Türkiye ekonomisinde yaşanan finansal gelişmelerin makroekonomik dengeleme ve risklere yansımasını değerlendireceğiz.
Finans ve ekonomideki gelişmeler normalde önemli oranda etkileşim içindedir. Finansal piyasalardaki gelişmeler hızlı olur ve piyasadaki karar alıcılar geleceğe yönelik beklentileri alıp satarlar. Ancak bazı dönemlerdeki finansal gelişmeler, bazen olumlu makro beklentileri ihmal ederken bazen de orta vadeli riskleri görmezden gelebilir. Bu yazıda son dönem Türkiye ekonomisinde yaşanan finansal gelişmelerin makroekonomik dengeleme ve risklere yansımasını değerlendireceğiz.
01 Haziran 2024, 00:00 Güncelleme: 19 Aralık 2024, 11:13
2023 ortasına kadar alınan ekonomik kararlar başta enflasyon olmak üzere birçok veriyi bozmuş ve ekonomiyi ciddi bir krizin eşiğine getirmişti. 2023 Haziran sonrası ekonomide vites değişimi sonrası Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) faizi 7’lerden 50’lere kadar yükseltti. Bu düzenleme normalleştirildi ve eksi 75 milyar doları olan TCMB rezervleri eksi 20 milyar dolara çıktı. Bu trendin rezervler en azından makul bir pozitif seviyeye dönene kadar devam etmesi beklenebilir. Bu süre zarfında yabancı yatırımcı ilgisi arttı, borsa ve Türk varlıklarına giriş devam etti. Son dönemde yabancı kredi derecelendirme kurumları Türkiye’nin kredi notunu seri olarak artırmaya başladı ve görünüm, bir yıl önceki çok düşük eşikten daha az sorunlu bir noktaya çekildi. Uygulanan politikalar kur volatilitesini de ciddi anlamda azalttı.
Özellikle henüz devreye girmemiş olan sıkı maliye politikasının ekonomide yavaşlayan büyüme motorunu daha da yavaşlatmasını bekliyoruz. Parasal sıkılaştırmanın etkilerini aşağıdaki grafikte sunulan kredi ve mevduat faizlerinde görebiliriz. Kredi faizleri hızlı bir şekilde yükseldi ve TL kredi büyümesi önemli oranda yavaşladı hatta son ay negatife döndü. Bu gelişmenin büyüme ve enflasyon etkilerini önümüzdeki aylarda görmeyi bekleyebiliriz. Ticari kredi faizlerinin son dönemde yüzde 70’li seviyelere gelmesi ile kredi büyümesinde önemli bir ivme kaybı ve yavaşlama görülecektir. Bu da ekonominin yavaşlaması ve işsizlik gibi maliyetler anlamına gelecek. Bu noktada maalesef daha yüksek bireysel ticari kredi risklerinin artışı da eklenecek. İş dünyasında mali sıkıntılar yakın dönemde görülmeye başlanacak. Mevduat faizlerinin artışı ise geçmiş kriz uygulamalarına göre hala yeterli seviyede olmayabilir.