Tarih boyunca insanlar güzellik ve estetik ölçüleri adına kıllarından kurtulmaya çalıştılar. Peki bu kılların ne işe yaradığını ve neden ısrarla var olmaya devam ettiğini merak ediyor muyuz?

Saç köklerinin oluşmaya başladığı folikül tüpleri, insan vücudunu kaplayan tüm deri boyunca yoğun miktarlarda bulunmaktadır. Foliküller; hormonlarla, sinir hücrelerinin haberleşmesini sağlayan proteinlerle ve bağışıklık hücreleriyle etkileşerek deri üzerindeki kılların oluşumunu sağlamaktadır. Fakat; vücudumuzda bulunan kıllar, bu foliküllerin sayısına oranla oldukça az sayıdadır. Böylelikle vücudumuzun büyük bir çoğunluğu dış çevreye maruz durumdadır ve çevreyle etkileşim içerisindedir. Bu durum genellikle, derinin fazla vücut ısısını çevreye yaymasına olanak tanımasıyla açıklanmaktadır. Deri üzerindeki kılların tüm deri yüzeyine oranla az sayıda olması ve dolayısıyla kıllar tarafından tutulabilecek hava tabakasının olmaması, ısı transferinin çok hızlı olmasına sebep olmaktadır. Bu deri yüzeyinin aşırı ısınıp soğumasını engellemektedir.

Dış çevreden etkilenmeye hazır olan derinin güneş ışınlarına direkt maruz kalması, en önemli olumsuz etkilerden biri olarak dikkat çekmektedir. Vücuttaki kılların oluşturduğu bölgeler, güneş ışınlarına karşı bir koruma oluşturmaktadır. İngiltere’de Sheffield üniversitesinde yapılan bir çalışmada, derideki kılların insan derisinde yaşayan bit, pire ve kene gibi parazitlere karşı bir savunma mekanizması olarak kullanılması incelenmiştir. Vücut kıllarının parazitin deri üzerindeki bir bölgeye yapışmasını engellediği ve bu parazitin kolay fark edilebilmesi için gerekli olduğu görülmüştür. Kıl köklerine bağlı kanallar uyarı miktarını arttırmaktadır.

Bu parazitlerden biri olan tahta kurusunun üzerinde yaşayacağı canlıyı, konak canlının derisinden yayılan ısıyı algılayarak bulduğu ifade edilmiştir. Derideki kılların az olması ısının kolaylıkla çevreye yayılması ve vücudun soğuması açısından iyi bir özellik olarak görünse de, insan vücudunu parazitler tarafından fark edilebilir kılmaktadır. Kıllar vücut ile dış çevre arasındaki etkileşimi sağlayarak homestazi görevi görmektedir. Dış çevre çok sıcak veya çok soğuk olduğunda, kıllar sayesinde iç ısı dengesi korunmaktadır. Isı, ışık, böcek ve sinekler gibi deriye zarar verebilecek faktörlere karşı bir kalkan görevi görmektedir.

Diğer memeliler ile kıyaslandığında, insanın en etkili vücut soğutma sistemine sahip olan canlı olduğu görülmektedir. Termoregülasyon olarak isimlendirilen bu durum akıllarda iki soru oluşturmaktadır. Neden insanlar bu kadar iyi gelişmiş bir soğutma sistemine ihtiyaç duymaktadır? Neden insanlarla aynı bölgelerde yaşayan diğer hayvanlar bu özelliğe sahip değiller? Belki yaşam alanlarımızı ve standartlarımızı biyolojik olarak gözden geçirmek birkaç fikir sahibi olmamızı sağlayabilir.

Kaynakça

1. Blume-Peytavi, U., Tosti, A., Whiting, D. A., & Trüeb, R. M. (2008). Hair growth and disorders. Hair, Hair Growth and Hair Disorders, 1–564. https://doi.org/10.1007/978-3-540-46911-7

2. Dean, I., & Siva-Jothy, M. T. (2012). Human fine body hair enhances ectoparasite detection. Biology Letters, 8(3), 358–361. https://doi.org/10.1098/rsbl.2011.0987

3. Wheeler, P. E. (1984). The evolution of bipedality and loss of functional body hair in hominids. Journal of Human Evolution, 13(1), 91–98. https://doi.org/10.1016/S0047-2484(84)80079-2