Dünyanın en büyük binası unvanını taşıyan yapı, ABD'nin Washington eyaletindeki Boeing Everett Fabrikası. Dev tesis yalnızca uçak üretmiyor; kendi itfaiyesi, bankaları, sağlık kliniği, kreşi ve hatta zamanında oluşan "iç hava olaylarıyla" adeta küçük bir şehir gibi çalışıyor.

Toplam 472 milyon metreküpü aşan hacmiyle dünyanın en büyük kapalı alanına sahip olan fabrika, en yakın rakibi Tesla Gigafactory'den yüzde 33 daha büyük. Karşılaştırmak gerekirse, 98 dönümlük alana yayılan tesisin içine Disneyland rahatlıkla sığabiliyor.

67'DEN BERİ 5 BİNDEN FAZLA DEV UÇAK

Boeing Everett Fabrikası, 1967 yılında efsanevi Boeing 747 "jumbo jet" için özel olarak inşa edildi. Dönemin Boeing Başkanı William M. Allen, mevcut fabrikaların bu dev uçağı üretmeye yetmeyeceğini fark edince sıfırdan bir tesis kurulmasına karar verdi.

Yer seçimi tartışmalıydı. California seçeneği gündeme gelse de, projenin baş mühendisi Joe Sutter tesisin Boeing merkezine yakın olmasını istedi. Sonunda Seattle'a sadece 22 mil uzaklıktaki eski bir askeri havaalanı tercih edildi.

Fabrikanın inşası sadece bir yıldan biraz fazla sürdü ve maliyeti 1 milyar doları aştı. Bu rakam, o dönem Boeing'in toplam değerinden bile fazlaydı. Tesis için 4 milyon metreküp toprak taşındı, atıkları taşımak için özel bir demiryolu bile kuruldu.

İÇİNDE HAVA DURUMU OLUŞUYOR

Fabrika ilk açıldığında o kadar büyüktü ki, 90 metreye yaklaşan tavanın altında nem birikiyor ve bulutlar oluşuyordu. Daha sonra kurulan güçlü iklimlendirme sistemleri bu durumu ortadan kaldırdı.

Future of Flight Foundation yöneticisi Bonnie Hilory, yerel basına yaptığı açıklamada, "Bu bina Boeing'in en iyi ürünü. Tek kelimeyle tarif etmek gerekirse: ölçek. Her şey devasa" dedi.

36 BİN KİŞİ, BANKA, KREŞ, İTFAİYE...

2024 itibarıyla tesiste günde yaklaşık 36 bin kişi, üç vardiya halinde çalışıyor ancak herkes uçak üretmiyor. Fabrikanın içinde; özel itfaiye birimi, bankalar, kreş ve çocuk bakım merkezleri, sağlık kliniği, su arıtma tesisi, ziyaretçilere rehberlik eden tam zamanlı tur ekipleri bulunuyor.

Ziyaret turları da oldukça popüler. Sadece geçen yıl 239 bin kişi, 20 dolarlık biletle bu dev fabrikayı gezdi.

TÜNELLER, BİSİKLETLER, DEV KAPILAR

Çalışanların üretimi aksatmadan hareket edebilmesi için bina altında 3 kilometreden uzun tünel ağı bulunuyor. Bu tünellerde dolaşmak için binin üzerinde bisiklet tahsis edilmiş. Bazı noktalarda araçlar bile kullanılıyor.

Zemin seviyesinde bulunan 82 metre yüksekliğinde ve 106 metre genişliğinde dev kapılar, tamamlanmak üzere olan uçakların dışarı çıkarılmasını sağlıyor. Üretim hattında uçaklar dakikada sadece yaklaşık 4 santimetre ilerliyor.

BOYAMAK BİLE BİR HAFTA SÜRÜYOR

Bir yolcu uçağının boyanması 7 güne kadar uzayabiliyor. Örneğin bir Boeing 747 için yaklaşık 454 litre, Boeing 787 için ise 370 litre boya kullanılıyor.

Boeing, yeni nesil 777X modelinin ilk teslimatını 2027 yılında yapmayı hedefliyor. Kasım 2025 itibarıyla yolcu ve kargo versiyonları için 619 kesin sipariş bulunuyor.