Ovada otlayan bir zebra kürkünün desenleri ve renkleri ile ne kadar fark edilebilirlerdir değil mi? Zebraların fazlasıyla dikkat çeken desenli kürkleri, onların büyük ve küçük düşmanlarından korunmalarını sağlayacak optik bir illüzyon oluşturur.

Zebralarla birlikte aynı çevrede bulunan diğer birçok hayvan çevrenin renklerine yakın renklerde kürklere sahiptirler ve ovada bir zebra kadar dikkat çekmezler. Zebraların birçok avcı ile dolu bir alanda bu kadar dikkat çekici olması şaşırtıcıdır. Dışarıdan bakıldığında zebraların bu avcılara karşı korunmasız oldukları düşünülebilmektedir. Ancak, çevreyle uyumsuzluk gibi görünen bu durum doğa bilimciler tarafından uzun yıllardır tartışılsa da yeni araştırmalar bu duruma açıklık getirebilmektedir.

Zebraların avcıları nasıl savuşturabildiklerini anlamak için sahip oldukları kürke yakından bakmak gerekmektedir. Her bir zebranın kürkünün deseni birbirinden farklıdır, bunu parmak izine benzetebiliriz. Kürklerindeki siyah ve beyaz renk dağılımı, hareket ettiklerinde değişik desenler oluşturarak avcıların odaklanmasını engellemektedir. Buna "hareket yanılsaması" denir, yani avcının tek bir ava odaklanmasını oldukça zorlaştırmaktadır. Eğer zebra bir avcının atağı sırasında hareketleri ile avcının kafasını karıştırabilirse kaçabilmek için zaman kazanabilir. Bunun yanında geliştirilen başka teorilerde mevcuttur. Bunlardan biri zebraların şeritlerinin büyük avcı hayvanlarda yanlış bir büyüklük algısı oluşturduğu ve avcının bu yanlış algı sonucu sıçrama zamanlamasını etkili bir şekilde yapamadığı yönündedir.

Zebralar sahip oldukları bu kürk ile sadece yanılsamalar yaratmazlar. Bulundukları coğrafyada sinekler birçok hayvan için oldukça rahatsız edici ve hastalık taşıyabildikleri için öldürücü olabilirler. Ovadaki birçok diğer hayvanın bedenine onlarca sinek konarken zebralara diğer hayvanlar kadar çok sinek konmadığı gözlemlenmiştir. Sahip oldukları siyah beyaz desenlerle sineklerin konmak için mesafe ayarlamalarını zorlaştırmaktadırlar. Bunun için vahşi doğa gözlemcileri aynı coğrafyada bulunan kürklerindeki renk geçişi zebra kadar belirgin olmayan hayvanlara konan sinek sayısını ve zebralara konan sinek sayısını sayarak bir karşılaştırma yaptılar. Sonuç olarak zebralara konan sinek sayısının diğer hayvanlara konan sinek sayısından 4 kat az olduğunu gözlemlenmiştir. Bu kürkler sineklerin de kafasını karıştırıyor veya sinekler için görsel bir bulanıklık yaratıyor. Böylece zebralar onlar için büyük ölçüde öldürücü olan bu sinekleri kendilerinden uzak tutmayı başarabiliyorlar. Bu yüzden zebralar doğanın yetenekli illüzyonistlerindendir diyebiliyoruz.

Kaynakça

1. (Plumb & Shaw, 2018)Plumb, C., & Shaw, S. (2018). Zebra: Reaktion Books.

2. Ruxton, G. D. (2002). The possible fitness benefits of striped coat coloration for zebra. Mammal

review, 32(4), 237-244.

3. https://www.livescience.com/