Dubai’nin çöl ortasında yarattığı mucize, sekiz basit ilkeye dayanıyor. Peki biz binlerce yıllık devlet geleneğine ve zengin kaynaklara rağmen hâlâ potansiyelimizi nasıl ortaya çıkaramıyoruz?

Bir haftadır Dubai’deyim. İş görüşmeleri, toplantılar ve Fujairah’ta düzenlenen bir enerji zirvesi vesilesiyle…

Ve her gelişimde olduğu gibi yine aynı soruyu soruyorum kendime:

Uçsuz bucaksız bir çölün ortasında, neredeyse hiçbir doğal kaynağı olmayan bu topraklar nasıl oldu da küresel bir finans, turizm, teknoloji ve lojistik merkezine dönüştü?

Ve biz, binlerce yıllık devlet geleneğine, bereketli topraklara, zengin kaynaklara ve genç nüfusa rağmen neden hâlâ potansiyelimizin gölgesindeyiz?

Dubai Mall’un girişinde bir tabela dikkatimi çekti:

“The Eight Principles of Dubai” – Dubai’nin Sekiz Altın Kuralı.

Şeyh Muhammed bin Raşid el Maktum’un kendi kaleminden çıkan bu ilkeler, yalnızca bir yönetim manifestosu değil, “Dubaili olmanın anayasası” gibiydi.

Her satırını okudukça içim burkuldu. Çünkü bu son derece basit ama uygulandığında mucizeler yaratan sekiz ilke, bir çöl şehrini küresel güç merkezine taşıyan aklın özeti. Bizde de yazılı olan, konuşulan ama bir türlü yaşama geçirilemeyen gerçeklerin ta kendisi.

Cumhuriyet’in 102. yılında hâlâ neden Dubai kadar olamıyoruz sorusunun yanıtı da işte burada gizli.

Gelin bu sekiz ilkeye birlikte bakalım ve dürüstçe konuşalım: Biz nerede tökezliyoruz? Neyi hâlâ öğrenemedik? Ve bundan sonra ne yapmalıyız?

1. Birlik temeldir – Parçalı güçle büyük sıçrama olmaz

Dubai’nin birinci kuralı net: “Birlik temeldir.” Emirlik, yerel çıkarların federasyonun çıkarlarının önüne geçmesine izin vermez. Merkez ile yerel arasında uyum vardır; şehir vizyonu ulusal vizyonla çatışmaz.

Bizdeyse hâlâ merkez-taşra kavgası bitmedi. Belediyeler hükümetle çekişiyor, Ankara yereli rakip gibi görüyor. 81 ilin 81’i kendi başına çabalıyor ama küresel ölçekte ses getiren tek bir şehir markamız yok. Enerjimizi içeride tüketiyor, dışarıda sahneye çıkamıyoruz.

Ders: Birlik olmadan vizyon olmaz. Türkiye’nin şehirlerini ve bölgelerini tek bir stratejik kalkınma planı altında buluşturacak bir “Ulusal Sıçrama Vizyonu” olmadan büyük atılım hayal olur.

2. Hukukun üstünlüğü – Güven olmadan sermaye gelmez

İkinci ilke: “Kimse kanunun üstünde değildir.”

Dubai’de prens de olsa hukuk önünde eşittir. Yatırımcı bilir ki sözleşme kuralları değişmez, adalet gecikmez.

Bizdeyse hâlâ “güçlülerin hukuku” işliyor. Yasalar kişiye göre esnetiliyor, ayrıcalıklar hukukun önüne geçiyor. Bu da hem yerli hem yabancı sermayeyi uzaklaştırıyor.

Yatırım güvenle gelir. Güveni sağlayan şey de tarafsız ve öngörülebilir hukuktur. Türkiye’nin önceliği, siyasetin değil hukukun belirlediği bir zeminde işleyen güçlü bir hukuk devleti olmalıdır.

3. Siyaset ekonomiye hizmet eder – Bizde hâlâ tersi