Elon Musk’ın serveti: Nasıl kazandı, nasıl harcadı?
SOURCE:Forbes Türkiye
Tesla, SpaceX ve xAI'nin CEO'su Elon Musk, 22 Kasım itibarıyla dünyanın en zengin insanı. Serveti 334 milyar dolar olan Musk, Donald Trump'ın zaferinin arkasındaki isim olarak görülüyor. Bu da onu yalnızca dünyanın en zengini değil, en etkili kişisi de yapıyor.
Tesla, SpaceX ve xAI'nin CEO'su Elon Musk, 22 Kasım itibarıyla dünyanın en zengin insanı. Serveti 334 milyar dolar olan Musk, Donald Trump'ın zaferinin arkasındaki isim olarak görülüyor. Bu da onu yalnızca dünyanın en zengini değil, en etkili kişisi de yapıyor.
Tesla, SpaceX ve xAI'nin CEO'su
2024 Forbes 400 Listesinde Sıralaması: 1 Numara
22 Kasım 2024 itibariyla net seveti 334 milyar dolar
Dünyanın en zengin insanı, tartışmasız şekilde aynı zamanda dünyanın en güçlü kişisi. Eski bir Demokrat ve Kanada üzerinden ABD'ye üniversite öğrencisi olarak gelen bir Güney Afrikalı olan Elon Musk, 5 Kasım seçimleri öncesinde Donald Trump'ın büyük bir destekçisi haline geldi, mitinglerde konuştu ve başkan adayını Beyaz Saray'a geri döndürmek için 119 milyon dolar bağışta bulundu. Bu, şimdiye kadar yaptığı en doğru harcama oldu.
Seçimlerden bir hafta sonra başkan seçilen Trump, Musk'ı federal hükümetteki israf ve gereksiz düzenlemeleri azaltmakla görevli yeni bir danışma grubunun eş başkanı olarak atadı. Grubun adı "Hükümet Verimliliği Departmanı" (DOGE) olarak belirlendi.
Ayrıca seçilmiş Başkan yaptığı zafer konuşmasında Musk'ı bir “dahi” olarak nitelendirdi.
Musk’ın Trump desteğinin altında yatan en büyük sebep muhtemelen çıkar çatışması. Zira şirketlerinin federal hükümetle olan durumu göz önüne alındığında bu durum, anlam kazanıyor.
Musk’ın sahibi olduğu SpaceX, 2008'den bu yana NASA ve Savunma Bakanlığı ile neredeyse 20 milyar dolarlık sözleşmeler imzaladı; ancak Musk liderliğindeki Tesla, 2018'den bu yana en az 30 ölümle sonuçlanan kazalarla ilgili "tam otonom sürüş" özelliklerinin güvenliği üzerine Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi tarafından soruşturmalarla karşılaştı. Musk kontrolündeki X (eski adıyla Twitter) ise Federal İletişim Komisyonu tarafından düzenlemeye tabi.
Trump ise yakın zamanda Musk'ın şirketlerine olan desteğini açıkça ifade eden mevcut bir FCC direktörünü FCC başkanı olarak aday gösterdi.
Öte yandan şirketlerin yatırımcıları da bu ilişkiden memnun gibi görünüyor. Seçimden sonraki haftalarda Tesla hisseleri yükseldi ve Musk'ın servetini 70 milyar dolar artırarak 22 Kasım’da 334 milyar dolarla rekor seviyeye çıktı. Musk 8 Kasım'da, Nisan 2022'den bu yana ilk kez 300 milyar dolarlık eşiği geçti. Daha önce Kasım 2021'de en az 300 milyar dolara sahip olan ilk kişi olmuştu.
Servetin Tarihi
2012’de ilk kez Forbes Milyarderler Listesi’ne 634’üncü sıradan giriş yapan Elon Musk’ın o dönemde serveti 2 milyar dolardı.
Servetini üç yıl içinde 12 milyar dolara çıkaran Elon Musk, Tesla’nın crossover SUV’u Model X’i piyasaya duyurdu.
2018’de Musk, attığı “finansman sağlandı” tweet’e nedeniyle Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından menkul kıymetler dolandırıcılığı suçlamasıyla dava edildi. Bu sırada serveti 19.9 milyar dolardı.
2020’den 2021’e geçerken 1 yılda servetini 24 milyar dolardan 151 milyar dolara çıkardı. 2022’nin nisan ayında Musk, 219 milyar dolarlık servetiyle Forbes Milyarderler Listesi’nin ilk sırasına yükseldi.
2023 nisanda ise serveti 180 milyar dolara düşünce sıralamada ikinci olarak yer aldı.
22 Kasım itibarıyla ise Musk’ın net serveti 334 milyar dolar ve dünyanın en zengin kişisi. Forbes Milyarderler Listesi’nde yeniden birinci sıraya yerleşen Musk, ölçümün yapıldığı tarihlerden bu yana dünyadaki en zengin kişi.
Varlık Dağılımı
Tesla: 195 milyar dolar
Musk, opsiyonlar hariç Tesla'nın yaklaşık yüzde 12'sine sahip; ancak hisselerinin yarısından fazlasını 3,5 milyar dolara varan kişisel krediler için teminat olarak gösterdi.
2024 yılının başlarında, bir Delaware yargıcı Musk'ın 2018'de Tesla'nın yüzde 9'una denk gelen opsiyonları almak için yaptığı anlaşmayı iptal etti.
Forbes, Musk'ın temyiz başvurusunu beklerken opsiyonları yüzde 50 oranında indirdi.
Tesla, 2020'den bu yana diğer otomobil üreticilerine eyalet ve federal elektrikli araç kredileri satarak 8,7 milyar dolar gelir elde etti ve bu da brüt kârının yüzde 12'sini oluşturdu.
SEC, Musk'ı 2018 yılında Tesla'yı özelleştirme olasılığı hakkında “bir dizi yanlış ve yanıltıcı tweet” nedeniyle menkul kıymet dolandırıcılığıyla suçladı. SEC ve Musk, 40 milyon dolar ceza, Musk’ın yönetim kurulu başkanlığından alınması ve Musk’ın tweetlerinin kaldırılması üzerine bir uzlaşmaya vardı.
Ancak Musk, son olarak 23 Kasım'da yaptığı gibi SEC'e esprilerle sataşmaya devam ediyor: “SEC. Ortadaki kelime kesinlikle “Elon's” ama diğer iki kelimenin ne anlama geldiğini asla hatırlayamıyorum.”
SpaceX: 89 milyar dolar
Forbes’un tahminine göre, Musk SpaceX’in yüzde 42'sine sahip ve şirketin değeri yaklaşık 210 milyar dolar. Ayrıca SpaceX'in Aralık 2024'te yapmayı planladığı ihale teklifiyle değerinin 250 milyar dolara, Musk'ın hissesinin de 105 milyar dolara yükseleceği tahmin ediliyor.
xAI: 27 milyar dolar
Musk, 2023 yılında kurduğu yapay zeka girişimi xAI'ın tahmini yüzde 54'üne sahip.
X'in premium abonelerinin kullanabildiği, şirketin geliştirdiği Grok sohbet robotunu Kasım 2023'te piyasaya sürdü.
xAI, Kasım 2024'te 50 milyar dolar değerleme ile özel yatırımcılardan 5 milyar dolar yatırım aldı. Hemen ardından Mayıs 2024'te 6 milyar dolarlık bir turu daha tamamladı. xAI'ın gelirlerinin yıllık bazda 100 milyon dolara ulaştığı tahmin ediliyor.
X (eski adıyla Twitter): 6.7 milyar dolar
Musk, Twitter'a yeni X adını Temmuz 2023'ün sonlarında verdi, yani sosyal medya şirketini Twitter'ın bilançosuna konan 13 milyar dolarlık borç da dahil olmak üzere 44 milyar dolara satın aldıktan bir yıldan kısa bir süre sonra.
Forbes'un tahminlerine göre şirketin şu anki değeri sadece 9 milyar dolar. Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'na yapılan başvurularda açıklanan diğer yatırımcıların öz sermaye taahhütleri baz alınırsa Musk’ın şirketin yüzde 74’üne sahip olduğu tahmin ediliyor.
Şimdiye kadar bu Musk için para kaybettiren bir yatırım oldu, ancak ona belki daha da değerli bir şey verdi: 206 milyon takipçisinin olduğu güçlü bir küresel kontrol.
Nakit ve diğer yatırımlar: 6 milyar dolar
Musk 2022 yılında 23 milyar dolarlık Tesla hissesi sattı. Forbes'un, Musk'ın nakit ve likit yatırımlarına ilişkin tahmini Tesla hisseleriyle güvence altına alınan tahmini 3,5 milyar dolarlık borcudur.
The Boring: 5.7 milyar dolar
Musk’ın yer altı tünelleri inşa eden The Boring şirketi, trafikte beklediği sırada ürettiği bir fikirden geliyor. Forbes, Musk'ın 2016 yılında kurulan altyapı girişiminin yüzde 69'una sahip olduğunu tahmin ediyor.
Şirket Las Vegas’ta şehrin kongre merkezi için 1.7 mil uzunluğunda bir tünel inşa etti. 2021 yılında da Las Vegas Havalanını farklı noktalara bağlamak üzere 51 istasyonlu bir tünel anlaşması imzaladı. Mayıs 2023'te projenin kapsamı genişletildi.
Neuralink: 5 milyar dolar
Musk, Neuralink girişiminde tahmini yüzde 69 hisseye sahip. Beyin-bilgisayar bağlantısı üzerine çalışan ve çipler geliştiren şirket, artık felçli insanlara hizmet etmeye odaklandığını ve onların bilgisayarlarını ve mobil cihazlarını düşünceleriyle kontrol etmelerini sağlamayı hedeflediğini söylüyor.
FDA, 2023'te şirketin geliştirdiği ilk cihaz için bir insan denemesini onaylamıştı.
Hayırseverlik
Puanı: 1/5
Elon Musk bağış yapmayı seven bir iş insanı değil. Zira kendisi bu zamana kadar toplamda 406 milyon dolar bağışta bulundu ve bu, bugünkü servetinin yüzde 1’inden daha az.
Elon Musk'un bugüne kadarki en büyük bağışlarından bazıları:
- 2022'de Austin, Texas'ta yeni bir STEM (Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik) odaklı ilkokul ve ortaokul ile nihayetinde bir üniversiteyi finanse etmeye yardımcı olmak için 100 milyon dolar.
-Kanser araştırmaları için Eylül 2021'de Jude's Çocuk Araştırma Hastanesi'ne 55 milyon dolar.
-XPRIZE Karbon Temizleme yarışmasını finanse etmek için 50 milyon dolar.
-SpaceX'in roket ürettiği Teksas'ın Rio Grande Vadisi'ndeki devlet okullarına ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlara 30 milyon dolar.
-Aralık 2021'de "nüfus araştırması" için Teksas Üniversitesi'ne 10 milyon dolar.
-2016 yılında Musk ve Y Combinator'ın kurucusu Sam Altman tarafından “dijital zekayı tüm insanlığa fayda sağlayacak şekilde geliştirmek” amacıyla kurulan ve kâr amacı gütmeyen OpenAI'nin finansman aracı olan YC Org’a 10 milyon dolar. (Musk, Tesla daha fazla yapay zeka odaklı hale geldikçe çıkar çatışmalarını önlemek için 2018 yılında kar amacı gütmeyen kuruluşun yönetim kurulundan istifa etti.)
Biyografi
1980’ler
Musk, Güney Afrika'da bir çocukken kendi kendine kod yazmayı öğrendi. 12 yaşındayken ilk yazılımını (Blastar adlı bir uzay oyunu) yaklaşık 500 dolara sattı.
1988
Kanada'ya 18’inci yaş gününden hemen önce göç etti ve önce bir kereste fabrikasının kazan dairesini temizlemek de dahil olmak üzere çeşitli işlerde çalıştı. Ontario'daki Queen's Üniversitesi'ne kaydoldu. Ardından Pennsylvania Üniversitesi'ne transfer olan Musk, burada ekonomi alanında lisans derecesi aldı.
1999
Musk, kardeşi Kimbal ile birlikte Zip2 adlı yazılım şirketini kurduktan dört yıl sonra, firma 1999 yılında Compaq'a 300 milyon dolardan fazla bir fiyata satıldı.
2000
Musk, kurucularından olduğu X.com adlı çevrimiçi bankayı Peter Thiel'in kurucularından olduğu bir rakiple birleştirerek 2002 yılında eBay tarafından 1,4 milyar dolara satın alınan PayPal'ı oluşturdu. Musk, Ocak 2000'de Queen's Üniversitesi'nde tanıştığı yazar ve öğrenci Justine Wilson ile evlendi; düğünlerinden birkaç ay sonra evlilik sonrası anlaşması imzaladı. Nevada adındaki ilk çocukları 10 haftalıkken Ani Bebek Ölümü Sendromu nedeniyle öldü.
2002
Musk SpaceX'i 2002 yılında El Segundo, Kaliforniya'da kurdu.
2004
Tesla’nın Martin Eberhard ve Marc Tarpenning tarafından kurulmasından bir yıl sonra şirkete yatırımcı ve başkan olarak katıldı; daha sonra Tesla'nın kurucu ortağı unvanını aldı.
2008
Musk, ikiz ve üçüz olmak üzere beş oğlunu paylaştığı Justine'den boşanmak için dava açtı. Ekim 2008'de, mali krizin ortasında Tesla'nın CEO'su oldu ve hemen onlarca çalışanı işten çıkardı. Aynı yıl SpaceX, özel olarak geliştirilen ilk roketi yörüngeye fırlattı (o zamandan beri Tesla'da “Technoking” unvanını benimsedi).
2010
Tesla, Haziran ayında Nasdaq'ta halka açıldı ve hisse senedi ilk işlem gününde bölünerek düzeltilmiş 1,59 dolardan kapandı; şirketin o yılki geliri 117 milyon doların biraz altındaydı.
2012-2014
Musk, Mart 2012'de 2 milyar dolarlık net değeriyle Forbes'un dünya milyarderleri listesine girdi. O zamanki değeri 1,8 milyar dolar olan SpaceX, Mayıs ayında Uluslararası Uzay İstasyonu'na ilk özel uzay aracını gönderdi. Aynı yıl Musk ikinci eşi aktris Talulah Riley'den boşandı. Çift 18 ay sonra, Temmuz 2013'te yeniden evlendi. Ama kısmet değilmiş ki Musk 31 Aralık 2014 tarihinde ikinci kez boşanma davası açtı.
2018
Ağustos ayında Musk, Tesla'ya ilişkin finansman tweet’i ile SEC davasının açılmasına neden oldu.
2021
Mayıs ayında Musk, SNL’e konuk olurken televizyon izleyicilerine Asperger sendromu olduğunu söyledi.
Eylül ayında SpaceX, tamamı sivillerden oluşan ilk mürettebatı yörüngeye fırlattı ve Musk, Amazon'un kurucusu Jeff Bezos'u dünyanın en zengin insanı olarak geride bıraktı
Hertz'in büyük bir Tesla siparişi verdiğini duyurmasının ardından Tesla'nın hisseleri Kasım ayı başında zirve yaptı ve Musk'ı kısa süreliğine 300 milyar dolardan fazla değere sahip ilk kişi haline getirdi.
Günler sonra Musk, Twitter takipçilerine anket yaptıktan sonra iki ay içinde 16 milyar dolarlık Tesla hissesi satmaya başladı.
2022
Nisan ayında Musk, yüzde 9'luk hissesini gecikmeli olarak bildirdikten ve başlangıçta bir yönetim kurulu üyeliğini kabul ettikten sonra Twitter için 44 milyar dolarlık bir satın alma teklifinde bulundu.
Twitter'ın yönetim kurulu 25 Nisan'da şirketi Musk'a satmayı kabul etti. Musk aylarca anlaşma konusunda tereddüt etti. Twitter anlaşmayı tamamlamak için Musk'a dava açtı ve Musk Ekim ayı sonunda şirketi satın aldı.
2023
Tesla hisselerinin değerindeki düşüş, Musk'ın Nisan ayında Forbes'un 2023 Dünya Milyarderleri listesinde dünyanın en zengin kişiliğinden dünyanın en zengin ikinci kişiliğine düşmesine neden oldu.
Ancak Tesla hisselerinin fiyatındaki sürekli toparlanma sayesinde Haziran 2023'te dünyanın 1 numaralı zengini unvanını geri kazandı. Musk, Twitter'ı Ekim 2022'de satın aldıktan sonra çalışanların yaklaşık yüzde 75'ini işten çıkardı. Temmuz ayında, Twitter'ın CEO'luğundan ayrılıp yönetim kurulu başkanlığına geçtikten bir ay sonra Musk şirketin adını X olarak değiştirdi.
2024
Musk'ın varlıklarının değeri yükseldikçe Kasım sonu itibarıyla dünyanın en zengin ikinci kişisi olan Larry Ellison ile arasındaki fark yaklaşık 100 milyar dolara çıktı. Ancak yılın en büyük hamlesi, başkan adaylığı için Donald Trump'ın ateşli bir destekçisi olarak ortaya çıkması oldu.
Bu da Trump'ın Musk ve bir zamanlar Cumhuriyetçilerin önseçimdeki rakibi olan Vivek Ramaswamy'yi yeni bir danışma komitesi olan Devlet Verimliliği Dairesi'nin (Department of Government Efficiency, DOGE) eş başkanları olarak atamasını sağladı.
Musk federal hükümetin bir çalışanı olmayacağı için, iş dünyasındaki çoğu devlet çalışanının yapmak zorunda olduğu gibi, varlıklarından herhangi birini satmak zorunda kalmayacak.
Musk ve Ramaswamy, Kasım ayı sonunda Wall Street Journal'da yayınlanan bir görüş yazısında, “üç ana reform türünü takip edeceklerini: düzenleyici iptaller, idari indirimler ve maliyet tasarrufu” ve “yeni yasalar çıkarmak yerine mevcut mevzuata dayalı yürütme eylemi” kullanmaya odaklanacaklarını söylediler. Milyonlarca kişi DOGE'nin neler başaracağını görmek için takipte olacak.
