Mantis karidesleri, diğer adıyla Peygamberdevesi karidesleri, küçük boyutlarına oranla dünyanın en sert yumruk darbelerini yapmalarıyla tanınırlar. Güçlü yumruk darbelerine ek olarak ileri derece görme yetenekleri ve avlanma biçimleri bu hayvanları dünyanın en güçlü canlısına aday yapıyor.

Bilimsel adı Stomatopoda olan Mantis karidesi aslında bir karides değildir, normal bir karidesten çift bacak kadar eksiği vardır ve bu durum onları diğerlerinden kolayca ayırmaktadır. Stomatopodlar, hayvanlar aleminin Eklembacaklılar sınıfının Kabuklular alt şubesindedir. Ortalama ömürleri 20 yıldır ve uzunlukları da 4-30 cm arasında değişmektedir. Etçil olanlar; yengeç, midye, istiridye gibi sert kabuklu hayvanlarla beslenir. Peki ya Mantis karidesleri bu sert kabukları kırmayı nasıl başarır?

İnanılmaz bir şekilde Peygamberdevesi karidesleri, ön ayaklarını kullanarak tıpkı boks yapar gibi bu kabukları kırabilecek güçte yumruklar atabiliyor. Ancak bu öyle bir yumruk ki saatte 80 km hıza ulaşabiliyor. 22 kalibrelik mermiden daha hızlı olan bu yumruklar yaklaşık 150 kg gücündedir ve bu güç, avını ya sersemletmekte ya da öldürmektedir. Yumrukların sihri sadece gücünde değildir. Bu canlılar yumruk atarken de oldukça hızlıdır. Bu hızda bir hareket okyanusun en hızlı hareketi sayılır ve göz açıp kapatıncaya kadar onlarca yumruk atabilirler. Ayrıca süper hızda atılan bu yumruklar suyun içinde baloncuk oluşumuna ve sıcaklığa neden olduğundan yumruk hedefe isabet etmese bile avın kurtulmak için hiçbir şansı kalmıyor. Peki ya denizlerin boksörleri, ölümcül yumruklardan kendilerine zarar vermeden nasıl kurtulabiliyor? Bilim insanları bu sağlam moleküler yapının gizemini çözmeye çalışmışlardır.

Peygamberdevesi karidesleri önlerine çıkan her türlü avı kolaylıkla etkisiz hale getirebilmekte ve bunun sonucunda ön ayaklarında hiçbir zarar meydana gelmemektedir. Bu durumun sebebi, diğer hayvanlardan farklı moleküler yapıya sahip olmasındandır. Çarpmaya maruz kalan ön ayakların dışı, sert kristalli bir kalsiyum fosfat-seramik malzemesi olan hidroksiapatitten oluşmaktadır. Hidroksiapatit kimyasal formülü Ca10(PO4)6(OH)2 olan kalsiyum tuzudur, insanlarda kemikte ve diş yapısında bulunan çok sert bir moleküldür. Ön ayakların iç tabakası ise çatlama olasılığını azaltmak amaçlı güçlü kitin katmanlarından oluşmaktadır. Bu moleküler yapı o kadar etkileyicidir ki moleküllerin teknoloji, sanayi, savunma ve tıp gibi alanlarda kullanılması için çalışmalar devam etmektedir.  Bu yapı taklit edilerek daha hafif ve daha etkili çelik yelek geliştirilmesi; silah, otomobil ve uçak parçalarının ve birçok nesnenin daha sağlam ve dayanıklı olarak üretilmesi beklenmektedir. Ayrıca Mantis karideslerinin ön ayak yapısına sahip olan insan kemiği ve protezler üretilebilirse tıp alanında önemli bir gelişme yaşanmış olacaktır.

Bu özellikleriyle Mantis karidesi dünyanın en güçlü canlısı olmaya aday gibi görünüyor; fakat bu merak uyandıran canlının tek özelliği sert yumrukları değildir. Diğer inanılmaz özelliği ise dünyanın en karmaşık görme duyusuna sahip olmasıdır. Gözlerimizde renkleri görmemizi sağlayan reseptörler vardır. Köpeklerde iki fotoreseptör (yeşil ve mavi), insanlarda üç fotoreseptör (mavi, kırmızı ve yeşil), kuşlarda ise dört fotoreseptör ( kırmızı, yeşil, mavi ve UV) vardır. Peki sizce Mantis karidesleri kaç fotoreseptöre sahiptir?

Mantis karideslerinin tam 16 çeşit reseptörü vardır. Bu reseptörlerin 12 tanesi renk algısı, 4 tanesi de renk filtresi içindir. Bu yüzden, binden fazla rengi, ultraviyole ışığı ve polarize ışığı kolaylıkla algılayabilirler. Bu üstün görme yetenekleri sayesinde derinliği ve tüm nesnelerin kendisine olan uzaklığını hesaplayabilmektedirler. Böylece Mantis karideslerinin algıladıklarını hayal bile etmemiz imkânsız hale gelir. Bu durum araştırmacıların yoğun ilgisini çekmiştir ve yapılan araştırmalarda Peygamberdevesi karidesinin gözlerinin kanser oluşumunu ve beyindeki nöronların aktivitesini bile tespit edebileceğine dair sonuçlar ortaya konmuştur. Mühendisler ise görüntü teknolojilerini geliştirmek için Mantis karidesinin üstün görme özelliğini incelemeye devam etmektedirler.

Küçük boyutu ve bir o kadar büyük özelliğiyle mantis karidesi, vücuduna oranla en sert vuruş gücü ve dünyanın en karmaşık görme yeteneğiyle birçok rekoru elinde bulundurmaktadır. İnanılmaz yetenekleri sayesinde birçok yönden incelenen Peygamberdevesi karidesi gelecekte de ilgiyi üzerinde tutacak gibi gözüküyor.