Aşırı turizm ve iklim değişikliği, Güney Avrupa’nın turizm ekonomilerini tehdit eden tehlikeli bir kısır döngü oluşturuyor. Artan sıcaklıklar, kuraklıklar ve yoğun ziyaretçi akını; altyapıları zorlarken yerel halkın yaşamını da giderek daha sürdürülemez hale getiriyor.

Montesol, Ibiza’nın en eski oteli. 1933’te inşa edilen bu neoklasik yapı, son 75 yıldır Hollywood elitleri ve müzik endüstrisinin devlerini ağırladı. Bu süreçte Ibiza, 1950’lerin beatnik ve bohem cenneti kimliğinden mega kulüpler, neon ışıklar, dev LED ekranlar ve çarpıcı elektronik müzikle süslü bir uğrak noktasına dönüştü. Fransız lüks otel işletmecileri Experimental Group, mülkü 2021’de devraldı ve oteli, Ibiza turizm endüstrisi için zorlu bir gerçeği yansıtan bir şekilde tadilata tabi tuttu.

Son on yılda sürekli yaşanan kuraklıklar, nüfus artışı ve turizm patlaması nedeniyle Ibiza’da taze su giderek kıt hale geldi. Bu yüzden Montesol’ün yeni sahipleri odalardaki küvetleri kaldırıp sadece duşlu sistem kurdular. Ibiza Preservation adlı kar amacı gütmeyen araştırma grubuna göre son 70 yılda ortalama sıcaklık 1,26 derece arttığı için otel iç mekanın serin kalması adına daha fazla yalıtım yaptı. Enerji kullanımını azaltmak için klima için minimum sıcaklığı 19 derece olarak ayarladılar ve pencerelere, açıldığında klimayı kapatan bir sistem kurdular.

Experimental Group’un kurucularından Romée de Goriainoff, “Müşterilerden genellikle 16 °derecelik odalar isterken tepki alıyorum. İnsanlar çevreci olmak istiyor, ama bu konforları ya da tatilleri söz konusu olduğunda değil" dedi. Geçen yıl 3,7 milyon turist Ibiza’yı ziyaret etti; bu, sekiz yıllık sürede yüzde 23’lük bir artış anlamına geliyor. Tatil evlerine, kısa süreli kiralamalara ve mevsimlik çalışanlar için konut arayışına olan talep ile pandemi sonrası zengin göçmenlerin akını, kiraları yükseltti. Experimental Group artık çalışanlarına tazminat paketlerinin parçası olarak konaklama sunmak zorunda kalıyor.

Ekonomik büyümenin bel kemiği

Turizm, onlarca yıldır Avrupa Akdeniz bölgesindeki ekonomik büyüme ve kalkınmanın belkemiğini oluşturuyor. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi (WTTC) adlı sektör kuruluşuna göre bu bölgede 2023 ve 2024 yıllarında İspanya, Yunanistan, Portekiz ve İtalya’da turizm sektörü 8 milyonun üzerinde kişiye istihdam sağladı. Turizm sektörü, İspanya ve Yunanistan’ın gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) yaklaşık yüzde 13’ünü, İtalya’nın yüzde 10’unu, Portekiz’in ise yüzde 16,5’ini oluşturuyor. Covid pandemisi sırasında bir düşüş yaşansa da rakamlar yeniden yükseldi. Birleşmiş Milletler’e (UN Tourism) göre  Avrupa Akdeniz’ine uluslararası ziyaretçileri 2019 seviyelerinin yüzde 8 üzerinde.

Bu büyüme iklim değişikliğine rağmen gerçekleşiyor. Hatta tam tersine, iklim değişikliği bu trende katkı sağlıyor. Birleşmiş Milletler’e göre Akdeniz havzası küresel ortalamaya göre yüzde 20 daha hızlı ısınıyor. Mevcut ortalama sıcaklıklar sanayi öncesi döneme göre şimdiden 1,4 derece daha yüksek. Orman yangınları, kuraklık, tehlikeli fırtınalar ve yaz sıcakları daha sık hale geliyor. Sıcaklıklar yıllık bazda tarihi ortalamaların birkaç kez üstüne üstüne çıkıyor. Bu ağustos ayında ise sıcak hava dalgaları Avrupa ve Türkiye çapında ölümcül orman yangınlarını kızıştırdı; binlerce kişi evlerinden ve tatil bölgelerinden tahliye edildi. Ama yazlar daha sıcak olmasının yanı sıra daha uzun. Bu da eski tatil sezonu dışında 'destek ayları' olarak anılan bahar ve sonbahar dönemlerinde Akdeniz’e daha fazla insan çekiyor.