Her yıl en az 60 milyar hissedebilen canlıyı (yüz tanıyan, rüya gören, sosyalleşen, bir dereceye kadar akıl yürütebilen, acı kaynağından kaçan ve çığlık atan, iletişim kuran, sosyalleşen, favori oyun ve yemeği olan) yemek için öldürüyoruz. Bunların çok büyük bir kısmının fiziksel ve psikolojik acı çektiği açıkça görünüyor. Yalnızca tabağımızda yemek olarak değil; kıyafet, kozmetik, yarışlar ve sirkler, deneyler vb. birçok alandaki hayvan kullanımı modern toplumların temel mekanizmasının çekirdeğinde yer alıyor gibi duruyor. Bu ahlaken tartışmaya değer bir mesele ki bundan ötürü felsefecilerin uygulamalı etik başlığında en çok tartıştığı konu başlıklarından biri hayvan hakları olmaya devam ediyor.

Hayvan hakları meselesi; ahlak felsefesi, hukuk, bilişsel bilimler, psikoloji, dinler tarihi, antropoloji ve daha birçok entelektüel alanla temas eden ve ilk bakışta görüldüğünden çok daha kapsayıcı, belirleyici ve mühim olan bir konuma sahip. Bu nedenle hayvan hakları ve etiğine yönelik kitapları okuyarak bu konuda daha fazla bilgilenmek son derece önemli.

Listede 20 Türkçe metin var, bunların çoğu hayvan haklarına yönelik etik zeminde kaleme alınmış felsefe metinken bazıları tarih ve ilahiyat metinleri. Türkçe literatürde yer almasına rağmen oldukça teknik bir içeriğe sahip olduğundan Sue Donaldson ile Will Kymlicka'nın Zoopolis: Hayvan Haklarının Siyasal Kuramı adlı metnine, Jonathan Safran Foer'in Hayvan Yemek ile Jeffrey Moussaieff Masson'un Tabağındaki Yüz: Gıda Hakkındaki Gerçekler adlı kitabına yer vermedik.

Tüm Reklamları Kapat

David Degrazia-Hayvan Hakları

Degrazia, biyoetik ve hayvan etiği tartışmalarında önemli bir isim, bu konular üzerine yazdığı birçok önemli metni var. Kitapta öncelikle hayvanların ahlaki statüsü gibi oldukça temel bir noktadan konuya giriş yapılıyor. Daha sonra acı çekme ve ölüm söz konusu olduğunda hayvanlara yönelik yaklaşımımızın ahlaki zemini irdeleniyor; hayvanların gıda olarak tüketilmesi, hayvanat bahçeleri, evcil hayvanlar ve hayvan deneyleri konu başlıkları ile mesele daha da derinleştiriliyor. En temelde, hayvan hakları tartışmasında oldukça belirleyici olan ahlaki haklar ile ahlaki sezgiler gibi temel kavramlar ile ne kast edildiğini gözler önüne sermesi itibarıyla oldukça iyi bir başlangıç metni.

Sherry F. Colb-Vegan Olmak için Bahaneler

Kitabın genel stratejisi, geliştirilen bir kuram çerçevesinde tüm meseleleri tek potada eritmekten ziyade teker teker konu ve problemleri kendi özgül ağırlıkları ile titiz bir şekilde incelemek üzerine kurulu. Hayvan hakları ve veganizm söz konusu olduğunda Türkçe literatürde ilk okunması gereken kitaplardan bir tanesi olduğunu söylemek mümkün. Teker teker bitkiler, sağlık, doğallık argümanı, insancıl üretilen hayvanlar tartışması gibi temel konuların yanı sıra dini argümanlar, vegan birinin kürtaja nasıl bakması gerektiği gibi konu başlıkları da inceleniyor. Kitapta vegan tutumun ve teorinin ana omurgası oldukça tutarlı bir şekilde savunuluyor. Hayvanların gereksiz acı çekmeme hakkı, mal ve kaynak olarak kullanılmama hakkı gibi temel etik argümanlar üzerinde de duruluyor.