Popülerliği her geçen gün hızla artan yazılım dünyasının temellerini atanlar her zaman için bir merak konusudur. Günümüzde yazılım üretmek için kullanılan uygulamaların arkasında da bir yazılım olduğunu düşünürsek ilk önce bu uygulamaları üreten yazılımcılar kimlerdir?

Ada Lovelace: Bilgisayarlardan Çok Önce Fikirleri Olan Bilgisayar Programcısı

10 Aralık 1815’te İngiltere’de doğan Ada, ünlü şair Lord George Byron ve eşi Lady Anne Byron’ın kızıydı. Babası Ada’nın doğumundan çok kısa bir süre sonra onları terk etmesine rağmen annesi kızının matematik ve fen bilgisi öğrenmek için uzman öğretmenlere sahip olması konusunda oldukça ısrarlıydı. 1800’lerin zengin kadınlarının çoğu bile matematik ve fen eğitimi almıyorken annesinin bu konudaki hassasiyeti oldukça dikkat çekicidir.

Ada, 17 yaşındayken bir kasaba partisinde matematikçi ve mucit Charles Babbage ile tanıştı. Sayesinde öğrendiği dönemin hesap makinesi olan "Fark Motoru" onu etkiledi. Böylelikle Charles Babbage kendisinin uzun dönem akıl hocası oldu.

1835’te Ada, Lovelace Kontu olan William King ile evlenip Lovelace Kontesi oldu. Üç çocukları olmasına rağmen ve zamanın çoğu kadınları gibi sadece evde çalışsa da Ada Lovelace, Babbage ile çalışmalarına devam etti.

1843’te Babbage, Fark Motorunun daha karmaşık bir versiyonu olan Analitik Motoru geliştiriyordu. Planlarını Lovelace ile de paylaşarak zamanlarının büyük çoğunluğunu bu makinenin tasarımı için harcadılar. Motor, onlar hayatta oldukları süre zarfında üretilemese de üretilseydi matematiksel işlemleri hızlı bir şekilde gerçekleştirebilecekti. Aynı zamanda Babbage, İtalyan matematikçi Luigi Menabrea tarafından Fransızca yazılan bir metni Lovelace’ten İngilizce’ye çevirmesini istedi. Makaleyi çevirmekle kalmayan Lovelace, Analitik Motor ve onunla neler yapabileceği hakkında kendi notlarını da ekledi.

Bu notlardan bazıları, Analitik Motorun çalışma prensibinin dokuma makinelerininkine benzer şekilde çalışabileceğini göstermekteydi. Dokuma makineleri, eksiksiz bir tasarım yapmak için kalıpları takip eder. Lovelace, motorun sadece sayıları hesaplamak için değil, aynı zamanda harfler oluşturmak için de kalıpları veya kodları takip edebileceğini hayal etti. Bu, bilgisayar programlamanın ilk temel açıklaması olarak kabul edilmektedir.

Uzun yıllar bu fikirlere değer verilmeyip unutulsa da 1953 yılında notları, bir kitapta yeniden yayınlandı. Kitap, bilgisayarların kalıpları izleyerek nasıl çalıştığını gösteren dijital bilgi işlem hakkındadır. İlk bilgisayar icat edilmeden çok önce Lovelace’ın bir bilgisayar dili fikrini ortaya attığı ortaya çıktı. Öyle ki 1979 yılında ABD Savunma Bakanlığı onun onuruna yeni bir bilgisayar diline “Ada” ismini verdi.