Çin Fas'taki fabrikalara neden bu kadar çok yatırım yapıyor?
Fas, otomotiv sektörü ve bir ticaret anlaşması sayesinde Avrupa'ya bağlı. Çin son yıllarda Avrupa’ya ihracatlarında gümrük vergilerini aşabilmek için ülkeye yatırımlarını artırdı. Ancak ABD’nin başlattığı ticaret savaşında ülkenin statüsü tartışmalı hale geldi.
Fas, otomotiv sektörü ve bir ticaret anlaşması sayesinde Avrupa'ya bağlı. Çin son yıllarda Avrupa’ya ihracatlarında gümrük vergilerini aşabilmek için ülkeye yatırımlarını artırdı. Ancak ABD’nin başlattığı ticaret savaşında ülkenin statüsü tartışmalı hale geldi.
07 Mayıs 2025, 12:07 Güncelleme: 08 Mayıs 2025, 10:35
Çin'in lideri Şi Cinping geçen kasım ayında Brezilya'da düzenlenen G20 zirvesinden döndüğünde Kazablanka'ya uğradı ve burada onur konukları için geleneksel bir karşılama olan hurma ve sütle karşılandı. Fas Veliaht Prensi Moulay Hassan ile bir araya geldi. Bu kısa ziyaret, Afrika'nın en büyük otomotiv üretim merkezi olan ve Avrupa'ya yönelik ihracatlarında gümrük vergilerini aşmak isteyen Çinli şirketler için giderek daha önemli bir kanal haline gelen Fas ile Çin arasındaki artan ekonomik bağların bir işaretiydi.
10 milyar dolar yatırdı
Bir tahmine göre son birkaç yılda Çinli enerji, elektrikli araç ve batarya üreticilerinin Fas'a yaptığı yatırımlar patladı ve bu sektöre 10 milyar dolar aktarıldı. Batarya üreticisi Gotion High-tech de dahil olmak üzere otomobil üretimiyle uğraşan düzinelerce Çinli şirket Fas'ta mağaza açıyor. Bu patlama, Avrupa Birliği ile serbest ticaret anlaşması olan Fas gibi ülkelerin, yüksek gümrük tarifeleri, ticari kısıtlamalar ve jeopolitik rekabetlerden oluşan engellerle dolu bir küresel ticaret sistemi içinde bağlayıcı düğümler olarak artan öneminin bir işareti.
Düşük tarifeli ya da tarifesiz bölgeler olarak statülerini kullanmak, bağlayıcı ülkelerin dar bir yoldan ilerlemesini, Batı'yı ya da Çin'i yabancılaştırma riskini en aza indirirken ticaret fırsatlarından yararlanmasını gerektirdi. Ancak ABD’deki Donald Trump yönetiminin küresel ticaret sisteminin ayaklarını yerden kesmesiyle birlikte bu yol çok daha tehlikeli bir hal aldı.
Çinli üreticilerin büyük hedefleri
Batarya teknolojisi, otomatik sürüş ve eğlence yazılımlarında birçok rakibinin önüne geçen Çinli otomobil üreticilerinin Latin Amerika, Asya, Avrupa ve Afrika'da dünya çapında genişleme konusunda büyük hedefleri var. Başkan Trump'ın seçilmesinden önce bile ABD ve Avrupa, kendi elektrikli araç endüstrilerinin indirimli fiyatlarla otomobil satan Çinli şirketlerle nasıl rekabet edeceği konusunda giderek daha fazla endişe duyuyordu. Geçen yıl ABD’de Biden yönetimi Çin elektrikli araçlarına yüzde 100 gümrük vergisi koyarak sektörü etkili bir şekilde engellemiş ve Avrupa Birliği de Çin elektrikli araçlarına uyguladığı gümrük vergisini yüzde 45'e kadar yükseltmişti.