Görev süresinin bitişine haftalar kala ABD Başkanı Joe Biden Çin’e yönelik yeni ihracat kısıtlamalarını duyurdu. Biden’ın kararından bir gün sonra Çin Ticaret Bakanlığı askeri amaçlı kullanılan minarellerin ABD’ye ihracatını yasakladı. Dünya, ABD ve Çin arasında ticaret savaşının yeniden alevlendiğini değerlendiriyor.

---

03 Aralık 2024, 15:55

Shutterstock

ABD, Çin menşeli teknoloji şirketlerinin tabi olduğu ihracat kontrolü listesini yeni firmalarla genişletti. "Varlık Listesi" olarak adlandırılan listeye yeni dahil edilen 140 şirketin neredeyse tamamı Çin merkezli olup, bilgisayar çipleri, çip üretim araçları ve yazılım ekipmanlarıyla bilinen firmaları kapsıyor. Söz konusu şirketler arasında Çinli çip üreticisi Piotech, çip ekipmanı üreticisi Naura Technology Group gibi firmalar da yer alıyor.

Biden yönetiminin bu hamlesi, Çin'in yeni nesil silah sistemlerinde, yapay zeka ve gelişmiş bilgi işlemde kullanılabilecek yarı iletkenleri üretme kabiliyetini zayıflatmaya yönelik son çabalarından biri.

Öte yandan paketin zamanlaması da dikkat çekici. Biden yönetimi Çin’e yönelik sert politikalarıyla biliniyor. Bu konuda son adımını da Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump’ın göreve başlamasından birkaç hafta önce atmış oldu. Trump’ın da Çin’e yönelik politikalar konusunda Biden gibi hatta daha sert adımlar atması bekleniyor.

Pakette, yapay zeka eğitimi gibi üst düzey uygulamalar için kritik öneme sahip yüksek bant genişliğine sahip bellek yongalarının Çin'e sevkiyatına getirilen kısıtlamalar; 24 ek yonga üretim aracı ve üç yazılım aracına getirilen yeni kısıtlamalar; ve Singapur ve Malezya gibi ülkelerde üretilen yonga üretim ekipmanlarına getirilen yeni ihracat kısıtlamaları yer alıyor.

Son kurallar, Biden yönetimi altında Çin'e yönelik çip ihracatına yönelik üçüncü büyük kısıtlama paketini oluşturuyor. ABD, Ekim 2022'de bazı üst düzey çiplerin satışına ve üretimine yönelik kapsamlı bir kontrol paketi yayınladı ve bu, 1990'lardan bu yana Çin'e yönelik teknoloji politikasındaki en büyük değişiklik olarak değerlendirildi.

Çin Ticaret Bakanlığı bu karara karşı çıkarken, herhangi bir ayrıntı paylaşmadan "haklarını ve çıkarlarını" korumak için harekete geçeceklerini bildirdi. Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Bu tipik bir ekonomik baskı, piyasa teamüllerinin dışında bir uygulamadır" denildi.

Çin’den karşı adım

Çin Ticaret Bakanlığı, ABD’nin kısıtlama kararından bir gün sonra potansiyel askeri uygulamaları olan galyum, germanyum ve antimon mineralleriyle ilgili ürünlerin ABD'ye ihracatını yasakladığını duyurdu.

Pekin'in ulusal güvenlik kaygılarını gerekçe gösteren ve derhal yürürlüğe giren hem askeri hem de sivil kullanımı olan ürünlere ilişkin yönergesi, ABD'ye gönderilen grafit ürünlerinin son kullanımının daha sıkı bir şekilde incelenmesini de gerektiriyor.