BRICS, Çin’in öncülüğünde genişleyerek ABD'nin küresel etkisine karşı daha güçlü bir blok haline geliyor. Gelişmekte olan ülkeleri tek çatı altında toplayan grup, doların hakimiyetine meydan okuyan politikalarla yeni bir dünya düzeni inşa etmeyi hedefliyor.

---

04 Temmuz 2025, 10:40 Güncelleme: 04 Temmuz 2025, 10:48

Bir Wall Street ekonomistinin ortaya attığı bir terim, zamanla daha çok kutuplu bir dünya isteyen ülkelerin ittifakına dönüştü. Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’dan oluşan BRICS ülkeleri (adını bu beş ülkenin İngilizce baş harflerinden alır) yaklaşık yirmi yıl önce Wall Street’te ortaya atılan bir yatırım tezinden, günümüzde dünya ekonomisinin yüzde 40’ını ve nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturan gerçek bir kulübe dönüştü. Kendi yatırım bankasına sahip olan grup, büyük enerji üreticilerini gelişmekte olan ülkelerin en büyük tüketicileriyle bir araya getiriyor.

BRICS, şu anda 10 tam üye ve birçok ortak ülkeden oluşuyor. Bu genişleme, ABD egemenliğindeki dünyada grubun ekonomik gücünü artırırken, doların küresel ticaretteki rolünü zayıflatma potansiyeli taşıyor. Bu durum, ABD Başkanı Donald Trump’ı kızdırıyor. Trump, BRICS üyelerine yüzde 100 gümrük vergisi uygulama tehdidinde bulundu.

BRICS’in yeni üyeleri kimler?

2024 başında BRICS’e İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Etiyopya ve Mısır katıldı. Suudi Arabistan da yeni bir üye olarak açıklandı ancak krallık henüz kesin kararını vermedi. Ocak 2025’te Endonezya da üyeliğe kabul edildi. Malezya ve Tayland da katılmak isteyen ülkeler arasında. Kasım 2024’te Türkiye’ye “ortak ülke statüsü” verildi; bu, tam üyelik beklentisinin altında kaldı. Bu ikinci seviye üyelik, oy hakkı olmadan tanınan bir statü olup Belarus, Bolivya, Küba, Kazakistan, Malezya, Nijerya, Tayland, Uganda, Özbekistan ve Vietnam gibi ülkelere de verilmiş durumda.

Genişlemenin itici gücü ne?

Çin, dünyanın önde gelen sanayi gücü olarak, küresel nüfuzunu artırmak amacıyla destekliyor. Güney Afrika ve Rusya da genişlemeyi destekliyor. Hindistan başlangıçta BRICS’in Çin’in sözcüsüne dönüşmesinden endişe duyarken, Brezilya Batı'yla olan ilişkilerini zedelemekten çekiniyordu ancak ikisi de sonunda genişlemeyi kabul etti. Yeni üyeler için BRICS, zengin üyelerden daha kolay finansman sağlama ve Washington’dan bağımsız bir siyasi platform sunma fırsatı taşıyor.

BRICS’in uyguladığı politikalar var mı?

G7 gibi (ABD, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya ve Birleşik Krallık) BRICS de resmi olmayan bir başlangıçtan, küresel sorunların tartışıldığı yüksek profilli bir foruma dönüştü. Toplantılar ve ortak açıklamalar aracılığıyla üyeler, ekonomik iş birliğini artırma ve çok kutupluluk yönünde ortak bir irade ortaya koyuyor. Ayrıca IMF ve Dünya Bankası gibi Batı’nın egemen olduğu kurumlarda gelişmekte olan ülkelere daha fazla temsil ve oy hakkı verilmesini savunuyorlar.