Fabrika ekipmanlarına ve yapay zekaya yapılan muazzam yatırımlar Çin'e otomobil üretiminde ve diğer sektörlerde avantaj sağlıyor.

Çin'in ticaret savaşındaki gizli silahı, üretimde devrim yaratan yapay zeka destekli fabrika robotları ordusu. Çin'de fabrikalar baş döndürücü bir hızla otomatikleştiriliyor. Mühendislerin ve elektrikçilerin robot filolarıyla ilgilendiği bu operasyonlar, kaliteyi artırırken üretim maliyetini de düşürüyor. Sonuç olarak, Çin'in fabrikaları ihracatlarının çoğunun fiyatını daha düşük tutabilecek ve bu da ticaret savaşı ve ABD Başkanı Donald Trump'ın yüksek gümrük vergileriyle mücadelede avantaj sağlayacaktır. Çin ayrıca Avrupa Birliği ile Brezilya ve Hindistan'dan Türkiye ve Tayland'a kadar gelişmekte olan ülkelerin yeni ticari engelleriyle de karşı karşıya.

Çin'deki fabrikalar artık Amerika Birleşik Devletleri, Almanya ya da Japonya'dakilerden daha fazla otomasyona sahip. Uluslararası Robotik Federasyonu'na göre Çin'de her 10.000 imalat işçisine karşılık Güney Kore ve Singapur hariç diğer tüm ülkelerden daha fazla fabrika robotu bulunuyor.

Hükümet desteğiyle büyüyen sektör

Çin'in otomasyon hamlesi hükümet direktifleriyle yönlendirildi ve büyük yatırımlarla desteklendi. Robotlar işçilerin yerini aldıkça otomasyon Çin'i, işgücü yaşlansa ve endüstriyel işleri almaya daha az istekli hale gelse bile seri üretime hakim olmaya devam edecek şekilde konumlandırıyor. Çin'in en büyük insansı robot üreticilerinden biri olan Yunmu Intelligent Manufacturing'in kurucusu ve CEO'su He Liang, Çin'in robot teknolojisini yepyeni bir iş sektörüne dönüştürmek için çabaladığını söyledi. Liang, “İnsansı robotlara yönelik beklenti, başka bir elektrikli otomobil endüstrisi yaratıyor. Bu açıdan bakıldığında, bu ulusal bir strateji” diye ekledi. 

Küçük atölyeler bile robota yatırım yapıyor

Robotlar sadece otomobil fabrikalarında değil, Çin'in binlerce atölyesinde bile işçilerin yerini alıyor. Elon Li'nin güneydoğu Çin'in ticaret merkezi Guangzhou'daki kaldırım kenarındaki atölyesinde, ucuz fırınlar ve barbekü ekipmanları yapmak için metal kesen ve kaynak yapan 11 işçi çalışıyor. Şimdi de kameralı bir robot kol için Çinli bir şirkete 40.000 dolar ödemeye hazırlanıyor. Cihaz, bir işçinin bir fırının kenarlarını nasıl kaynakladığını gözlemlemek için yapay zeka kullanıyor ve daha sonra minimum insan müdahalesiyle eylemi kopyalıyor.

Sadece dört yıl önce aynı sistem sadece yabancı robot şirketlerinden temin edilebiliyordu ve yaklaşık 140.000 dolara mal oluyordu. “Daha önce otomasyona yatırım yapmayı asla hayal edemezdim” diyen Li, bir insan çalışanın ‘günde sadece sekiz saat çalışabildiğini, ancak bir makinenin 24 saat çalışabildiğini’ sözlerine ekledi. Daha büyük şirketler otomasyona çok daha fazla yatırım yapıyor. Ningbo'da, Çinli bir elektrikli otomobil üreticisi olan Zeekr'in devasa fabrikası dört yıl önce açıldığında 500 robota sahipti. Şimdi 820 tane var ve çok daha fazlası planlanıyor.

Çin'deki fabrikalarda hala çok sayıda işçi çalışıyor. Otomasyon olsa bile, kaliteyi kontrol etmek ve kablo tesisatı gibi el becerisi gerektiren bazı parçaları monte etmek için bu işçilere ihtiyaç var. Kameraların ve bilgisayarların kendi başlarına yapamayacağı şeyler var. Arabalar boyanmadan önce, işçiler hala küçük kusurları zımparalayarak düzeltiyor. Ancak kalite kontrolün sonraki adımlarından bazıları da yapay zeka yardımıyla otomatikleştiriliyor.

Zeekr'in montaj hattının sonuna yakın bir yerde, bir düzine yüksek çözünürlüklü kamera her arabanın fotoğrafını çekiyor. Bilgisayarlar bu görüntüleri doğru şekilde monte edilmiş araçların kapsamlı bir veri tabanıyla karşılaştırıyor ve bir tutarsızlık bulunması halinde fabrika personelini uyarıyor. Görevin tamamlanması saniyeler sürüyor. Zeekr ve diğer Çinli otomobil üreticileri de otomobilleri ve özelliklerini daha verimli bir şekilde tasarlamak için yapay zeka kullanıyor. Zeekr'in Şanghay'daki yeni ofis binasında çalışan tasarımcı Carrie Li, bir otomobilde farklı iç yüzeylerin nasıl kesişeceğini analiz etmek için yapay zeka kullanıyor. Li, “Zihnimi açmak ve otomobillerin içine hangi tür moda trendlerini dahil edeceğimi kendim keşfetmek için daha fazla fırsatım oluyor” dedi.

ABD’ye de ekipmanların çoğu Çin’den geliyor

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki otomobil fabrikaları da otomasyon kullanıyor ancak ekipmanların çoğu Çin'den geliyor. Son 20 yılda dünyada inşa edilen otomobil montaj tesislerinin çoğu Çin'deydi ve bunların etrafında bir otomasyon endüstrisi gelişti. Çinli şirketler ayrıca Almanya'dan Kuka gibi denizaşırı gelişmiş robotik tedarikçilerini satın alarak operasyonlarının çoğunu Çin'e taşıdı. Volkswagen bir yıl önce Hefei'de bir elektrikli otomobil fabrikası açtığında, Almanya'dan sadece bir robot ve Şangay'da üretilen 1.074 robot vardı.

Pekin'in on yıl önce başlattığı Made in China 2025 girişimi, Çin'in küresel olarak rekabetçi olmayı hedeflediği 10 sektörü belirledi. Robotik de bunlardan biriydi. Örneğin Pekin'deki hükümet yetkilileri, otomobil endüstrisini iki kolu ve iki bacağı olan insansı robotları nasıl kullanacakları konusunda düşünmeye zorlamak için geçen yıl büyük otomobil üreticilerinden robot kiralamalarını ve montaj tesislerinde görevlerini yerine getirirken çekilmiş videolarını göndermelerini istedi. Videoların doğru çekilebilmesi için çok sayıda çekim yapılması gerekti. Robotlar, bir depoda otomobil parçalarını sıralamak gibi yalnızca temel görevleri yerine getirdi. Ancak bu girişim otomobil üreticilerinin ilerlemesine yardımcı oldu.

Otomasyon hamlesinin bir göstergesi olarak Pekin belediyesi geçen hafta sonu 12.000 koşucu ve 20 insansı robotun katıldığı bir yarı maraton düzenledi. Yarışı sadece altı robot bitirdi ancak etkinlik dikkatlerin robotlara çekilmesine yardımcı oldu.

Çin'in hükümet kontrolündeki bankaları son dört yılda sanayi sektöründekilere verdikleri kredileri 1,9 trilyon dolar gibi şaşırtıcı bir oranda arttırdı. Bu krediler fabrikaların inşasının yanı sıra mevcut fabrikalardaki ekipmanların yenilenmesi için de kullanıldı. Çin'deki üniversiteler yılda yaklaşık 350.000 makine mühendisliği mezununun yanı sıra elektrikçi, kaynakçı ve diğer eğitimli teknisyenler yetiştiriyor. Buna karşılık, Amerikan üniversiteleri her yıl yaklaşık 45.000 makine mühendisi mezunu veriyor.

İşçiler endişeli

Çin'in otomasyonu hızla benimsemesi bazı Çinli işçileri endişelendiriyor. 27 yaşındaki Geng Yuanjie, son iki yıldır çalıştığı Zeekr fabrikasında forklift kullanıyor. Daha önce çalıştığı Volkswagen fabrikasında çok daha az robot olduğunu söyledi. Şimdi etrafı robotlarla çevrili olan Geng'in 12 saatlik vardiyası boyunca konuşabileceği çok az iş arkadaşı var. Geng, bir robot arabasının forkliftinin önünden bir araba parçası rafını çekmesini izlerken, “Otomasyona doğru gidişi hissedebiliyorum” dedi. Lise eğitiminin robot programlama derslerine girmesi için yeterli olmayabileceğini ve bir gün işini bir robota kaptırabileceğinden endişe ettiğini söyledi.

Otomasyon, yüzyılı aşkın bir süredir dünyanın dört bir yanındaki işleri tehdit ediyor ve hatta ortadan kaldırıyor, çoğu zaman da otomasyonun büyümesini yavaşlatıyor. Çin'de, hemen hemen her yerde olduğundan daha az engel var. Çin'de bağımsız işçi sendikaları yok ve Komünist Parti kontrolü muhalefete neredeyse hiç yer bırakmıyor.

Çin'in otomasyon hamlesinin ardındaki bir diğer faktör de ülkenin demografik krizi. Her yıl doğan bebek sayısı 1987'den bu yana neredeyse üçte iki oranında azaldı. Aynı zamanda, 18 yaşına girenlerin üçte ikisi artık bir üniversite veya koleje kaydoluyor; bu da yeni bir neslin fabrika işçiliği dışında kariyer hedeflemesine olanak tanıyan bir eğitim yörüngesi. Bir danışmanlık firması olan AlixPartners'ın Asya endüstriyel uygulama başkanı Stephen Dyer, “Çin'in demografik kazanımı sona erdi. Bundan kurtulmanın tek yolu üretkenlik” dedi.