Çin’in nadir toprak ihracat kurallarını gevşetme çalışmalarına başladığı iddia edildi. Ancak planın ABD Başkanı Donald Trump’ın umut ettiği kadar kapsamlı olmadığı belirtildi.

---

07 Kasım 2025, 12:56

Çin sevkiyatları hızlandırabilecek yeni bir nadir toprak elementi lisanslama sistemi tasarlamaya başladı ancak sektör kaynaklarına göre bunun Washington’ın umut ettiği gibi kısıtlamaların tamamen kaldırılması anlamına gelmesi beklenmiyor. Reuters’a konuşan iki kaynağa göre Çin Ticaret Bakanlığı, bazı nadir toprak ihracatçılarına gelecekte yeni, basitleştirilmiş izinler için başvurabileceklerini bildirdi.

İhracat kısıtlamaları, Pekin’in ABD ile olan ticaret rekabetinde en güçlü kozlarından biri haline geldi; zira Çin, arabadan füzeye kadar birçok üründe hayati öneme sahip işlenmiş nadir toprak elementlerinin ve nadir toprak mıknatıslarının dünya üretiminin yüzde 90’ından fazlasını gerçekleştiriyor. ABD Başkanı Donald Trump ve Çin lideri Şi Cinping arasında varılan anlaşmanın ardından, Çin geçen hafta ekim ayında uygulamaya koyduğu kısıtlamaları bir yıl süreyle askıya alacağını açıkladı. Ancak Çin Ticaret Bakanlığı nisan ayında yürürlüğe giren ve küresel tedarik zincirlerini sarsan daha kapsamlı kontroller hakkında kamuoyuna herhangi bir açıklama yapmadı.

Beyaz Saray cumartesi günü yaptığı açıklamada Çin’in genel lisanslar getirmeyi kabul ettiğini ve bu tür izinleri Çin’in nadir toprak ihracat kontrollerinin fiilen sonu olarak nitelendirdiğini söyledi. Konu hakkında bilgilendirilen üç kaynağa göre Çinli yetkililer özel olarak lisanslar üzerinde çalıştıklarını belirtirken, kaynaklardan biri bunun aylar sürebileceğini söyledi. Ancak diğer sektör kaynakları, yeni lisansların nisan ayında getirilen geniş kapsamlı nadir toprak ihracat kontrollerinin kaldırıldığı anlamına gelmediğini ifade etti.

Hassas alanlarda lisans alınması zor olacak

İlk iki kaynağa göre yeni lisanslar bir yıl geçerli olacak ve muhtemelen daha büyük ihracat hacimlerine izin verecek. Söylediklerine göre şirketler, müşterilerden daha fazla bilgi gerektirecek belgeleri hazırlıyor.  Kaynaklar, yıl sonuna kadar daha fazla netlik beklediklerini söyledi. Bazı Çinli nadir toprak şirketleri ise henüz bu değişiklikten haberdar edilmediklerini belirtti. Bazı sektör kaynakları, savunma veya diğer hassas alanlarla bağlantılı kullanıcılar için genel lisansların alınmasının muhtemelen daha zor olacağını söyledi.

Nisan ayında yürürlüğe giren ve ekimde genişletilen Pekin’in nadir toprak kuralları, ihracatçıların her sevkiyat için ayrı lisans almalarını zorunlu kılıyor. Müşteriler bu sürecin uzun ve zahmetli olduğunu ifade ediyor. Bu kısıtlamalar, mayıs ayında bazı otomotiv sektörlerinin durmasına yol açan arz sıkıntılarına neden oldu. Nisan ayından bu yana Avrupa Birliği firmaları tarafından yapılan iki bin başvurudan sadece yarısından biraz fazlası onaylandı.

---