Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Direktörü Rafael Mariano Gross tarafından yapılan değerlendirmeye göre İran, birkaç ay içinde yeniden nükleer yakıt zenginleştirmeye başlayabilir. Bu değerlendirme, Tahran’ın ABD saldırısından sonra nükleer emellerinden vazgeçtiğini iddia eden Trump ile olan görüş ayrılığını derinleştiriyor.

---

30 Haziran 2025, 11:21

Birleşmiş Milletler’in baş nükleer denetçisi, ABD'nin İran’ın nükleer programını ne kadar gerilettiği konusundaki Donald Trump yönetimiyle olan görüş ayrılığını derinleştirerek, İran’ın sadece “birkaç ay içinde” uranyum zenginleştirmeye yeniden başlayabileceğini açıkladı. Bu açıklama, ABD Başkanı Trump’ın Tahran’ın bu çabadan vazgeçtiği yönündeki iddiasını yinelediği bir dönemde geldi. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Direktörü Rafael Mariano Gross CBS News'a verdiği röportajda, “Dürüst olmak gerekirse, her şeyin yok olduğunu ve hiçbir şeyin kalmadığını söylemek mümkün değil” dedi. Grossi, ABD’nin İran’ın iki uranyum zenginleştirme tesisine 14 adet sığınak delici bomba atmasının ciddi ama tam bir yıkım olmadığını söyledi. Önceki röportajlarında, yer altındaki zenginleştirme odalarına gömülü 18 binden fazla santrifüjün tamamının imha edildiğini veya devre dışı bırakıldığını düşündüğünü belirtmişti.

Ancak Grossi’nin analizi ki bu analiz bazı Avrupa istihbarat ajansları tarafından da paylaşılıyor, geçen hafta geniş çapta bildirilen Savunma İstihbarat Ajansı'nın ön değerlendirmesiyle örtüşüyor. Bu rapor, saldırının İran’ın nükleer programını sadece birkaç ay geriye attığını tahmin ediyordu. CIA Direktörü ise hafta içinde İran programının ciddi şekilde zarar gördüğünü söyledi ve ABD istihbarat ajanslarının saldırıyı değerlendirmeye devam ettiğini belirtti.

Savunma İstihbarat Ajansı’nın raporu, ABD’nin en güçlü mühimmatlarından biri olan GBU-57 sığınak delici bombaların kullanıldığı tesislerdeki zenginleştirme sürecine odaklanıyor gibi görünüyordu. Dış gruplar tarafından yapılan sonraki analizler, İran’ın en büyük kaybının, yakıtı silaha dönüştürme tesislerinin yok edilmesi olabileceğini öne sürdü. Özellikle, antik İsfahan kenti yakınlarında bulunan ve zenginleştirilmiş uranyumu metale dönüştürmeyi amaçlayan bir nükleer kompleksteki yapım aşamasındaki laboratuvara verilen hasar, İran’ın silah üretiminde gerekli olan metal dönüşümünü gerçekleştirme yeteneğinde ciddi bir sıkıntıya yol açabilir.

Diğer uzmanlar, bu yeteneğin yeniden inşa edilmesinin yıllar alabileceğini söylüyor. Ve bu durum, İran’ın bu ay başında İsrail ile yaşanan çatışma süresince Tahran’da kalan UAEA denetçilerini sınır dışı edip etmeyeceğine ya da çalışmalarını açıkça yürütüp yürütmeyeceğine bağlı. Her iki durumda da tekrar bombalanabilir, Trump da son günlerde bunu yapmaya istekli olduğunu söyledi.