İran’ın İsrail’le süren geriliminde Hizbullah, Hamas, Iraklı gruplar ve Husiler beklenenden daha pasif kalıyor. Artan askeri baskı, istihbarat sızıntıları ve ekonomik çıkarlar bu grupları geri adım atmaya zorlarken, İran’ın bölgesel nüfuzu da ciddi biçimde sorgulanıyor.

---

20 Haziran 2025, 08:00 Güncelleme: 20 Haziran 2025, 10:14

Bir zamanlar İran’ın bölgesel etkisinin temel taşları olan müttefik gruplar, giderek tırmanan çatışmalar karşısında artık önceliği kendi hayatta kalmalarına veriyor. Hizbullah ve Hamas zayıflamış durumda; Irak’taki savaşçılar ekonomik kazançlara, Husiler ise kendi çıkarlarına odaklanmış halde. İsrail’in İran içindeki istihbarat gücünü gözler önüne seren sızmalar, İran’ın müttefiklerini şoke etti; bu da onları temkinli olmaya ve öncelikle kendi güvenliklerini düşünmeye yöneltti.

On yıllar boyunca İran liderleri, İsrail ve Amerika’ya duyulan ortak nefrete dayalı bir milis ağı inşa ederek bölgesel nüfuz elde etmeye ve rejimi korumaya çalıştı. Ancak şimdi teokratik rejim kendi varlığını koruma mücadelesi verirken, müttefikleri sahada yok.

Lübnan’daki Hizbullah, bir zamanlar İran’ın Direniş Ekseni’nin en güçlü kolu olarak görülürken, İsrail’in İran’a saldırmasından bu yana tek bir füze bile fırlatmadı. Geçen yıl boyunca İsrail saldırıları, grubun askeri gücünü ve lider kadrosunu büyük ölçüde yok etti. Filistinli silahlı grup Hamas ise 20 aylık savaşın ardından lider kadrosunun öldürülmesi ve Gazze’nin yıkımıyla eski halinin gölgesine dönüştü. Irak’taki İran yanlısı Şii savaşçılar ise daha önce yaptığı gibi ABD üslerini hedef almıyor. Yemen’deki Husiler geçen hafta pazar günü İsrail’e birkaç füze fırlattı ancak sonrasında sessizliğe büründü.

Çekingen hale geldiler

Bu yıkıcı savaşlar, İran’ın müttefiklerini İsrail’e karşı harekete geçmek konusunda çekingen hale getirdi. İsrail’in üstün askeri ve istihbarat kapasitesi karşısında tedirgin olan bu grupların çoğu, şimdi kendi çıkarlarını koruma peşinde. Örneğin, Irak’taki bazı milisler petrol sektöründen büyük kazançlar sağlıyor. Hizbullah gibi diğer gruplar ise Tahran’dan yeterince destek görmediklerine inanarak yeniden yapılanmaya yönelmiş durumda. Bu bilgiyi düzenli olarak grup yetkilileriyle görüşen Arap diplomatlar aktarıyor.

Chatham House adlı düşünce kuruluşunda Irak Girişimi Direktörü olan Renad Mansour, “Şu anda tüm bu gruplar için mesele hayatta kalmak. Bu tür askeri kampanyaların ne kadar yıkıcı olduğunu çok iyi biliyorlar” dedi. Ancak diplomatlara ve analistlere göre, ABD’nin İsrail’le birlikte İran’ı bombalaması durumunda bu denge değişebilir. ABD’nin yeni bir Ortadoğu savaşını körüklemesi, anti-Amerikan öfkeyi tırmandırabilir ve İran’la dayanışma gösterisi olarak şiddetli tepkileri tetikleyebilir.