İran’ın en korunaklı nükleer tesisi Fordo, İsrail saldırılarına karşı güvenlik amacıyla bir dağın derinliklerine inşa edildi. Bu tesise ulaşabilecek tek bomba 13 bin 600 kiloluk bir mühimmat ve onu taşıyabilecek tek uçak da ABD’ye ait.

İran’ın en güçlü şekilde korunan nükleer tesisi olan Fordo, bir dağın derinliklerine inşa edildi. Böylece olası bir saldırıya karşı koruma amaçlandı. Bu tesise ulaşabilecek tek bomba ise ABD ordusuna ait olan 13 bin 600 kiloluk sığınak delici bomba. Bu bomba, yeraltındaki sığınakları veya güçlü şekilde korunmuş hedefleri yok etmek üzere tasarlandığı için genellikle sığınak delici olarak adlandırılıyor. Hava yoluyla atılabilen bu bombanın, Fordo’yu yok etme şansı olan tek silah olduğu düşünülüyor.

Bu bombanın çelik dış kabuğu çok daha kalın, içerdiği patlayıcı miktarı ise benzer boyutlardaki genel amaçlı bombalara kıyasla daha az. Ağırlığı sayesinde toprak, kaya veya betonu delerek tesise ulaşabiliyor ve ardından infilak ediyor. Yaklaşık 6 metre uzunluğunda ve 13 bin 600 kilo ağırlığında olan bu bomba sadece Amerikan B-2 hayalet bombardıman uçağı tarafından taşınabiliyor.

İsrail elektrik tesislerini hedef alabilir

Genel kanı, İsrail’in Fordo’yu tek başına yok edemeyeceği yönünde. ABD, İsrail’in bu bombaya sahip olmasını engelledi. İsrail’in savaş uçakları olsa da bu ağır mühimmatı taşıyabilecek büyüklükte bombardıman uçakları bulunmuyor. Ancak askeri yetkililere göre İsrail, Fordo’nun çalışmasını sağlayan elektrik üretim ve iletim tesislerine saldırarak tesisi önemli ölçüde sekteye uğratabilir. Fordo, İran’ın en gelişmiş santrifüjlerini barındırıyor.

İsrail Hava Kuvvetleri’nin İran’a yönelik hava saldırılarıyla birlikte Fordo çevresindeki bu tür destek tesislerine yapılacak saldırılar, uranyum zenginleştirme kapasitesini ciddi şekilde yavaşlatabilir. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ve gizli ajanlar da tesisi etkisiz hale getirmek için başka yollar arayabilir; örneğin giriş kapısını yok etmek gibi.

Fordo’ya saldırmak, İran’ın nükleer silah üretme kapasitesini ortadan kaldırma çabalarının merkezinde yer alıyor. Mart 2023’te, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), Fordo’da yüzde 83,7 saflığa kadar zenginleştirilmiş uranyum tespit etti. Bu oran, nükleer silahlar için gereken yüzde 90 seviyesine çok yakın.

ABD bombaya dair politikasını değiştirmedi

İran, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’na taraf olduğunu ve nükleer programının barışçıl amaçlarla yürütüldüğünü savunuyor. ABD ordusu ise Ortadoğu’daki olası operasyonlara destek amacıyla yakıt ikmal uçakları, savaş uçakları ve diğer hava unsurlarını bölgeye kaydırıyor. Ancak ABD Başkan Donald Trump, İsrail’e bu tür bombaların sağlanması yönünde ABD politikasını değiştirmedi.

Trump’ın ilk döneminde ABD Merkez Komutanlığı’nın (CENTCOM) başında olan  General Joseph Votel, “Uzun zamandır politikamız bu bombaları İsrail’e vermeme yönündeydi çünkü onların bu bombaları kullanmasını istemiyorduk” dedi. ABD, bu bombayı büyük oranda bir caydırıcılık unsuru olarak görüyor; başka ülkelere verilmesi durumunda İsrail’in İran’a karşı savaş başlatabileceği endişesi taşıyor.