İsviçre çakısı Amerika'da üretilirse hala İsviçre malı sayılır mı?
ABD Başkanı Trump’ın İsviçre’ye uyguladığı yüzde 39’luk gümrük vergisi nedeniyle bazı şirketler üretimi Amerika’da yapıp yapamayacaklarını değerlendirmeye başladı. Ancak bu durum İsviçre kimliklerini koruyup koruyamayacaklarını düşünmelerine de neden oldu.
ABD Başkanı Trump’ın İsviçre’ye uyguladığı yüzde 39’luk gümrük vergisi nedeniyle bazı şirketler üretimi Amerika’da yapıp yapamayacaklarını değerlendirmeye başladı. Ancak bu durum İsviçre kimliklerini koruyup koruyamayacaklarını düşünmelerine de neden oldu.
22 Eylül 2025, 11:49 Güncelleme: 22 Eylül 2025, 12:07
İsviçre Alpleri’ndeki geniş bir fabrikada, İsviçre çakıları üretilirken işçiler keskin bıçakları paslanmaz çelik plakalara monte ediyor. Tirbuşonlar, mini makaslar ve konserve açacakları yerlerine oturtuluyor. Parlak kırmızı bir kasaya yerleştirilip üzerine gümüş haç ve kalkan damgası vurulunca, ‘İsviçre malı’ bir ikon doğmuş oluyor.
Amerika en önemli pazarı
Ünlü çakının üreticisi Victorinox’un CEO’su Carl Elsener Jr., üretim sürecini gururla izliyor. Elsener’e göre Amerika, uzun süredir Victorinox’un en önemli pazarı. Ancak ABD Başkanı Donald Trump’ın geçen ay İsviçre’ye yüzde 39 oranında ithalat vergisi uygulaması ki bu oran herhangi bir Batı ülkesine uygulanan en yüksek vergi, iki ülke arasındaki kıymetli bağları sorgulanır hale getirdi. Bu durumun şok edici olduğunu belirten Elsener, birçok İsviçreli yönetici gibi Avrupa Birliği'nin yüzde 15'lik oranı gibi daha olumlu bir sonuç beklediğini söyledi.
Amerika pazarına onlarca yıl boyunca kolayca erişim sağlayan İsviçre için artık bir duvar örülmüş durumda. Eğer vergiler bu şekilde kalırsa, Victorinox önümüzdeki yıl 13 milyon dolarlık ABD ithalat vergisi ödeyecek. Bu yıl Amerikan pazarındaki fiyatları sabit tutmayı başarsa da Elsener gelecek dönemde fiyatları artırmak zorunda kalabilir. Şirketin profesyonel mutfak bıçakları artık Avrupalı rakiplerine kıyasla daha pahalıya geliyor. Eskiden basit olan Amerikan gümrük işlemleri ise artık bir çileye dönüşmüş durumda.
"İsviçre ekonomisini ciddi bir şekilde etkiliyor"
İsviçre iş dünyasının lobi kuruluşu EconomieSuisse’te yönetici olan Jan Atteslander, “Yeni tarifeler, ihracata dayalı İsviçre ekonomisini ciddi şekilde etkiliyor. Tarifelerin düşürülmesi için hızlı bir anlaşma şart" dedi. Bu gelişmeler, düzenli ve tarafsızlığıyla bilinen bu küçük ülkede beklenmedik bir kimlik krizine yol açtı. Victorinox gibi şirketler üretimin bazı kısımlarını ABD’ye taşımayı tartışıyor ama yine de İsviçre kimliğini koruyup koruyamayacaklarını sorguluyor. İsviçre'nin bağımsızlık ve tarafsızlık ilkeleri sınanıyor; Avrupa Birliği ile ilişkileri yeniden gözden geçirilmek zorunda kalıyor. Her şeyden önemlisi, İsviçreliler şu soruya yanıt arıyor: “Bu neden bizim başımıza geldi?”