47 binden fazla kadın üzerinde yapılan ve 1970’lerden bu yana süren bir araştırma kahve tüketimi ile sağlıklı yaşlanma arasında bağlantılar olduğunu buldu.

---

03 Haziran 2025, 15:09 Güncelleme: 03 Haziran 2025, 15:16

Birçok insan hızla enerji sağladığı için kahveyi tercih ediyor. Ancak Amerikan Beslenme Derneği'nin yıllık toplantısında sunulan yeni bir çalışmaya göre bilim insanları kahvenin sağlıklı yaşlanma için çok daha uzun vadeli faydalar sağlayabileceğini keşfettiler. Çalışma henüz hakem denetiminden geçmedi ve resmi olarak yayınlanmadı. Söz konusu araştırma uzun yıllar boyunca çok sayıda kadının incelenmesiyle yürütüldü. Bu çalışma aynı zamanda kahveyi daha uzun yaşam ve bazı kronik hastalıkların daha düşük riskleri de dahil olmak üzere çeşitli sağlık avantajlarıyla ilişkilendiriyor. Ancak bu tip çalışmaların hepsinin gözlemsel olması ve neden-sonuç ilişkisini kanıtlayamaması gibi sınırlamaları var.

Tufts Üniversitesi'nde beslenme epidemiyolojisi profesörü olan ve çalışmaya katılmayan Fang Fang Zhang, yine de kahveyle daha sağlıklı yaşlanma arasında bağlantı kuran sonuçların şaşırtıcı olmadığını söyledi. Zhhang, “Veriler, kahve tüketiminin aslında faydalı olduğu konusunda oldukça tutarlı” dedi.

Araştırma neler buldu?

Çalışmada araştırmacılar 1970'lerden başlayarak birkaç uzun yıllar boyunca 47 binden fazla kadın hemşireyi takip etti. Kadınlar her birkaç yılda bir, genellikle ne kadar kahve, çay ve kola içtikleri de dahil olmak üzere diyetleri hakkında ayrıntılı soruları yanıtladılar. Daha sonra bilim insanları, 2016 yılında kadınların kaçının hala hayatta olduğuna ve sağlıklı yaşlanma tanımına uyduğuna baktı. 3 bin 700'den biraz fazla kadın bu kriterleri karşıladı: 70 yaş ve üzerindeydiler; fiziksel ve ruhsal sağlıklarının iyi olduğunu, bilişsel bozukluk ya da hafıza sorunu yaşamadıklarını bildirdiler; ve kanser, Tip 2 diyabet, kalp hastalığı, böbrek yetmezliği, Parkinson hastalığı ve multipl skleroz gibi kronik hastalıkları yoktu.

Araştırmacılar, kadınların 45 ila 60 yaşlarındayken tipik olarak ne kadar kafein tükettikleri (ki bu çoğunlukla kahveden geliyordu) ile sağlıklı yaşlanma olasılıkları arasında bir ilişki buldular. Genel diyetleri, ne kadar egzersiz yaptıkları ve sigara içip içmedikleri gibi yaşlanmayı etkileyebilecek diğer faktörler belirlendikten sonra, en fazla kafein tüketenlerin (günde yaklaşık 250 ml’lik fincan kahveye eşdeğer) sağlıklı yaşlanma olasılıkları, en az kafein tüketenlere (günde bir fincandan daha azına eşdeğer) göre yüzde 13 daha yüksekti.

Araştırmacılar, çay veya kafeinsiz kahve içmenin sağlıklı yaşlanma ile ilişkili olmadığını tespit etti. Toronto Üniversitesi'nde beslenme bilimleri profesörü olan ve çalışmayı yöneten Sara Mahdavi, bunun nedeninin çalışmaya katılanların genel olarak daha az çay ve kafeinsiz kahve tüketmesi olabileceğini, bu nedenle araştırmacıların bunlarla bağlantılı faydalar bulma şansının daha az olduğunu söyledi. Mahdavi, çay ve kafeinsiz kahvenin daha az kafein içerdiğini ve çayın normal kahveden farklı bitki bileşiklerine sahip olduğunu, dolayısıyla bunun da sonuçları açıklayabileceğini sözlerine ekledi.

Bir diğer potansiyel kafein kaynağı olan kola içmek ise sağlıklı yaşlanma olasılığının önemli ölçüde azalmasıyla ilişkilendirildi. Dr. Mahdavi, çalışmasında günde yedi küçük fincana kadar kahve içmenin sağlıklı yaşlanma ile ilişkili olduğunu ancak bunun herkese bu kadar çok içmenin fayda sağlayacağı ya da sağlıklı olduğu anlamına gelmediği konusunda uyardı. Diğer gruplar üzerinde yapılan araştırmalar, günde üç ila dört fincandan fazla içildiğinde kahvenin sağlığa faydalarının durağanlaşabileceğini ve hatta azalabileceğini göstermişti.

Diğer araştırmalar ne öneriyor?

Diğer birçok çalışma düzenli olarak kahve içmenin erken ölüm riskini azalttığını belirtiyor. Mayıs ayında 46 binden fazla ABD'li yetişkin üzerinde yapılan bir çalışmada, Dr. Zhang ve meslektaşları günde bir ila üç fincan kahve tüketenlerin gelecek dokuz ila 11 yıl içinde ölme ihtimalinin kahve içmeyenlere göre yaklaşık yüzde 15 daha az olduğunu buldular. Ancak bu durum, kahvelerine genellikle yarım çay kaşığından fazla şeker eklediklerini söyleyenler ve kahve başına bir gramdan fazla doymuş yağ (yaklaşık 3,5 çorba kaşığı tam yağlı süte eşdeğer) ekleyenler için geçerli değil.

Araştırmalar ayrıca düzenli olarak kahve içen kişilerin kalp hastalığı, Tip 2 diyabet, Parkinson hastalığı, karaciğer hastalığı, osteoporoz ve bazı kanser türlerine yakalanma risklerinin daha düşük olduğunu göstermiştir.

San Diego'daki California Üniversitesi'nde halk sağlığı ve tıp alanında doçent olan Aladdin Shadyab, bu tür çalışmaların neden-sonuç ilişkisini kanıtlayamayacağını belirtiyor. Ancak Dr. Zhang, kahveyle ilişkili faydaların bu kadar tutarlı olması nedeniyle, bunların tamamen kişinin hayatının diğer yönleriyle açıklanmasının olası olmadığını söyledi. Aksine, kahve içmek genellikle sigara içmek ve daha az egzersiz yapmak gibi sağlıksız alışkanlıklarla ilişkilendirilir. Dr. Zhang, bu farklılıklar hesaba katıldıktan sonra fayda görülmesinin, kahvenin muhtemelen yardımcı olduğu anlamına geldiğini söyledi.

Kahve sağlığınızı nasıl koruyor olabilir?

Araştırmacılar kahvenin neden faydalı olabileceğinden tam olarak emin değiller. Northwestern Feinberg Tıp Fakültesi'nde önleyici tıp alanında doçent olan Marilyn Cornelis, “Bu biraz gizemli bir durum” diyor. Fareler üzerinde yapılan çalışmalar, kafeinin hafızayı geliştirebileceğini ve beyin hücrelerini hasardan koruyabileceğini ortaya koydu. İnsanlarda yapılan çalışmalarda ise düzenli (kafeinsiz değil) kahve ile Parkinson hastalığı riskinin azalması arasında bağlantılar bulundu.

Dr. Mahdavi, hem normal hem de kafeinsiz kahvenin, enflamasyonu azaltabilecek ve hücre hasarını önleyebilecek yüzlerce kimyasal bileşik içerdiğini söyledi. Dr. Cornelis, yeni çalışmada kafeinsiz kahveyle ilişkili bir fayda bulunmamış olsa da diğer araştırmaların normal kahveyle birlikte daha düşük Tip 2 diyabet oranları ve diğer koşullarla bağlantılı olduğunu söyledi. Çay da birçok faydalı bileşik içeriyor ve çay içmek daha iyi kalp sağlığı ve daha uzun bir yaşam ile bağlantısı olduğu biliniyor. Dr. Zhang, düzenli olarak kahve içiyorsanız, çok fazla krema veya şeker eklemediğiniz sürece, yeni bulguları sağlığınız için iyi bir haber olarak değerlendirebileceğinizi belirtti. 

---