Kahve fiyatlarının yarım yüzyılın en yüksek seviyesini görmesinin arkasında iklim değişikliği var. Üreticiler kazançlarının artmasına rağmen buna uyum sağlayıp sağlayamayacakları konusunda endişeliler.

---

23 Şubat 2025, 12:40 Güncelleme: 24 Şubat 2025, 10:18

Dünya piyasalarında kahvenin fiyatı geçen yıl iki kattan fazla artarak kilogram başına 8 doları aştı. Çiftlikte hasat edilen özel kahve çeşitleri, Seattle'dan Seul'e kadar kaliteli şarap gibi tadılan aromatik demlemelerin kaynağı olarak statülerini yansıtacak şekilde uzun zamandır yüksek bir değere sahip. Yine de Güneybatı Honduras'ın dağlarında kahve plantasyonu olan Finca El Puente’nin sahipleri dördüncü nesil kahve çiftçisi Marysabel Caballero ve kocası Moises Herrera giderek daha endişeli hale geliyor. Üretim maliyetleri artmış durumda. Zaten az olan işçileri çekmek için ekstra ücret ödemek zorundalar ve gübre daha pahalı hale geldi. Mahsulleri zamansız yağan yağmurlar ve değişken sıcaklıklar nedeniyle harap oldu. Fiyatlardaki artıştan sonra bile, bu yıl geçen yıla göre daha az kazanmaları muhtemel.

Endişeler artıyor

Yüksek fiyatların bazı kahve tiryakilerini tüketimlerini sınırlamaya, kafein isteklerinin bir kısmını karşılamak için soda ve enerji içecekleri gibi daha ucuz ürünleri ikame etmeye sevk edebileceği ihtimali üzerinde kara kara düşünüyorlar. Geleceği düşündükçe endişeleri daha da artıyor. Her şeyden çok, fiyatları yükselten şeyin ne olduğu konusunda endişeleniyorlar: Artan sıcaklıklar, kuraklıklar ve aşırı yağışlar yoluyla dünya genelinde kahve arzını azaltan iklim değişikliği. Bu durum son olarak dünyanın en büyük iki kahve üreticisi olan Brezilya ve Vietnam’ı da etkiledi. 

“Üretici umudunu kaybetmeye başladı”

Bugün yükselen fiyatlardan yararlananlar yarın bir sonraki felaketle yok olabilir. Finca El Puente'nin mahsulü aralık ve ocak aylarındaki soğuk hava dalgasından zarar gördü ve ardından gelen geç yağmurlar işçileri olgunlaşmış meyveleri toplamak için tarlalara girmekten caydırdı. Bu durum göz önüne alındığında, rekor fiyatları bir talih kuşu olarak değil, ortaya çıkan sıkıntıların bir tezahürü olarak görüyorlar. 58 yaşındaki Herrera, “Bizim için kahve üretmek hayatımız. Pek çok üretici umudunu kaybetmeye başladı” dedi.

Bazıları daha pahalı kahveyi, üreticilere uzun süredir düşük ödeme yapan uluslararası sisteme bir düzeltme olarak görüyor ve nesiller boyu süren adaletsizliği ve çevresel yıkımı düzeltme potansiyeline sahip. Kahve üreticileri için çevresel ve sosyal standartlar belirleyen, bunlara uyanları sertifikalandıran ve onları garantili asgari fiyatlarla dünya pazarlarına bağlayan Washington merkezli bir sivil toplum kuruluşu olan Fairtrade America'nın yönetici direktörü Amanda Archila, “Eski üretim yöntemleri toprak sağlığını ve verimliliğini ortadan kaldırdı ve iklim değişikliğine karşı dayanıklılığa izin vermiyor. Daha yüksek fiyatlar olmalı, çiftçilerin kahvenin geleceğine yatırım yapmalarını sağlayacak fiyatlar” diye konuştu.